Đào Như
Hôm 8 tháng 8 năm 2019 tại buổi họp thường kỳ của Bộ Ngoại giao Viêt Nam, người phát ngôn Lê Thị Thu Hằng khẳng định nhóm tàu khảo sát Hải Dương 8, đã dừng hoat động khảo sát địa chấn và đã rời khỏi và thềm lục địa phía Đông VN được xác định theo Công ước của LHQ về Luật Biển năm 1982.
Trong thực tế, nhóm tàu khảo sát Hải Dương-8 của TQ đã âm thầm rút ra khỏi bãi Tư Chính lúc 9:00 tối ngày 7 tháng 8 dưới áp lưc nặng nề và liên tục của Chính phủ VN trong gần một tháng qua và dư luân thế giới ủng hộ VN. Phải công nhận cuộc vận động thành công chống lại sự xâm lăng của TQ lần này tại biển Tư Chinh được điều phối tốt hơn nhờ những kinh nghiệm từ cuộc chống lại sự xâm lăng của GKHD-981 của TQ vào tháng 5 năm 2014. Tuy nhiên công cuôc vận động của VN để đánh đuổi nhóm tàu khảo sát Hải Dương-8 của TQ ra khỏi vùng biển Tư Chính, VN cũng vấp phải những khó khăn và cản trở không phải là ít.
Carl Thayer, nhà chính trị Mỹ, thường trú tai Úc dưới lớp áo Giám đốc Trung tâm Tư vấn Carl Thayer và là GS danh dự (emeritus professor) tại đai học New South Wales. Thayer là nhà nghiên cứu tình hình chính trị vùng Đông Nam Á. Nói cho rõ hơn qua ‘telescope’, Carl Thayer, chính phủ Mỹ nhìn rõ hơn về tinh hinh chinh trị tai các quốc gia Đông Nam Á trong bối cảnh xung đột tại Biển Đông giữa TQ, Mỹ và các quốc gia trong khối ASEAN nhất là vùng biển đặc quyền kinh tế của VN giàu về tài nguyên đầu khí. Do đó Carl Thayer có nhiều hiểu biết và thâu thập nhiều thông tin về tinh hình Biển Đông. GS Carl Thayer là người của chinh phủ Mỹ phát biểu nhiều nhất trong những ngày vừa qua sau khi TQ xâm phạm vùng biển bãi Tư Chính của VN.
- Hôm 19-7 Carl Thayer nói rằng: Cho đến thời điểm này Mỹ là nước duy nhất chỉ trích TQ bắt nạt VN về việc khai thác dầu khí tại Biển Đông, ngay sau khi chinh phủ Hà Nội lên tiếng tố cáo TQ xâm phạm vùng biển đặc quyền kinh tế của VN.
- Rồi đột nhiên hôm 4-tháng 8, Carl Thayer lại tuyên bố, Mỹ sẽ không can thiêp việc TQ xâm phạm hải phận bãi Tư Chính của VN. Vì Carl Thayer quá kín tiếng không chịu nói rõ lý do tại sao Mỹ sẽ can thiệp hay sẽ không can thiêp vào việc TQ xâm lấn vùng biển bãi Tư Chính? Khiến nhiều người hiểu lầm việc TQ xâm lấn vùng biển Tư Chính chỉ là âm mưu giữa Mỹ và TQ muốn làm bá quyền tại Biển Đông. Hơn thế nữa, Thayer tuyên bố Mỹ sẽ không “ép” TQ rút toàn bộ tàu ra khỏi bãi Tư Chính. GS Carl Thayer quá chủ quan khi nghĩ rằng Mỹ còn đủ mạnh để ‘ép’ TQ làm theo ý muốn của mình! Thật đáng tiếc, Carl Thayer đã nằm mơ giữa ban ngày! https://www.voatiengviet.com/a/gs-carl-thayer-my-se-khong-can-thiep-vu-bai-tu-chinh/5029675.html
Việc Mỹ và TQ sẽ giải quyết những xung đột xảy ra trong tương lai nếu có, bằng cách hòa bình, đàm phán, thương lượng, nhất quyết sẽ không giải quyết bằng chiến tranh vũ trang đã đươc khẳng định bởi thỏa ước từ thời Chủ tịch Giang Trạch Dân và Tổng thống Bill Clinton từ tháng 7 năm 1998 tại Bắc Kinh. https://vietbao.com/a184410/nuoc-tau-hom-qua-trung-quoc-hom-nay Trong khi đó Biển Đông chỉ là một góc nhỏ so với toàn cảnh của ngũ đại dương.
