Ông Lewis Libby, cựu Chánh Văn phòng của Phó Tổng Thống Cheney đã bị tòa kết 4 tội vì đã nói dối trước các nhà điều tra về vụ tiết lộ tên tuổi của một điệp viên CIA là bà Valerie Plame. Vụ này đã gây sôi nổi trong dư luận Mỹ và cũng được các nhà quan sát trên thế giới theo dõi từ mấy năm qua. Nội vụ bắt đầu từ tháng 7-2003 khi một tờ báo Mỹ loan tin tên tuổi của nữ điệp viên Plame. Trong ngành gián điệp, các điệp viên hoạt động bí mật dưới những tên giả và thường là với những chức vụ giả, gọi là "cái vỏ" của gián điệp. Tiết lộ tên tuổi thật của những điệp viên đó, gọi là đập vỡ cái vỏ đó cho địch biết, hiển nhiên là tội phản quốc, bị trừng phạt rất nặng.
Ngay từ đầu người ta đã dự đoán chỉ có các giới chức cao cấp của chính quyền mới có thể biết tên tuổi thật của bà Plame, và còn biết cả gốc gác của bà là vợ của ông Cựu Đại sứ Mỹ Joseph Wilson, 57 tuổi. Cuộc diều tra tiến hành, dần dần leo đến Phủ Tổng Thống Mỹ gọi là Bạch Cung và dính đến ông Chánh văn phòng Phó Tổng Thống. Ông Libby không chịu nhận lỗi, nhưng có những chứng cớ rõ rệt ông đã nói dối khi bị điều tra. Khi cuộc điều tra riêng của giới báo chí Mỹ trở nên sôi nổi, ông Libby đã từ chức Chánh Văn phòng của ông Cheney. Mọi chuyện bắt đầu từ vụ ông Wilson, vốn đã từng làm Đại sứ Mỹ ở một số nước Phi Châu, được CIA nhờ đi đến Niger để điều tra xem có đúng nước Iraq của Saddam Hussein đã mua chất uranium của nước này để chế tạo bom nguyên tử, tức vũ khí giết người hàng loạt, như đã có tin mật trước đây hay không. Sau cuộc điều tra trở về Mỹ, Wilson làm báo cáo cho biết không có chứng cớ nào về vụ Iraq mua uranium. Dù vậy trong bài Diễn văn Tình trạng Liên bang năm 2003, TT Bush vẫn nêu ra chuyện này và tháng 3-2003, quân Mỹ mở cuộc tấn công đánh Iraq. Người ta đã cố ý bênh vực lý do đánh Iraq. Thấy báo cáo của mình bị bỏ qua, tháng 7-2003 ông Wilson đã viết một bài đăng trên một tờ báo lớn ở Mỹ nói rõ kết quả cuộc điều tra của ông. Ngay lập tức phản ứng của chính quyền Bush là mở cuộc đánh phá Wilson vì tội đã cố ý cản trở cuộc chiến tranh Iraq và còn vùi dập cho kỹ tiết lộ luôn tên tuổi của vợ ông Wilson, bà Plame, là điệp viên Mỹ.
Sở dĩ người ta phải đập tan cái vỏ điệp viên Plame là để chứng tỏ "chúng nó cùng một phe với nhau". Nguyên bà Plame trong suốt 20 năm làm điệp viên CIA, nằm trong Ban Chống Lan truyền của Vũ khí giết người hàng loạt. Giới chức chính quyền còn nói chính bà Plame đã đề nghị cho chồng qua Niger điều tra. Tuần trước, khi lần đầu tiên được ra mặt điều trần công khai trước Ủy ban Điều tra Quốc hội, bà Plame đã cải chính tin này. Bà nói: "Tôi không đề cử chồng tôi, tôi cũng không đưa ý kiến bảo chồng tôi nên đi". Sự thật bà đã đề cử một nhân viên khác trong ngành của bà. Bà chỉ có nhiệm vụ hỏi chồng bà có muốn làm chuyện đó không. Bà cũng phân vân về chuyện này, vì lúc đó bà đã sinh đôi được 2 đứa con mới có 2 tuổi. Nếu ông đi xa, bà sẽ phải ngủ cạnh giường hai bé sinh đôi, vừa phải đi làm tại sở, không thuận tiện chút nào.
