Tổng thư ký Liên hiệp quốc đã muốn dồn phiếu cho Nghị sĩ John Kerry. Ông Kofi Annan này có khi sẽ ăn năn. Vì bị phản tác dụng...
Khai mạc phiên họp thường niên của Đại hội đồng Liên hiệp quốc vào sáng Thứ Ba, hôm qua, tại New York, Tổng thư ký Kofi Annan đã kê sẵn tủ đứng vào mồm Tổng thống George W. Bush, bằng cách nhấn mạnh đến đòi hỏi "hợp pháp" của Liên hiệp quốc. Ông còn nói đến điều mà ai cũng hiểu, là quốc gia nào cứ nhấn mạnh đến luật pháp quốc tế thì phải tôn trọng hệ thống luật pháp đó.
Annan mặc nhiên chỉ trích quyết định tham chiến của chính quyền Bush tại Iraq.
Trước đấy, trả lời đài BBC vào tuần qua, Tổng thư ký Annan còn nói thẳng, rằng việc tham chiến này là phạm luật.
Trong mùa tranh cử, lời phê phán của ông Annan tất nhiên được cử tri Mỹ chú ý. Nhưng liệu ông có đạt mục tiêu không, khi đưa ra lập luận mọi người đều thấy là có lợi cho đối thủ của ông Bush, là Thượng nghị sĩ John Kerry"
Kofi và chuyện phi pháp
Trước hết, ông Annan không là người ở vào vị trí thuận lợi để nói về luật pháp quốc tế. Mười năm trước, khi còn là đặc sứ điều khiển lực lượng Bảo an Liên hiệp quốc để vãn hồi hòa bình tại Rwanda, Kofi Annan đã gác một bên lời báo động của vị Tư lệnh lực lượng Mũ xanh ở tại chỗ.
Hậu quả là 800.000 người bị thảm sát, trước sự bất lực của Liên hiệp quốc.
Bốn năm sau, khi Liên hiệp quốc bị tê liệt vì lá phiếu phủ quyết của Liên bang Nga tại Hội đồng Bảo an, các nước đã phải tránh "luật pháp quốc tế" của Liên hiệp quốc bằng cách dùng lá bài NATO để đưa quân vào Kosovo ngăn vụ chính quyền Serbia của Slobodan Milosevic tàn sát dân Albany theo Hồi giáo tại đây. Lúc đó, việc can thiệp rất chính đáng này của chính quyền Bill Clinton có "phi pháp" hay không"
Trước đấy, rất hợp pháp là việc Liên hiệp quốc đưa lực lượng bảo an vào Bosnia, nhưng lực lượng này khoanh tay nhìn lính Serb tàn sát hàng ngàn người Hồi giáo, ngay trong vùng quản trị của lính Mũ xanh. Tổng thư ký Annan không thể không nhớ những chuyện đó.
Gần đây hơn thì có lò sát sinh Dafur tại Sudan. Vì quyền lợi dầu hỏa của nhiều quốc gia, kể cả Pháp và Trung Quốc, Liên hiệp quốc không can thiệp vào chuyện Sudan, chỉ hăm dọa trừng phạt thôi, trong khi tàn sát tiếp tục xảy ra. Kinh hãi hơn vậy, ngay khi xảy ra vụ tàn sát, Liên hiệp quốc còn tái đề cử Sudan vào Cao ủy Liên hiệp quốc về Nhân quyền. Cơ quan này có giá trị đạo đức gì không, chưa nói tới khả năng cưỡng hành về luật pháp đối với nạn vi phạm nhân quyền"
Kofi Annan càng khó lên đài đạo đức và hợp pháp để nói chuyện Iraq, khi Liên hiệp quốc, Pháp, Nga và cả con trai ông có liên hệ - và đang bị điều tra - về nạn biển thủ trong chương trình "Đổi dầu lấy gạo". Đâu đó, 10 tỷ Mỹ kim đã không đến tay dân Iraq dưới dạng lương thực, mà lọt vào quỹ đen của Saddam Hussein. Trong số này, có khoảng 400 triệu đã được chuyển lén vào một quỹ có liên hệ đến khủng bố al Qaeda và Osama bin Laden. Đây là chuyện dài, có khi nổ lớn và làm Annan bay chức.
