THƯƠNG THAY CHÍN CHỮ CÙ LAO
Vincent Bảo Phương
Bảo Phương viết bài này với lời kính chúc tất cả các bà mẹ được tràn đầy tình thương của con cái.
Em còn nhớ hồi đó, khi em bắt đầu học lớp sáu, trường Việt Ngữ, bài học đầu tiên mà em học được là bài học về ca dao. Câu ca dao đó là “Thương thay chín chữ cù lao, ba năm nhũ bộ, biết bao nhiêu tình”. Vì đây là lần đầu tiên nghe câu ca dao này, em rất thắc mắc. Những câu hỏi à em đang thắc mắc là “Ba năm nhũ bộ” là gì" “Chín chữ cù lao” là những chữ gì" Và cái gì “ bao nhiêu tình”"
Sau khi được thầy giải nghĩa em mói hiểu. Ba năm nhũ bộ là ba năm cho bú mớm. Vì thế, theo truyền thống của người Việt, sau khi cha mẹ qua đời, con cái phải để tang ba năm để đền đáp công ơn đó. Nếu chúng ta lúc sinh ra thiếu sự cho bú mớm, chúng ta không thể lớn, không thể khỏe vì thiếu chất kháng thể.
Chín chữ cù lao rất quan trọng. Chín cữ đó nói lên công ơn vất vả nuôi nấng của cha mẹ đối với chúng ta từ khi mới sinh ra đến khi trưởng thành an bề gia thất. Chín chữ đó là: Sinh, Dưỡng, Phúc, Phủ, Cúc, Dục, Cố, Phục và Phù. Sinh có nghĩa là sinh đẻ con cái. Dưỡng là cho bú mớm, ăn uống. Phúc là ẵm bồng, Phủ là vỗ về, Cúc là nuôi nấng, Dục là dậy bảo, Cố là trông nom, bảo vệ, Phục là quấn quít mến yêu và Phù là nâng đỡ. Một đứa trẻ mới sinh ra đời không thể nào lớn lên, trưởng thành nếu không được cha mẹ cho ăn uống, ẵm bồng, vỗ về, nuôi nấng, dạy dỗ, chăm sóc và nâng đỡ trong mọi hoàn cảnh. Nếu ta không được cha mẹ nuôi nấng dạy bảo chăm lo thì chúng ta lang thang ngoài đường, đói khổ, vô học và đi vào con đường xấu. Nếu cha mẹ không quấn quít bên ta, không nâng đỡ chúng ta sẽ không có tình thương và buồn chán, khổ đau với lầm lỡ… Không có cha mẹ nuôi nấng, chăm sóc từ ăn uống tới học hành, chúng ta sẽ không thành công như ngày hôm nay.
Những câu tương tự như câu ca dao này là: “Công cha như núi ngất trời, nghĩa mẹ như nước ở ngoài biển Đông. Núi cao biển rộng mênh mông, Cù Lao chín chữ, ghi lòng con ơi!”. Hoặc: “Công cha như núi Thái Sơn, nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra. Một lòng thờ mẹ kính cha, cho trọn chữ hiếu mới là đạo con.” Núi cao bao nhiêu, công lao dưỡng dục của cha lớn bằng đó. Biển mênh mông rộng bao nhiêu, tình của mẹ cũng bao la, dạt dào như biển.
Bây giờ chúng ta còn bé, cha mẹ vẫn còn vất vả, cực khổ nuôi dạy chúng ta nên người. Chúng ta hãy vâng lời cha mẹ, vì cha mẹ sanh ra trước chúng ta, trãi qua nhiều giai đoạn kho khăn của cuộc đời nên có nhiều kinh nghiệm hơn chúng ta. Dù cha mẹ chúng ta có thế nào đi nữa, chúng ta phải có hiếu để giữ đạo làm con. Chúng ta phải luôn luôn nhớ rằng, nếu không có cha mẹ, thì chúng ta không bao giờ được ra đời.
Vincent Bảo Phương