Từ đầu năm 1965, CSBV đã tung thêm nhiều đơn vị vượt vĩ tuyến 17 xâm nhập vào miền Nam, gia tăng các cuộc tấn công vào vị trí phòng ngự của các đơn vị VNCH. Để triệt hạ các căn cứ tiếp vận của CSBV tại phía Bắc vĩ tuyến 17, những nơi đã cung cấp quân dụng, vũ khí cho CQ tại miền Nam, từ tháng 2 đến tháng 4/1965, dưới quyền chỉ huy của Thiếu tướng Nguyễn Cao Kỳ, Không quân Việt Nam Cộng Hòa đã phối hợp với Không quân Hoa Kỳ tiến hành nhiều cuộc oanh kích một số căn cứ trọng điểm của địch quân từ Vĩnh Linh đến Thanh Hóa. Sau đây là phần lược trình một số cuộc oanh kích của Không lực VNCH và Hoa Kỳ diễn ra trong thời gian nói trên. Phần này được biên soạn dựa theo bản tin chiến sự được bộ Tổng tham mưu QL.VNCH và bộ chỉ huy Yểm trợ Quân sự Hoa Kỳ phổ biến cho báo chí, hồi ký của đại tướng Westmoreland (nhà xuất bản Sự Thật) và tài liệu Việc Từng Ngày của nhà nghiên cứu Đoàn Thêm.
* Tướng Nguyễn Cao Kỳ và các trận oanh kích thượng tuần tháng 2/1965:
Ngày 8 tháng 2 năm 1965, Không quân VNCH khởi động cuộc oanh kích đầu tiên với một lực lượng gồm 24 khu trục cơ do Tư lệnh Không quân VNCH lúc bấy giờ là Thiếu tướng Nguyễn Cao Kỳ tổng chỉ huy. Lực lượng khu trục cơ của Không quân VNCH cùng với một số phi cơ của Hoa Kỳ đã oanh kích các căn cứ CSBV tại Vĩnh Linh (ở phía Bắc vĩ tuyến 17 thuộc địa hạt tỉnh Quảng Trị). Một số phi cơ trúng đạn nhưng đều trở về Đà Nẵng, 1 phi cơ bị hư hại, phi công vô sự. Phi cơ của Thiếu tướng Kỳ bị trúng 4 viên đạn, 1 viên xuyên qua nách quân phục phi hành của ông. Ngày hôm sau, 9 tháng 2, các phi công VNCH tham dự cuộc oanh tạc Vĩnh Linh đã được phủ tiếp đón nồng nhiệt tại phi trường Tân Sơn Nhất. Quyền Thủ tướng Nguyễn Xuân Oánh (tạm thay Thủ tướng Trần Văn Hương bị Hội đồng Quân lực giải nhiệm), Trung tướng Nguyễn Văn Thiệu, lúc bấy giờ là Phó Thủ tướng, và một số tướng lãnh, đại diện các đoàn thể đã tham dự buổi tiếp đón này.
Ba ngày sau, 11 tháng 2/1965, hai phi đội Không lực VNCH oanh kích dội 50 tấn bom vào các căn cứ của CSBV tại đồi 83 bên sông Rào Quang và Quan Tây, cách Bến Hải 15 cây số về phía Bắc, Trung tá Phạm Phú Quốc trực tiếp chỉ huy phi đội 1. Cũng trong ngày này, một lực lượng hùng hậu của Không lực Hoa Kỳ với hơn 150 phi cơ đã oanh tạc Chánh Hòa và Chấp Lễ gần Đồng Hới, 3 phi cơ được ghi nhận mất tích. Vụ oanh tạc này được Đại tướng Westmoreland, Chỉ huy trưởng Bộ chỉ huy Yểm trợ Quân sự Hoa Kỳ tại Việt Nam (MACV), gọi là để trả đũa vụ CQ đặt chất nổ phá hoại một khách sạn tại Qui Nhơn vào ngày 10/2/1965, sát hại cho 23 người, gây thương vong cho 21 người khác và một số nữa bị kẹt dưới gạch vụ, trong vụ này người Mỹ chịu thiệt hại về nhân mạng nặng nhất.