Cũng về Iraq, Liên hiệp quốc đã có trước sau 17 Nghị quyết, tất cả đều bị Saddam Hussein vi phạm - không, coi như không hề có. Khi đó, chuyện "luật pháp quốc tế" của Annan có ý nghĩa gì không" Sau khi Nghị quyết thứ 17 (số 1441) được thông qua với tỷ lệ 15-0, khi Hoa Kỳ đề nghị một Nghị quyết chấp hành để hỏi tội Saddam thì Pháp hăm dọa phủ quyết. Vì vậy, chính quyền Bush mới gác chuyện Liên hiệp quốc qua một bên - như trong vụ Kosovo năm 1998. Hoa Kỳ đã "đơn phương" tấn công Iraq, như 17 Nghị quyết trước đã hăm dọa mà không làm. Hậu quả là Hoa Kỳ phi pháp....
Đấy là cục diện chung của Liên hiệp quốc và Tổng thư ký Kofi Annan.
Hoa Kỳ còn ít tuần nữa là có bầu cử. Iraq còn ba tháng nữa cũng sẽ có bầu cử. Vào đúng thời điểm này, ông Annan đả kích Mỹ phạm luật và đưa ra lời tiên đoán là bất ổn có khi sẽ khiến Iraq không thể có bầu cử đúng thời hạn. Hiển nhiên là ông Annan đã quên vị trí và tư cách của mình mà muốn tác động vào cuộc bầu cử tại Mỹ.
Không phải ngẫu nhiên mà lập trường của ông lại giống lập trường của Nghị sĩ Kerry như hai giọt nước. Ông Annan sẽ phải ăn năn vì thái độ này.
John Kerry và Iraq
Trong khi Kofi Annan khai hoả vào lập truờng Iraq của Bush thì ngẫu nhiên sao, ông Kerry cũng cho biết rõ hơn lập trường mới nhất của ông về vụ Iraq. Vận động tranh cử tại Đại học New York ngày 20, Kerry phê phán quyết định Iraq của Bush là sai lầm và nêu ra một số đề nghị giải quyết, trong đó có vai trò quan trọng của Liên hiệp quốc (là điều Bush đã làm: Liên hiệp quốc sẽ tổ chức và giám sát bầu cử tháng Giêng tại Iraq).
Không nói ra thì kẹt vì không có lập trường dứt khoát. Nhưng nói ra, Kerry còn kẹt hơn nữa.
Tuần qua, một viên chức ngoại giao cấp cao của Pháp cho biết, rằng ngay cả trong trường hợp Liên hiệp quốc có yêu cầu, Paris cũng không gửi quân vào Iraq. Tổng thống Jacques Chirac càng không muốn làm việc đó khi hai nhà báo Pháp bị quân phiến loạn Iraq bắt làm con tin ngày 20 tháng trước và bị hăm dọa chặt đầu. Từ cả tháng nay, Pháp vận động đủ cửa mà vẫn chưa thấy tăm hơi gì về hai con tin này.
Liên hiệp quốc là con cọp giấy không nanh vuốt, nhưng tiện lợi cho mọi quốc gia vì tạo ra hình thức quốc tế trong những quyết định bị chi phối bởi quyền lợi quốc gia. Phần lý tưởng quốc tế và công pháp luôn luôn bị thực tế của quyền lợi khuynh loát nên tổ chức này mới bị tê liệt và không ngăn được tội ác. Thế tại sao John Kerry lại chọn thời điểm này để phủ cờ Liên hiệp quốc trên đối sách Iraq mà ông đề nghị cho cử tri Mỹ"
Trong các cuộc thăm dò ý kiến cử tri, Bush đang dẫn đầu, từ 13-14 đến 6-7 điểm, tùy hệ thống thăm dò.
