Quận Cam (VB) – Trong những năm qua, Bộ Dịch Vụ Chăm Sóc Sức Khỏe (DHCS) California mở rộng MediCal. Tiểu bang đang tăng cường các nhu cầu về chăm sóc sức khỏe hành vi, sức khỏe tâm thần, lạm dụng chất gây nghiện. Nhiều cộng đồng sắc tộc được hưởng lợi từ những chương trình này, trong đó có cộng đồng gốc Việt.
Vào ngày 16 tháng 5 2024, tổ chức Dịch Vụ Truyền Thông Sắc Tộc (EMS) phối hợp với DHCS tổ chức một buổi hội thảo trên mạng với giới truyền thông. Các nhà lãnh đạo DHCS, các tổ chức chăm sóc sức khỏe cộng đồng đã nói về cách Medi-Cal trợ giúp điều trị những căn bệnh thuộc sức khỏe tâm thần, nghiện dược chất. Đặc biệt là phần trình bày của bà Tricia Nguyen, CEO của Southland Integrated Services (SIS), về cách thức mà tổ chức y tế cộng đồng này chăm sóc sức khỏe tâm thần cho cư dân gốc Việt Quận Cam.
Southland được thành lập từ năm 1979 với tên gọi Vietnamese Community of Orange County, có nhiệm vụ chính là hỗ trợ hàng trăm ngàn người Việt tị nạn đến định cư tại Quận Cam ổn định cuộc sống trên quê hương mới. Trong quá trình phục vụ cộng đồng, nhận thấy nhu cầu người Việt cao niên chỉ nói tiếng Việt cần được chăm sóc về đời sống tinh thần, SIS thành lập trung tâm sinh hoạt dành cho người cao niên vào thập niên 1990s. Kể từ tháng 5 năm 2015, Trung Tâm Y Tế Southland đã được Bộ Y Tế Và Dịch Vụ Nhân Sinh Hoa Kỳ phê duyệt trở thành Trung Tâm Y Tế Đạt Tiêu Chuẩn Liên Bang (FQHC), cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho tất cả cư dân của Quận Cam.
Giải thích về tình trạng thanh thiếu niên gốc Việt trong nhiều năm qua gặp nhiều vấn đề về sức khỏe tinh thần, bà Tricia cho rằng một phần nguyên nhân là vì những xung đột về văn hóa thường có trong một gia đình gốc Việt. Trẻ em Việt lớn lên ở Mỹ thường có khuynh hướng tự do cá nhân, trong khi cha mẹ lại luôn đặt nặng truyền thống gia đình. Cha mẹ Việt Nam cho rằng mình là người biết rõ và có quyền định hướng cuộc đời các con theo khuôn mẫu của xã hội Việt Nam. Vì thế, nhiều phụ huynh muốn con mình phải học để trở thành bác sĩ, kỹ sư mà không quan tâm đến việc các em thích làm gì, thực sự có năng khiếu trong lĩnh vực nào. Kết quả là có sự xung khắc giữa các thế hệ, dẫn đến việc mất sự truyền thông trong gia đình. Các em bị áp lực trong học hành, dẫn đến các chứng bịnh về tâm lý, trầm cảm, có thể dẫn đến kết cục bi thảm nhất là tự tử.
Thời gian đại dịch Covid-19 cũng dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe tâm lý cho người Mỹ nói chung, và cho cộng đồng gốc Việt nói riêng. Đặc biệt là tình trạng thù ghét người gốc Á bùng nổ sai khi cựu tổng thống Trump gọi đại dịch này là Kung flu, liên kết thảm họa với người Hoa, làm kích hoạt lên làn sóng bài người gốc Á.
Nhờ vào dự án mở rộng Medi-Cal của tiểu bang California, Southland có thêm ngân sách để thực hiện những dự án phục vụ sức khỏe tinh thần cho cả người cao niên lẫn thanh thiếu niên. Trung tâm có các lớp dạy tai chi, yoga, zumba cho người lớn tuổi; có những chương trình hè dành cho thiếu niên. Trung tâm có những buổi hướng dẫn cách cha mẹ truyền thông với con cái, tránh tình trạng cô lập, không có sự đồng cảm giữa các thế hệ trong gia đình.
