Cơ thể phụ nữ khác với nam giới cho nên dễ bị những thương tích khác với nam giới. Nhất là khi nói về chức năng bắp thịt và thần kinh, hay kích thích tố trong người phụ nữ, cũng khác với nam giới. Bởi vậy, nói chung, phụ nữ dễ bị thương tích khi tập thể dục hơn là nam giới.
Trong bài này, chúng tôi xin liệt kê một số thương tích thông thường của phụ nữ, nhất là các trẻ gái khi tập thể dục trong trường học.
Trước hết nói về thương tích đầu gối của phụ nữ và đặc biệt nói về gân chéo ACL trong đầu gối nằm giữa xương ống quyển và xương đùi. Chức năng của gân chéo ACL là giữ cho chân được vững vàng mỗi khi co ruỗi đầu gối. Khảo cưú gần đây cho biết phụ nữ dễ bị thương tích gân chéo, 8 lần nhiều hơn, so sánh với thương tích nam giới. Nguyên nhân thì vẫn chưa biết rõ vì sao" Có giả thuyết cho rằng phụ nữ với xương chậu rộng hơn nam giới, liên hệ tới chu kỳ kích thích tố phụ nữ, và đó là lý do dễ gây thương tích đầu gối phụ nữ.
Khi còn nhỏ, xương háng phụ nữ giống y hệt nam giới. Nhưng khi tới tuổi dậy thì, cơ thể phụ nữ thay đổi khác với nam giới. Xương háng phụ nữ bắt đầu nở rộng hơn, bắp thịt lớn quadriceps kéo xương bánh chè nằm trước đầu gối cho nên dễ bị thương tích. Trong khi đó, gân chéo ACL của phụ nữ lại nhỏ hơn: thêm một lý do nữa gây thương tích đầu gối. Thực vậy, khi phụ nữ bị thương tích gân chéo ACL, sẽ tạo một sức kéo đè mạnh vào bắp thịt, dễ bị thương tích hơn.
Để tránh tai nạn thương tích cho đầu gối phụ nữ, tất nhiên phải tập luyện bắp thịt nằm sau đùi (hamstring) cho mạnh mẽ.
Nguyên nhân thứ hai là bởi khi phụ nữ nhảy từ trên cao, thường đưa cả bàn chân xuống đất, cho nên dễ bị thương tích đầu gối. Nếu nhẩy nhón chân xuống đất sẽ đỡ bị thương tích hơn. Những loại thể dục khác của phụ nữ như lúc chạy lúc nghỉ, xoay qua xoay lại, hay nhẩy lên nhẩy xuống, cũng dễ làm thương tích đầu gối.
Ngày nay, phụ nữ chơi thể thao mỗi ngày một nhiều, nên thương tích thể dục xẩy ra cũng thường xuyên hơn ngày xưa.
Nguyên nhân thứ ba là do giầy dép của phụ nữ. Thí dụ đi giầy chật hay đi giầy cao gót sẽ gây thương tích bàn chân như bunions, mọc chai chân (corns, calluses). Đó là do những lớp da chết mọc dầy ra do sự cọ sát liên tục từ giầy dép chạm vào da chân. Chưa kể ngón chân mọc quẹo vào phía trong cũng làm bắp thịt mất thăng bằng, hoặc đi giầy nhỏ quá sỏ không vừa, làm co quắp ngón chân như hình càng cua. Đi giầy cao gót còn dễ làm đau xương bàn chân (metatarsalgia).
Nguyên thứ tư là phụ nữ dễ bị gẫy xương háng hơn đàn ông. Nhất là lúc mất đường kinh, kích thích tố nữ (estrogen) giảm xuống gây loãng xương, dễ bị bể xương. Phần lớn phụ nữ lớn tuổi bị gẫy xương háng khi ngã té.
Sau đây là ít lời khuyên, tránh thương tích, khi phụ nữ tập thể dục:
. Trước khi tập thể dục nên làm cơ thể ấm áp như đứng chạy một chỗ chút đỉnh, chân tay co ruỗi chút đỉnh. Sau khi tâp thể dục xong, cũng nên co ruỗi thêm chân tay.
. Không nên coi thường sức lực và tập quá sức mình. Nghĩa là lúc đầu tập nhẹ rồi tăng thêm 10% mỗi tuần.
. Nếu bị phong thấp, không nên tâp thể dục loại mạnh.
. Phải đi giầy hay mặc quần áo thể thao đàng hoàng trước khi tâp thể dục. Đôi khi cần đeo bao tay, đeo bao khuỷu tay hay đầu gối, và đội nón sắt để tránh thương tích gẫy tay và bể đầu.
. Nếu bị đau chỗ nào thì đừng ráng tiếp tục tập thêm nữa. Vì gân và bắp thịt có thể sẽ bị rách thêm.
. Phải nương thân thể và nghỉ ngơi nếu thấy mệt. Phải uống nước. Nếu trời nóng quá thì phải ẩn vào chỗ lạnh. Và sau hết, nên tập đều đặn mỗi ngày, đừng tập quá nhiều hay quá ít, bất thường.
Trần Mạnh Ngô, M.D., Ph.D., F.A.A.F.P.; E-mail: nmtran@hotmail.com; Điện thoại: (714) 547-3915.
Gửi ý kiến của bạn
