Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn thuộc đảng Dân Tiến đã đến New York vào thứ Tư 29 tháng 3, khởi đầu cho chuyến thăm kéo dài 10 ngày, mà theo bà nhằm mục đích gặp gỡ và củng cố quan hệ với các đối tác hợp tác dân chủ.
Cuối tuần này, bà đến thăm Guatemala và Belize, hai trong số 13 quốc gia còn có quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan. Trên đường trở về Đài Loan, bà dừng lại ở Los Angeles, nơi bà dự kiến sẽ gặp Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Kevin McCarthy và khoảng 20 thành viên khác của Quốc hội Hoa Kỳ vào tuần tới. Cuộc gặp này đã khiến Bắc Kinh nổi giận.
Trung Quốc cảnh báo sẽ có “biện pháp mạnh” nếu cuộc gặp gỡ này xảy ra. Trung Quốc coi Đài Loan là một tỉnh của Trung Quốc. Mọi liên hệ với các đại diện chính thức của Hoa Kỳ được coi là một sự sỉ nhục và nước này đã chuẩn bị sẵn sàng về mặt quân sự để có thể xâm chiếm Đài Loan.
Về phần mình, Hoa Kỳ cũng không rõ ràng đối với Đài Loan, một mặt Hoa Kỳ công nhận Trung Quốc chứ không phải Đài Loan về mặt ngoại giao, nhưng đồng thời góp phần bảo vệ Đài Loan và cố tình đưa ra một câu trả lời mơ hồ cho câu hỏi liệu Hoa Kỳ có đưa quân đội đến giúp nếu Trung Quốc tấn công Đài Loan hay không.
Thời gian gần đây, những cảnh báo về việc Trung Quốc muốn xâm chiếm Đài Loan thường đươc nói tới. Khi cựu Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi đến thăm Đài Loan vào mùa hè này, Trung Quốc đã đáp trả bằng một cuộc tập trận quân sự quy mô lớn ở eo biển Đài Loan.
"Chúng tôi kiên quyết phản đối chuyến đi và chắc chắn sẽ đáp trả một cách kiên quyết", một phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết trong tuần này, nhưng không nói rõ bằng cách nào.
Từ khi trở thành Tổng Thống bà Thái Anh Văn đã nói rõ rằng Trung Quốc không có quyền can thiệp vào hệ thống dân chủ của Đài Loan. Một thái độ đã dẫn đến việc Đảng Cộng sản cắt đứt liên lạc với bà ấy.
Chính sách của bà khác với chính sách của Mã Anh Cửu, người nắm quyền trong thời gian 2008-2016, đã có nhiều thỏa ước với Trung Quốc, cả về thương mại và du lịch giữa hai nước đều tăng lên. Bây giờ, Mã Anh Cửu, người đại diện cho đảng Quốc Dân Đảng, đang có chuyến thăm 12 ngày tới Trung Quốc.
Đây là lần đầu tiên kể từ khi Đảng Cộng sản giành chiến thắng trong Nội chiến Trung Quốc năm 1949 và những người theo chủ nghĩa Quốc gia chạy sang Đài Loan, một đương kim hoặc cựu Tổng Thống Đài Loan đã đến thăm Trung Quốc. Trong chuyến thăm Trung Quốc Mã Anh Cửu đã có thái độ hòa hoãn, ông nói trong chuyến thăm Nam Kinh rằng người dân ở cả hai bờ eo biển Đài Loan đều là người Trung Quốc và có trách nhiệm làm việc vì hòa bình.
Hai chuyến đi về hai hướng có thể được coi là sự chuẩn bị cho cuộc bầu cử Tổng Thống Đài Loan vào tháng 1 năm sau. Đảng Dân Tiến chủ trương tăng cường hợp tác với các nền dân chủ phương Tây. Quốc Dân Đảng lập luận về mối quan hệ chặt chẽ với Trung Quốc, như một đảm bảo cho sự phát triển hòa bình.
Đồng thời, chuyến đi của Thái Anh Văn có ảnh hưởng đến chính trị thế giới. Nó diễn ra vào thời điểm mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc đang ngày càng xấu đi. Một cuộc gặp giữa McCarthy và Thái Anh Văn dường như không góp phần làm dịu đi tình hình. Từ phía Bắc Kinh, các cuộc tiếp xúc với các quan chức cấp cao như McCarthy được coi là sự ủng hộ cho một Đài Loan độc lập.
Cả Đài Loan và Hoa Kỳ đều cố gắng làm giảm căng thẳng bằng cách gọi chuyến thăm Hoa Kỳ của bà Thái Anh Văn là "điểm dừng chân" trên đường đến và đi từ Trung Mỹ, nhưng Bắc Kinh không chấp nhận hình ảnh đó.
Tuy vậy, Đảng Cộng Sản cũng cần xem lại thái độ của mình. Trong quá khứ, khi quân đội Trung Quốc tiến hành các cuộc tập trận quân sự mang tính khiêu khích gần Đài Loan, sự ủng hộ dành cho Đảng Dân Tiến và một Đài Loan dân chủ cũng đã tăng vọt.