- Hôm 5-tháng 8, GS Carl Thayer cũng loan báo có hơn 80 chục tàu của TQ tại bãi Tư Chính. Và ông cũng nhắc lại tàu sân bay USS Ronald Reagan, chạy bằng nguyên tử năng tối tân hàng đầu của Mỹ đang có mặt tại cảng Philippines. Điều này làm người Việt có ý mong ngóng một tàu sân bay của Mỹ sẽ sớm căp cảng Tiên Sa để giải tỏa bớt áp lực của TQ tai biển Tư Chính. Trong thực tế VN đang bị Mỹ thúc ép cho phép môt Tàu sân bay của Mỹ cặp cảng Tiên Sa vào cuối năm 2019, như Tàu sân bay USS Carl Vinson đã từng cặp cảng Đà Nẵng vào tháng 3 năm 2018. Điều này có thể gây ra một tiền lệ: VN phải chấp nhận mỗi năm cho phép Tàu sân bay của Mỹ cặp cảng VN một lần!
Liền sau đó gs Carl Thayer đăt ngay vấn đề: Trong năm nay TBT-CTN Nguyễn Phú Trọng của ĐCSVN có chuyến viếng thăm Mỹ, liệu VN và Mỹ có nâng cao mối quan hệ lên tầm đối tác chiến lược hay không? Cũng may, Carl Thayer quên không nhắc đến nâng tầm Đối tác Chiến lược Việt-Mỹ lên cao đến đâu? Và VN phải chấp nhận những điều kiện gì do phía Chính phủ Mỹ đặt ra. Trong thực tiễn, dù có nâng tầm đối tác chiến lược giữa VN và Mỹ có cao đến đâu đi nữa, sẽ không bao giờ có chuyện vì bảo vệ quyền lơi của “đồng minh VN” mà Mỹ có thể gây chiến tranh chống TQ. Chắc chắn Nguyễn Phú Trọng, tbt-ctn ĐCSVN có ‘lú’ cách mấy đi nữa cũng ý thức được điều này trước khi có cuộc hội đàm với Donald Trump, Tổng thống Mỹ trong năm nay.
Trả lời trong một cuộc phỏng vấn của BBC, https://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-49247065, hôm 6 tháng 8, Carl Thayer tiết lộ “Tranh chấp hàng hải giữa VN và TQ đã được đưa vào vòng xoáy của cạnh tranh chiến lược lớn hơn giữa Mỹ và TQ”. Đây là điều GS Carl Thayer đã vô tình thú nhận là Mỹ đã lạm dụng cuộc chiến của VN chống TQ tại Biển Đông như một quân cờ có lợi cho Mỹ trên bàn cờ chiến tranh chiến lược toàn diện của Mỹ chống TQ. Trong phút cao hứng sau đó, GS Carl Thayer nhấn mạnh rằng: “Biển Đông:Tam giác ngoại giao giữa Mỹ-TQ-VN… “.