Tính chung các cuộc không tập xuống vùng Chấp Lễ vẫn diễn ra trong vòng 24 giờ đồng hồ do Không quân Không quân VNCH và Hoa Kỳ thực hiện, và xuống vùng Đồng Hới do phi cơ của Hải quân Hoa Kỳ phụ trách. Công bố các cuộc ném bom cho dân chúng biết, Tòa Bạch Ốc tránh không dùng hai chữ trả đũa hay nhắc đến vụ nổ bom tại khách sạn Qui Nhơn. Ngược lại, Tòa Bạch Ốc nói rằng cuộc ném bom nhằm trả lời “những đề xướng của chế độ Hà Nội” và”những hành động tiếp tục xâm lăng của chế độ này”. Theo Đại tướng Westmorelanh, qua sự việc không định danh rõ cuộc oanh tạc, Tổng Thống Hoa Kỳ Lyndon B. Johnson có ý muốn duy trì tư thế hành động.
Hai ngày sau, Tổng thống Johnson quyết định cho thực hiện giai đoạn 2 có tên là Rolling Thunder, theo đó, Hoa Kỳ và VNCH sẽ phối hợp trong một hành động Không quân có giới hạn và cân nhắc rằng phải đánh vào các mục tiêu quân sự trên lãnh thổ miền Bắc nhưng từ vĩ tuyến 17 trở xuống.
* Các cuộc oanh kích trong tháng 3 và tháng 4/1965
Trong tháng 3 và tháng 4/1975, Không quân VNCH do Thiếu tướng Nguyễn Cao Kỳ tổng chỉ huy đã tiếp tục thực hiện nhiều cuộc oanh kích vào các căn cứ của CSBV ở phía Bắc vĩ tuyến 17.
-Ngày 2 tháng 3/1965, lúc 15 giờ 45 phút, 5 phi đội gồm 20 phi cơ của Không lực Việt Nam Cộng Hòa đã oanh tạc căn cứ hải quân CSVN tại Quảng Khê, cách Đồng Hới 30 cây số và gây tổn thất nặng cho đối phương. Phi đội 2 do Đại tá Nguyễn Ngọc Loan, Tư lệnh phó Không quân hướng dẫn, 1 phi cơ bị bắn rớt, phi công nhảy dù xuống biển và được vớt. Cũng trong ngày này, 160 phi cơ Hoa Kỳ oanh tạc căn cứ tiếp liệu của CSBV tại Xóm Bàng, cách Bến Hải 16 km về hướng Bắc, 6 phi cơ bị bắn rớt, 5 phi công được cứu thoát. Sau cuộc oanh tạc này, chính phủ VNCH và tòa Đại sứ Hoa Kỳ ra thông cáo chung: oanh tạc những cơ sở quân sự của CSBV vì những căn cứ này đã yểm trợ cho cuộc xâm lăng của CQ vào miền Nam.
-Ngày 14 tháng 3/1965, lúc 14 giờ, 24 phi cơ của Không quân VNCH do Thiếu tướng Nguyễn Cao Kỳ trực tiếp chỉ huy, đã oanh tạc đảo Hòn Cọp, căn cứ của thủy đoàn CSBV, căn cứ này đã bị phá hủy. Ngày hôm sau, 100 phi cơ Hoa Kỳ oanh tạc Phủ Quỳ, trung tâm tiếp vận đạn dược của CSBV. Lúc trở về hàng không mẫu hạm, 1 phi cơ đâm xuống biển.
-Ngày 19 tháng 3/1965 phi cơ Hoa Kỳ oanh tạc kho võ khí Phú Vân, tỉnh Nghệ An, cách Vinh khoảng 50 km, và cả kho tiếp liệu Vinh Sơn ở khu vực phụ cận. Ngày 21 tháng 3, 26 phi cơ của Không lực VNCH oanh tạc căn cứ Vu Côn cách Bến Hải 25 km về Tây Bắc. Ngày 23 tháng 3, tám phi cơ Không lực VNCH oanh tac dọc trên Quốc lộ số 1, từ Bến Hải đến Đồng Hới, phá hủy đài radar Ba Bình cách Bến Hải 15 km về phía Bắc.
