Việt Nam: Con cọp không răng trong mắt Lào?
(Viết với tham khảo từ Kỹ sư Phạm Phan Long,
thuộc Viet Ecology Foundation)
CẦN THƠ -- Miền Tây sẽ thê thảm, theo một lời báo động mới từ các chuyên gia.
Trong một hội nghị ngày 12/5/2017 tại Cần Thơ, một hội nghị tham vấn được các chuyên gia báo động rằng các chuyên gia lo ngại môi trường và đời sống của hàng chục triệu dân vùng hạ nguồn ĐBSCL bị ảnh hưởng nặng nề, khi dòng Mekong lại sắp có thêm một đập thủy điện nằm ngay thượng nguồn.
Bản tin báo Tuổi Trẻ hôm 13/5/2017 cho biết: Sông Mekong sắp thêm đập thủy điện, ĐBSCL chồng chất nỗi lo.
Bản tin cho biết chính phủ Lào đã nộp cho Ủy hội Mekong quốc tế (MRC) báo cáo gồm 22 tài liệu về nghiên cứu khả thi, đánh giá tác động môi trường và xã hội của thủy điện Pak Beng.
Các nước thành viên MRC đã thống nhất quá trình tham vấn cho dự án thủy điện Pak Beng từ ngày 20-12-2016. Thời hạn tham vấn đầu tiên là 6 tháng.
Báo Tuổi Trẻ ghi lời nhận định từ các nhà tham vấn rằng tài liệu phía Lào cung cấp bị các chuyên gia quốc tế đánh giá là đã lạc hậu, thiếu nhiều số liệu quan trọng, thiếu các giải pháp cần thiết để giảm thiểu những tác động tiêu cực do công trình này có thể gây ra...
Và đặc biệt “lơ” luôn việc đánh giá tác động xuyên biên giới, nơi việc xây dựng các công trình thủy điện có thể ảnh hưởng đến môi trường sống của hàng chục triệu dân.
Bản tin nói, rằng trong buổi tham vấn hôm 12/5/2017, các chuyên gia cho rằng ba công trình thủy điện của Lào gồm Pak Beng, Xayaburi, Don Sahong tác động lớn lên dòng chảy của sông Mekong vào mùa khô. Điều này làm gia tăng hiện tượng xâm nhập mặn trên hai sông chính là sông Tiền và sông Hậu.
Vấn đề càng nghiêm trọng nếu xét tác động tổng thể cả chuỗi 11 đập thủy điện ở thượng nguồn Mekong mà hai nước Lào và Campuchia dự kiến xây dựng (Lào dự kiến xây 9 đập, Campuchia 2 đập). Khi ấy, lượng nước thiếu hụt xuống hạ nguồn đến 28%, nước mặn sẽ xâm nhập rất sâu vào đất liền.
Hồ chứa Pak Beng sẽ lưu giữ đến 90% bùn cát đáy và một phần bùn cát lơ lửng từ thượng nguồn trong lòng hồ. Công trình này còn có thể ảnh hưởng đến môi trường sống, di cư của các loài cá vốn tối quan trọng cho nguồn dinh dưỡng của dân cư ven lưu vực Mekong.
Mặc dù thiết kế công trình có tính đến một lối đi cho cá, tuy nhiên các chuyên gia nhận định nó không phù hợp, không có tác dụng để đàn cá di cư, từ đó sẽ ảnh hưởng xấu đến nguồn tài nguyên vô cùng quan trọng này.
Báo Tuổi Trẻ cũng ghi lời nhận địnht ừ GS Nguyễn Ngọc Trân cho rằng vấn đề lo ngại là các đập thủy điện làm tích nước, giảm lượng trầm tích. Những tích tụ này theo thời gian sẽ rất nguy hiểm cho đồng bằng phía hạ nguồn.
Theo ông, vùng ĐBSCL đang bị sạt lở nghiêm trọng; không những vậy, bờ biển nhiều tỉnh như Bạc Liêu, Cà Mau... cũng liên tục bị sạt lở trong thời gian gần đây là do hiện tượng thiếu hụt trầm tích.
TS Vũ Ngọc Long (Viện Sinh thái học miền Nam), thạc sĩ Nguyễn Hữu Thiện (chuyên gia độc lập nghiên cứu sinh thái ĐBSCL) và TS Lê Anh Tuấn (Viện nghiên cứu biến đổi khí hậu ĐBSCL - Đại học Cần Thơ) cũng đưa ra các lời báo động tương tự.
Tóm tắt, các nguy hại cho các tỉnh Miền Tây VN sẽ là: Đồng Bằng Sông Cửu Long sẽ thiếu phù sa, sẽ bị lún đất, nhà ven sông sạt lở, sinh kế của 20 triệu người Việt Nam cũng như 30 triệu dân ở khu vực hạ lưu Mekong sẽ gặp nguy...
Đặc biệt, theo báo Tuổi Trẻ, GS Nguyễn Ngọc Trân nói rằng thủy điện Pak Beng nằm trong vùng động đất hoạt động rất mạnh: Ở chu kỳ 10 năm, 20 năm, động đất có thể xảy ra từ 5 - 6 độ Richter, chu kỳ 50 năm động đất có thể lên đến 7 độ Richter…
Trong khi đó, Kỹ sư Phạm Phan Long, thuộc Viet Ecology Foundation, trên một diễn đàn riêng về Mekong đã nhận định như sau:
Việt Nam: Con cọp không răng trong mắt Lào?
Bình luận bản tin Mekong cùa TT ngày 13 tháng 5, 2017.
Theo tin Tuổi Trẻ Online, các chuyên gia Việt Nam đã lên tiếng tố cáo tác động của các dự án Mekong cùa Lào nhưng chính phủ chưa quyết liệt chính thức phản đối. Xem ở đây:
Việt Nam phản đối các dự án thuỷ điện Lào sẽ thuyết phục họ hơn nữa nếu giúp cho họ thấy vốn đầu tư vào dự án Pak Beng là $2,7 tỉ USD cho 912 MW, gần $3 triệu USD/1 MW, ngang cả điện hạt nhân, gấp đôi nhiệt điện khí, gấp đến ba lần so với các dự án thủy điện tương đương. Thêm vào đó là họ bán điện ra giá 6 xu/kwh, cao hơn giá điện gió và điện trời hiện nay đã giảm xuống dưới 5 xu US khắp nơi như United Arabs, Mexico và Chile, và sẽ còn tiếp tục giảm, mời hãy xem ở đây:
Lào và cả lưu vực đã bị rơi vào bẫy TQ, khai thác huỷ hoại nhau, xung đột quyền lợi nhau, cùng biến thành chư hầu và con nợ lệ thuộc vào TQ.
Đó là chưa tính thiệt hại trực tiếp kinh tế và môi trường cho 30 triệu dân CB VN chắc chắn sẽ không được đền bù.
Thế là thế nào nếu VN không gởi tối hậu thư quyết liệt phản đối Lào ngay bây giờ để buộc họ phải chuẩn bị trả giá cho các tác động xuyên biên giới. Đã không tỏ thái độ quyết liệt hai lần rồi, Xayaburi và Don Sahong, Lào khinh VN là con cọp móm mới cứ thế tiếp tục một loạt những dự án Mekong như thế.
Xin đừng cho lịch sử viết rằng chính quyền VN bỏ rơi quyền lợi sống còn của dân tộc thêm lần này nữa.
Gửi ý kiến của bạn