GS Carl Thayer
Có thể nói đây là những phát biểu của GS Carl Thayer phù hợp với thực tiễn: Trong hơn nửa thế kỷ và mãi đến tận hôm nay, với 12 hạm đội Tàu sân bay tiên tiến, vận hành bằng nguyên tử năng, Mỹ luôn là một bá quyền trên ngũ đại dương. Sau cuôc chiến Việt Nam-Vietnam-War- Mỹ tự triệt thoái toàn bộ lưc lượng hải quân ra khỏi cảng Subic của Philippines, bỏ măc Biển Đông cho Trung Cộng tha hồ thao túng. Tệ hơn nữa, Mỹ không chịu ký vào bản Công ước của LHQ về luât biển năm 1982. Điều đó có nghĩa là, với tư cách là một bá quyền tại Biển Đông, Mỹ phủ nhận giá trị của Công ước LHQ luât biển năm 1982. Trong cuộc tranh chấp chủ quyền biển đảo trên Biển Đông với Trung Cộng, Washington thường xuyên bị Bắc Kinh gạt ra ngoài các quốc gia có chủ quyền biển đảo trên Biển Đông, ngoại trừ quyền tự do hàng hải và hàng không. Do đó luận điệu của GS Carl Thayer: “Biển Đông-tam giác ngoại giao giữa Mỹ-TQ-VN…”, rất hợp với thực tiễn vì Mỹ đang tranh chấp với TQ để có một cơ sở tại Biển Đông để bảo vệ sự tự do thông thương trên hải trình tại Biển Đông và Biển Hoa Đông nơi mà hàng năm tàu bè thế giới chuyển vận môt lượng hàng hóa trị giá gần 5000 tỷ Mỹ Kim mỗi năm, trong đó có số lượng hàng hóa của Mỹ trị giá 2000 tỷ Mỹ kim. Hơn thế nữa, trong tình hình hiện tại, tổng thống Mỹ, Donald Trump, đang quan tâm đến nguồn tài nguyên nhất là tiềm năng dầu khí của Biển Đông mà TQ đang toan tính độc quyền khai thác. Do đó chinh phủ Mỹ mong muốn trở lại hơp tác khai thác nguồn tài nguyên dầu khí tai Biển Đông với VN bất chấp sự phản đối phi lý của TQ:
https://baocalitoday.com/viet-nam/mo-ca-voi-xanh-exxonmobil-thach-thuc-trung-quoc.html
Và trong thưc tế, tâp đoàn khai thác dầu khí lớn nhất của Mỹ, Exxon Mobil sẽ bắt đầu khai thác dầu khí tai mỏ Cá Voi Xanh của VN, vào cuối năm 2019. https://rfa.org/vietnamese/news/vietnamnews/blue-whale-gas-project-is-expected-to-start-in-2019-03042019075836.html
Nhóm tàu khảo sát địa chấn Hai Dương-8 và toàn bộ 80 tàu của TQ rút ra khỏi vùng biển Bãi Tư Chinh là chỉ dấu cho thấy TQ không thể là một bá quyền trên Biển Đông cho đến khi nào tập doàn khai thác dầu khí lớn nhất của Mỹ, Exxon Mobil vẫn ngang nhiên hơp tác với Petro Viêt Nam làm ăn khai thác dầu khí tại lô Cá Voi Xanh trong vùng kinh tế của VN, và tập đoàn khai thác dầu khí Rosneft của Nga vẫn ngang nhiên khai thác dầu khi tại Bãi Tư Chính. Nếu quả thật như vậy, thi dó là kết quả của công sức vận đông của Phó Thủ tướng, Ngoai Trưởng Phạm Binh Minh tai hôi nghi AMM-52 tai Bangkok và các hội nghị liên quan tới ASEAN cũng tại Thai Lan cùng thời điểm với AMM-52. Viêt Nam đã tâp hợp được sự ủng hộ chẳng những các nước ASEAN,và cả bạn bè của khối ASEAN như Nhật, Nam Hàn, Ấn Độ, Úc,New Zealand…và cả các nước Âu Châu nhất là liên minh E.U.. Điều này nói lên nên độc lâp, tự chủ chỉ có giá trị khi ta biết tự nỗ lục biết nắm lấy thời cơ và chủ động trong cuộc chiến và biết cách tập hợp sự ủng hộ của các nước bạn, để bảo vệ nền độc lập tự chủ của chúng ta. VN tự giải phóng được Bãi Tư Chính ra khỏi áp lực của GKHD-8 và của hơn 80 tàu của Trung Quốc là VN đã bước thêm một bước thật dài trong ý chí thoát Trung./.
Đào Như
Chicago
Aug 11-2019