Việc phóng viên Dan Rather của đài truyền hình CBS phanh phui thành tích quân dịch của ông Bush, khi còn làm phi công trong Vệ binh Cộng hoà, đã bị phản tác dụng nặng, gây khủng hoảng lớn cho Dan Rather, CBS, lên tới công ty chủ đầu tư là Viacom. Lý do là lá thư phanh phui lại là tài liệu ngụy tạo, và đài CBS còn làm môi giới cho người tố giác tiếp xúc với phía John Kerry, đích danh John Lockhart, cựu tùy viên báo chí của Tổng thống Bill Clinton, vừa được mời vào tăng cường cho ban tranh cử. Vụ này sẽ còn lây lan nổ dây chuyền qua nhiều địa hạt và nhiều người khác, nhưng trước mắt thì Kerry gặp bất lợi nặng. Dù không nhúng tay vào việc phanh phui - việc CBS tấn công Bush trên cùng chủ điểm của đợt quảng cáo của Liên danh Kerry có thể chỉ là một sự ngẫu nhiên nhịp nhàng - ban tranh cử của Kerry đã gây hoạ cho minh chủ.
Y như Kofi Annan, Dan Rather và CBS đã ra khỏi vị trí trung lập của mình để tìm cách dồn phiếu cho Kerry và bị một trận bẽ bàng.
Phần mình, John Kerry đã chọn lầm chủ điểm tranh cử khi tự khoác áo anh hùng chiến tranh Việt Nam, ông bị tấn công tới tấp vì thành tích tác chiến ở Việt Nam và lập trường chính trị sau khi về Hoa Kỳ. Ông phải bước ra khỏi vùng tối tăm đó và tìm chủ điểm khác. Đó là chủ trương về Iraq.
Chủ trương này thiên hẳn về cánh tả, gần gũi với lập trường của phe phản chiến trong đảng Dân chủ. Khi lùi về cánh tả sau khi đã chuyển vào vị trí trung dung có tính chất cương quyết hơn, ông Kerry mặc nhiên đã tính toán. Ông muốn củng cố cơ sở vững chắc nhất của mình, là thành phần chống Bush và chống chiến tranh. Ông có thể làm ứng cử viên Ralph Nader mất điểm nhưng chưa chắc đã tranh thủ được lá phiếu trung tả trong đảng Dân chủ, và có khi mất luôn lá phiếu của thành phần độc lập ở giữa. Nghĩa là thua đậm.
Đầu tháng Chín, 45% những người tính bỏ phiếu cho Bush cho là họ rất e sợ nếu Kerry thắng cử. Ngược lại, chỉ có 40% cử tri của Kerry là tỏ ý hãi sợ nếu Bush thắng. Những rủi ro vì Bush thì mọi người đều rõ, vụ chặt đầu dân Mỹ tại Iraq ngày hôm qua là một nhắc nhở hắc ám. Không mấy ai hài lòng với những gì đang xảy ra tại Iraq, nhưng đa số vẫn cho rằng Bush dám đối đầu với khủng bố.
Còn rủi ro với Kerry thì vẫn là ẩn số, một ẩn số đáng ngại.
Vì vậy, việc Kofi Annan thiếu tế nhị muốn gián tiếp hỗ trợ Kerry có khi bị phản đòn. Đã chẳng rõ John Kerry sẽ lãnh đạo ra sao mà còn thấy Tổng thư ký Liên hiệp quốc thọc que vào chuyện bầu cử của họ, dân chúng Mỹ sẽ khó chịu. Sự khó chịu đó chẳng làm Annan bị hề hấn gì trong trước mắt nhưng sẽ dồn qua Kerry.
Ông Annan là nhà ngoại giao kém tài và gây bất lợi cho con gà của ông.
Gửi ý kiến của bạn