Giải thích cho sự thành công lớn mạnh của SIS trong nhiệm vụ phục vụ sức khỏe cả thể chất lẫn tâm lý cho cộng đồng, bà Tricia chỉ ra một nhân tố quan trọng đó là sự hợp nhất nhiều dịch vụ cộng đồng tại trung tâm. SIS đang phục vụ khoảng 3,500 bệnh nhân, trong đó 500 người có liên quan đến sức khỏe hành vi. Bệnh nhân ở đây được chăm sóc cả về răng, bệnh phụ nữ, có cả dịch vụ châm cứu… Xa hơn nữa, nhiều bệnh nhân cao niên còn được hỗ trợ trong các vấn đề sinh họat hằng ngày. Thí dụ như giúp họ có điện thoại để liên lạc, phải trả hóa đơn điện nước đúng hạn… Giúp người cao niên trong những công việc thường nhật như vậy cũng là cách để họ đỡ lo lắng, bất an, nhờ vậy mà có sức khỏe tâm lý tốt hơn.
Theo bà Tricia, cộng đồng gốc Việt nay đã cởi mở hơn trong vấn đề tâm bệnh. Trước đây, người Việt thường có khuynh hướng dấu khi trong nhà có người bị bệnh về tâm lý. Hiện nay, các bậc phụ huynh không ngần ngại đem con bị bệnh Down, hay bị trầm cảm đến trung tâm để chữa trị. Có bệnh nhân còn mạnh dạn khai báo tình trạng bạo hành trong gia đình, bị chồng đánh đập để tìm sự trợ giúp. Có thể nói rằng SIS giống như một “one stop shop” cho nhiều bệnh nhân.
Một diễn giả khác là bà Autumn Boylan- Phó Giám Đốc, Office of Strategic Partnerships, DHCS- trình bày tường tận về hiện trạng của sức khỏe tâm lý đối với thanh thiếu niên Mỹ. Nhìn chung, những năm gần đây thống kê sức khỏe tâm thần ở giới trẻ không được khả quan lắm. Nhiều trường hợp bệnh có liên quan đến tâm lý bắt đầu từ tuổi 14 đến 24, nhưng không được phát hiện và điều trị sớm, dẫn đến bệnh nhân khi đến bệnh viện tình trạng đã quá nặng, không thể chữa khỏi. Vì thế vấn đề y tế phòng ngừa đối với sức khỏe tâm lý của giới trẻ là quan trọng. Thống kê cho biết khoảng 300,000 người trẻ đang đối mặt với các chứng trầm cảm tâm lý, trong đó có 66% không được chữa trị sớm.
Theo bà Autumn, giới trẻ hiện nay phải chịu nhiều áp lực tâm lý hơn những thế hệ trước vì hoàn cảnh xã hội khác nhau. Hiện nay các em thường xuyên tiếp xúc với thông tin qua mạng xã hội. Quá nhiều thông tin để xứ lý, cũng như thông tin cá nhân tiết lộ trên mạng dẫn đến những áp lực nặng nề về tâm lý. Ngoài ra, các vụ xả súng hàng loạt trong trường học liên tiếp những năm qua cũng góp phần ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý các em học sinh. Trong điều kiện như vậy, nước Mỹ cần mở rộng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, hỗ trợ tinh thần cho học sinh, sinh viên ngay trong trường học. Các trường cần có những chuyên gia về tâm lý. Trong chương trình dạy nên có những lớp về cách chăm sóc sức khỏe tinh thần cho cá nhân, thí dụ như thực hành chánh niệm. Đây là một trong những phương cách để giúp các em biết cách đối phó với những cảm xúc tiêu cực thường xuyên xuất hiện trong cuộc sống.
Hiện nay trên trang web DHCS có những video hướng dẫn phụ huynh các giúp đỡ con em vượt qua những khó khăn về tâm lý. Một số ứng dụng miễn phí trên điện thoại cũng rất hữu ích cho thanh thiếu niên về vấn đề sức khỏa tâm lý. (VB)