Các giới chức chính quyền còn thổ ra tin nói bà Plame đã không còn làm điệp viên, nay chỉ ở Trung ương CIA làm phân tích viên tin tức, ý của tin "mật" này là muốn nói bây giờ dù có làm bể cái vỏ điệp viên của bà, cũng không làm trở ngại đến công tác CIA và cũng không gây nguy hiểm cho bà. Nhưng trong cuộc điều trần trước Ủy ban Quốc hội, bà Plame đã cải chính và cho biết trong suốt 5 năm bà vẫn lãnh những sứ mạng lấy tin mật ở nước ngoài... cho đến ngày "cái vỏ" của bà bị đập bể. Nhưng thiết tưởng dù bà Plame bị tiết lộ tên tuổi khi không còn là điệp viên, sự đập bể vỏ cũ cũng gây tai hại nghiêm trọng đến công tác gián điệp của CIA. Các điệp viên Mỹ thường phải có cái vỏ như thế nào để dễ đi tiếp xúc với mọi nguời ở nước ngoài, chẳng hạn các công tác kinh doanh, nhưng quan trọng nhất vẫn là các chức vụ bình thường ở các Sứ quán hay Lãnh sự để tiếp xúc với các giới chức của nước chủ nhà và cả các giới chức ngoại giao nước khác trong các cuộc hội hè yến ẩm để thu tin. Bây giờ cái vỏ cũ bị lộ, các ngành gián điệp và cả những giới ngoại giao của nước khác sẽ giật mình xét lại xem trước đây đã vô tình tiết lộ những tin tức gì quan trọng với bà Plame và sẽ xét lại tất cả, đổi cái cũ thành mới để đánh lạc hướng.
Riêng về ngành gián điệp, đó là một ngành công tác khó khăn và nguy hiểm, phải khổ công luyện thật lâu mới thành. Gia dĩ người đi làm gián điệp phải là những người yêu nước, có quyết tâm hy sinh cuộc đời mình cho nghề này, với cái chết luôn luôn gần kề, và nếu bị bắt hay bị giết, chính quyền không bao giờ chịu tiết lộ đó là điệp viên của mình. Họ là những người anh hùng. Khoảng đầu những năm 50 ở Việt Nam, khi tiếng Anh còn chưa còn chưa được phổ biến, tôi đã đọc một cuốn chuyện gián điệp của Pháp "Những người anh hùng trong bóng tối". Thật ra đây là chuyện của Mỹ dịch ra tiếng Pháp, nói về những những cuộc do thám tài tình và hy sinh ghê gớm của các điệp viên Mỹ thời Thế chiến II, nhưng đến khi chết không ai biết họ là ai. Tên tuổi của họ, công lao của họ nằm trong hồ sơ mật của CIA. Về cái vỏ điệp viên, chỉ có các nước kẻ thù của Mỹ khó khăn lắm mới đập bể được, nhưng bây giờ chính người trong chính quyền cao cấp của Mỹ lại đập nó bể ra, thật đáng buồn.
Trở lại vụ ông Libby bị tòa kết tội, chưa biết Tòa định án bao nhiêu năm tù, nhưng riêng về hành vi cản trở công lý, án có thể nặng. Các nhà quan sát nói chưa chắc Libby bị kết án về tội tiết lộ tên tuổi điệp viên Plame, nhưng cũng không khó khăn cho lắm để kết luận ông đã sào nấu thành câu chuyện như đã khai từ trước đến nay. Nếu Libby chọn một con đường khác để nhìn nhận trước Đại bồi thẩm đoàn là chính ông đã tiết lộ tên tuổi bà Valerie Plame, câu hỏi kế tiếp của Công tố sẽ là: Có phải ông hành động theo lệnh của Phó Tổng Thống Cheney hay không" Trong lịch sử Việt Nam đã có truyền thuyết Lê Lai liều mình cứu Chúa. Libby quả là con người đáng khen ở mặt này.
Send comment