-Ngày 26 tháng 3/1965, 40 phi cơ Hoa Kỳ phá hủy đài Radar và các căn cứ Vinh, Bạch Long Vĩ, Mũi Rọn, Vinh Sơn, 2 phi công bị rớt, 2 phi công được cứu thoát. Ngày 29 tháng 3, 50 phi cơ Hoa Kỳ oanh tạc đài radar của CSBV trên đảo Long Vĩ trên vịnh Bắc Việt, 1 phi cơ bị bắn rớt, phi công được cứu thoát.
-Ngày 31-3/1965, 14 phi cơ Không lực VNCH oanh tạc đài Radar Hà Tĩnh. Cũng trong ngày này hơn 100 phi cơ Việt- Mỹ oanh tạc mật khu Bời Lời, quận Khiêm Hạnh, Tây Ninh, mục đích: thiêu hủy các kho lương thực, đạn dược và các cơ sở trung ương của CSBV tại miền Nam.
-Ngày 3 tháng 4/1965, 90 phi cơ Hoa Kỳ phá hủy cầu Đò Lèn, Thanh Hóa. 50 phi cơ khác dội bom xuống cầu Hàm Rồng, Thanh Hóa, 3 phi cơ bị bắn rớt, 2 phi công bị cứu thoát. Ngày 4 tháng 4, 24 phi cơ VNCH và 12 phi cơ Hoa Kỳ oanh tạc cầu Đồng Hới, 2 phi cơ bị bắn rớt do cao xạ CSBV. Cũng trong ngày này, 60 phi cơ Hoa Kỳ oanh tạc đường thiết lộ và Quốc lộ 1 từ Bến Hải đến Thanh Hóa, có 2 phi cơ bị cao xạ bắn rớt. Ngày 7 tháng 4, 35 phi cơ Hoa Kỳ oanh tạc dọc theo Quốc lộ 1 từ Bến Hải ra Vinh, 1 phi cơ bị bắn rớt.
-Ngày 9 tháng 4/1965, 50 phi cơ Hoa Kỳ oanh tạc các cầu Quý Vinh và cầu Khe Kiến, dội 145 tấn bom. 70 phi cơ Hoa Kỳ oanh tạc các cơ sở quân sự Tam Đa cách Vinh 15 km, dội 100 tấn bom. Không chiến trên vịnh Bắc Việt, 1 Mig bị bắn rớt, 2 phi cơ Mỹ bị trúng phòng không của địch quân. Ngày 13 tháng 4, 15 phi cơ VNCH oanh tạc Thanh Yên, Đồng Hới, cùng lúc đó, 15 phi cơ Hoa Kỳ oanh tạc các đài Radar Hòn Mật và Cửa Lò.
-Ngày 14/4, 1 phi đội VNCH bay đêm trên BV lần đầu tiên, oanh kích các đoàn quân xa và rải 3 triệu truyền đơn. Trước đó, cũng trong ngày 14/4, 15 phi cơ Hoa Kỳ oanh tạc Hòn Mật, tuần thám trên Đồng Hới, Vinh, Thanh Hóa. Ngày 15/4, 6 phi cơ Hoa Kỳ oanh kích bến tàu thủy Mường Sén và tuần thám trên Quốc lộ 7 và 8. Ngày 19 tháng 4, một phi tuần VNCH oanh kích Quốc lộ 1, một phi cơ bị súng cao xạ CSBV bắn rớt gần Hà Tĩnh, phi cơ này do Trung tá Phạm Phú Quốc điều khiển.
-Ngày 30 tháng 4, theo Bộ Quốc Phòng Mỹ, từ 7/2 đến 30 tháng 4, các phi cơ Hoa Kỳ đã oanh tạc BV 89 lần, với 2,788 phi xuất, ném 1,380 tấn bom, không kể hàng tấn đạn và rocketts, phá hủy 30 cơ sở quân sự, 127 ổ súng phòng không, 34 cầu, 17 đoàn quân xa, 17 đoàn hỏa xa, 1 căn cứ không quân, 2 căn cứ hải quân, 5 bến phà, 20 đài radar, 33 tiểu đĩnh.
Gửi ý kiến của bạn
