Tin Mazar-e-Sharif thất thủ rồi đến Kanduz ở miền Bắc rơi vào tay Bắc quân trong khi Mỹ chỉ yểm trợ bằng Không quân, đã làm bin Laden sửng sốt, nhưng vụ nổi loạn của tù binh al-Qaida ở gần Mazar-e-Sharif có thể đã làm hắn lấy lại niềm tin phần nào. Có một sự kiện bên lề đáng chú ý. Đúng ngày 9 tháng 11, ngày Kunduz thất thủ, bin Laden đã có một cuộc nói chuyện riêng ở Jalalabad với một nhân vật gốc Ả rập Saudi và một nhóm thủ hạ thân tín, khoe khoang sự tính toán trước của hắn về vụ tấn công vào hai tòa nhà WTC ở New York, nhằm khích lệ tinh thần quyết tử của bọn khủng bố. Cuốn băng video này đã bị chính phủ Mỹ lấy được và đem chiếu công khai như đã thấy. Nhưng đến khi quân Taliban ở Kabul không đánh mà bỏ chạy và các thành phố khác rụng như sung, bin Laden có lẽ đã thất vọng.
Vậy tại sao bin Laden không tìm cách trốn khỏi Afghanistan ngay từ lúc đó mà còn kéo bộ tham mưu và cả ngàn quân al-Qaida về vùng núi Tora Bora để cố thủ" Hắn vẫn tin rằng khi các thành phố lớn bị mất, quân Taliban và al-Qaida sẽ rút ra ngoài đánh du kích. Và dù Mỹ có đổ quân vào Afghanistan cũng sẽ bị sa lầy trong một cuộc chiến tranh du kích và khủng bố kéo dài hàng năm để rồi thất bại như Liên Sô trước đây. Có những bằng chứng rõ rệt cho thấy lối suy tư của bin Laden. Ở các hang động trong vùng Tora Bora, quân bộ tộc và biệt kích Mỹ đã tìm thấy hàng kho súng đạn và lương thực quân al-Qaida bỏ lại trước khi tìm cách đào tẩu. Bin Laden cũng ở Tora Bora mà hắn tin là thành trì bất khả xâm phạm, nhưng hắn đã lầm. Không quân Mỹ ngày nay có những máy dò tìm hiện đại và các loại bom điều khiển nhắm chính xác vào hàng trăm cửa hang động lớn đánh phá làm hắn tuyệt vọng, rút cuộc "tẩu vi thượng sách". Cách trốn của hắn cũng đã được sắp đặt kỹ càng. Trong lúc giao tranh còn tiếp diễn, hắn cho một số quân nói chuyện với bên ngoài giả bộ điều đình xin hàng. Đồng thời bin Laden cho phát đi trên làn sóng điện một số mệnh lệnh của hắn điều khiển quân đội đã thâu băng từ trước. Hắn thừa biết các làn sóng đó sẽ bị biệt kích Mỹ thu được, hắn muốn lừa gạt quân Mỹ và quân bộ tộc tin rằng hắn còn ở đó. Nhưng trong khi đó bin Laden đã trốn thoát khỏi vòng vây.
Dư luận Mỹ mấy ngày qua coi như nếu chưa bắt được bin Laden là cuộc chiến Afghanistan chưa thành công. Chúng tôi vẫn nghĩ quan trọng là tổ chức chớ không phải con người. Tạp chí Newsweek tuần này có đăng một bài báo dưới tựa đề "Washington đang thảo luận: Mỹ có nên ám sát bọn thủ lãnh khủng bố hay không" và kết quả một cuộc thăm dò cho biết người Mỹ "65% tán thành ám sát các tay lãnh đạo khủng bố ở Trung Đông, nhưng 40% lại nghĩ những vụ giết hại như vậy chỉ làm gia tăng nạn khủng bố". Chúng tôi chú ý đến bài báo này vì trong bài, trên hai trang báo có những hình ảnh các nhà lãnh đạo ngoại quốc trong quá khứ đã là mục tiêu "ám sát" của Mỹ, trong đó có cả hình ảnh Cố Tổng Thống Ngô Đình Diệm" và những hoạt động của CIA trong thời chiến tranh lạnh trên khắp thế giới. Năm 1976, Tổng Thống Mỹ Ford đã ban hành pháp lệnh đầu tiên nghiêm cấm các thủ đoạn ám sát. Một quá khứ đã qua, nhưng sau đó trong các thập niên 80 và 90, khi nạn khủng bố quốc tế gia tăng, quân lực Mỹ đã nhắm vào hai mục tiêu là Muammar Kaddafi ở Libya và Saddam Hussein ở Iraq, cả hai đã bị nghi là yểm trợ khủng bố.
Tôi xem bài báo không phải vì muốn nhớ lại cuộc đảo chính năm 1963 đã có nhiều nhân chứng thuật lại, mà nghĩ nhiều hơn đến sự hận thù tàn bạo ở Việt Nam trong thời chiến. Chính chúng tôi ở một phía chiến tuyến đã biết lấy oán trả oán chỉ là một cái vòng lẩn quẩn không bao giờ dứt và những người quốc gia đã không thể bắt chước những thủ đoạn tàn độc của người Cộng sản. Lấy nhân hậu chống bạo tàn làm sao thắng nổi" Vì thế nên những người quốc gia đã thua chăng" Hãy chờ xem vì cuộc chiến đó chưa kết thúc, cũng như cuộc chiến tranh chống khủng bố còn phải kéo dài nhiều năm nữa. Nhưng ở Việt Nam ngày nay, chế độ cộng sản đang phải đổi mầu, chấp nhận kinh tế thị trường để hội nhập giòng suối chính của xu thế nhân loại, chúng tôi cảm thấy chúng tôi đã không thua. Kết quả dứt khoát thắng hay bại, thời gian sẽ trả lời.
Người Mỹ coi bọn khủng bố như ác quỷ, cần phải trừ khử chúng. Điều đó rất đúng, nhưng không phải bằng bất cứ cách nào. Nếu trừ ác quỷ mà sử dụng những biện pháp tàn khốc không khác gì ác quỷ thì có hơn gì ác quỷ" Bây giờ Mỹ phải đối phó với vấn đề Osama bin Laden như thế nào" Sẽ "ám sát" hắn hay bắt được hắn rồi đưa ra Tòa quân sự đặc biệt lên án tử hình hành quyết ngay. Bắt giam hắn để xử trong bóng tối hay ám sát hắn ở bất cứ nơi đâu cũng có thể đưa đến hậu quả làm các nhóm Hồi giáo chính thống hay các phe quá khích các nước khác có cớ nổi lên gây rối, kích động làm loạn. Ở đây cái giá của kẻ đào tị lại có mặt trái dị thường của nó. Không bắt được bin Laden có thể là cái may cho Mỹ. Không nên để hắn trở thành người "anh hùng tuẫn giáo" trong lòng người theo đạo Hồi. Hãy để thời gian chín chắn và những suy tư chính đáng trong đức tin tôn giáo xóa mờ hình ảnh và tên tuổi bin Laden. Chúng tôi nghĩ người Mỹ nên giúp vào tiến trình này, thay vì ngăn chặn hay đi ngược lại.