ĐINH PHẾ ĐẾ: ĐINH TOÀN (974 - 1001)
Đinh Toàn còn gọi là Đinh Tuệ, ông là con trai của Đinh Tiên Hoàng và Hoàng hậu Dương Vân Nga. Đinh Bộ Lĩnh có 3 người con trai: Con trưởng Đinh Liễn, không rõ mẫu hậu là ai? Người thứ hai là Đinh Toàn và người thứ ba là Đinh Hạng Lang. Hạng Lang là con của bà mẹ sứ quân Ngô Nhật Khánh, tương truyền bà cũng họ Dương, nhưng không phải là Dương Vân Nga. Đầu năm 979, Đinh Tiên Hoàng lập Hạng Lang làm Thái tử, Đinh Liễn sai người giết chết Hạng Lang.
Cuối năm 979, Đinh Tiên Hoàng và Đinh Liễn bị thích khách ám sát, Đinh Toàn lên ngôi khi mới 6 tuổi. Thập đạo tướng quân Lê Hoàn làm nhiếp chính.
Đinh Điền và Nguyễn Bặc, thấy Lê Hoàn nắm cả quyền bính, lại nghi Lê Hoàn tư thông với Thái hậu Dương Vân Nga, nên cử binh chống lại, nhưng bị Lê Hoàn dẹp tan. Phò mã nhà Đinh là Ngô Nhật Khánh, bỏ trốn vào Chiêm Thành, cùng vua Chiêm đem hàng nghìn chiến thuyền đến đánh kinh đô Hoa Lư, nhưng bị bão chết, nên bất thành.
Năm 980, nhà Tống (Tàu) nghe tin Đinh Tiên Hoàng mới mất, triều chính rối ren, cử binh sang đánh Đại Cồ Việt. Thái hậu Dương Vân Nga cùng triều thần tôn Lê Hoàn lên làm vua, hiệu Lê Đại Hành, lập ra nhà Tiền Lê. Lê Đại Hành cho phục binh tại Chi Lăng (Lạng Sơn), giết được tướng Tống là Hầu Nhân Bảo. Lưu Trừng sợ phải rút quân về Tàu.
Đinh Toàn làm vua được 8 tháng, gọi là Phế đế, sau đấy xuống làm Vệ Vương với triều đình Tiền Lê 20 năm. Năm 1001, Vệ Vương cùng vua Lê Đại Hành đi dẹp loạn Cử Long (thuộc Thanh Hoá), Đinh Toàn bị trúng tên, mất năm 27 tuổi.
Cảm niệm: Đinh phế Đế
Trẻ tuổi lên ngôi, nước ngửa nghiêng!
Lê Hoàn nhiếp chính, lại chuyên quyền?!
Đinh Điền, Nguyễn Bặc, trung trinh chống
Ngôi báu tranh giành, cảnh đảo điên!
Nguyễn Lộc Yên
Đinh Toàn còn gọi là Đinh Tuệ, ông là con trai của Đinh Tiên Hoàng và Hoàng hậu Dương Vân Nga. Đinh Bộ Lĩnh có 3 người con trai: Con trưởng Đinh Liễn, không rõ mẫu hậu là ai? Người thứ hai là Đinh Toàn và người thứ ba là Đinh Hạng Lang. Hạng Lang là con của bà mẹ sứ quân Ngô Nhật Khánh, tương truyền bà cũng họ Dương, nhưng không phải là Dương Vân Nga. Đầu năm 979, Đinh Tiên Hoàng lập Hạng Lang làm Thái tử, Đinh Liễn sai người giết chết Hạng Lang.
Cuối năm 979, Đinh Tiên Hoàng và Đinh Liễn bị thích khách ám sát, Đinh Toàn lên ngôi khi mới 6 tuổi. Thập đạo tướng quân Lê Hoàn làm nhiếp chính.
Đinh Điền và Nguyễn Bặc, thấy Lê Hoàn nắm cả quyền bính, lại nghi Lê Hoàn tư thông với Thái hậu Dương Vân Nga, nên cử binh chống lại, nhưng bị Lê Hoàn dẹp tan. Phò mã nhà Đinh là Ngô Nhật Khánh, bỏ trốn vào Chiêm Thành, cùng vua Chiêm đem hàng nghìn chiến thuyền đến đánh kinh đô Hoa Lư, nhưng bị bão chết, nên bất thành.
Năm 980, nhà Tống (Tàu) nghe tin Đinh Tiên Hoàng mới mất, triều chính rối ren, cử binh sang đánh Đại Cồ Việt. Thái hậu Dương Vân Nga cùng triều thần tôn Lê Hoàn lên làm vua, hiệu Lê Đại Hành, lập ra nhà Tiền Lê. Lê Đại Hành cho phục binh tại Chi Lăng (Lạng Sơn), giết được tướng Tống là Hầu Nhân Bảo. Lưu Trừng sợ phải rút quân về Tàu.
Đinh Toàn làm vua được 8 tháng, gọi là Phế đế, sau đấy xuống làm Vệ Vương với triều đình Tiền Lê 20 năm. Năm 1001, Vệ Vương cùng vua Lê Đại Hành đi dẹp loạn Cử Long (thuộc Thanh Hoá), Đinh Toàn bị trúng tên, mất năm 27 tuổi.
Cảm niệm: Đinh phế Đế
Trẻ tuổi lên ngôi, nước ngửa nghiêng!
Lê Hoàn nhiếp chính, lại chuyên quyền?!
Đinh Điền, Nguyễn Bặc, trung trinh chống
Ngôi báu tranh giành, cảnh đảo điên!
Nguyễn Lộc Yên
Gửi ý kiến của bạn
