BRUSSELS – Thứ Ba (3/12), các nhà ngoại giao cho biết NATO sẽ không đáp ứng lời kêu gọi của Ukraine về việc mời nước này gia nhập tổ chức ngay lập tức, dập tắt niềm hy vọng của Kyiv với điểm tựa chính trị quan trọng trong lúc vừa gặp nhiều khó khăn trên chiến trường, vừa đứng ngồi không yên khi Donald Trump sắp quay trở lại Tòa Bạch Ốc, theo Reuters.
Trong thư gửi các đối tác NATO trước buổi họp, Ngoại trưởng Ukraine Andrii Sybiha cho rằng việc Kyiv nhận lời mời gia nhập khối này sẽ loại bỏ một trong những lý do chính mà Nga dùng để tiến hành chiến tranh – đó là ngăn cản Ukraine gia nhập NATO.
Tuy nhiên, theo một số nhà ngoại giao ẩn danh, trong buổi họp của các ngoại trưởng ở Brussels, không có dấu hiệu nào cho thấy 32 quốc gia thành viên NATO sẽ đạt được sự đồng thuận về việc mời Ukraine gia nhập ngay lập tức.
Một nhà ngoại giao cấp cao của NATO cho biết: “Sẽ mất vài tuần hoặc thậm chí vài tháng mới mong đạt được sự đồng thuận. Tôi nghĩ chuyện này khó mà xảy ra trong nay mai.”
Một viên chức ẩn danh của Hoa Kỳ cho biết buổi họp sẽ tập trung vào việc gia tăng hỗ trợ cho Ukraine, giúp nước này ở trong vị thế mạnh mẽ nhất có thể vào năm tới để chuẩn bị cho các cuộc đàm phán với Nga hoặc các bên liên quan. Viên chức này nói thêm: “Cách tốt nhất để làm điều đó là tăng cường viện trợ tài chánh, đạn dược và huy động lực lượng cho Ukraine.”
Vào thứ Hai, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken đã công bố một gói viện trợ vũ khí mới cho Ukraine trị giá 725 triệu MK.
Ukraine coi việc gia nhập NATO là sự bảo đảm tốt nhất cho an ninh trong tương lai của mình, vì theo Điều 5 của Thỏa ước Phòng thủ Hỗ tương NATO, các thành viên cam kết coi một cuộc tấn công vào bất kỳ quốc gia thành viên nào là cuộc tấn công vào tất cả, và sẽ hỗ trợ lẫn nhau khi cần thiết.
Trong một cuộc phỏng vấn với Sky News vào thứ Sáu vừa qua, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã gợi ý rằng việc đưa vùng lãnh thổ hiện đang nằm dưới sự kiểm soát của chính phủ Ukraine vào “dưới ô dù NATO” sẽ chấm dứt “giai đoạn căng thẳng” của cuộc chiến. Ukraine hiện đang phải đối mặt với một mùa đông khắc nghiệt trên chiến trường – quân đội Nga tiến quân ở phía Đông và các cuộc không kích nhắm vào mạng lưới điện vốn đã bị hư hại nặng nề.
Mặc dù NATO đã tuyên bố rằng Ukraine sẽ gia nhập liên minh và con đường gia nhập của Ukraine là “không thể đảo ngược,” nhưng hiện tại NATO chưa chính thức mời Ukraine gia nhập và cũng chưa đưa ra một lịch trình cụ thể cho việc này.
Mọi quyết định liên quan đến việc mời Ukraine gia nhập NATO đều phụ thuộc chủ yếu vào Hoa Kỳ, quốc gia có ảnh hưởng lớn nhất trong khối. Vì vậy, vấn đề này sẽ sớm được xem xét khi Trump trở lại Tòa Bạch Ốc vào tháng tới.
Các viên chức trong chính quyền Biden quá hiểu rằng mọi quyết định quan trọng liên quan đến Ukraine cần phải có sự ủng hộ từ chính quyền Trump sắp tới, thì mới có tác động lâu dài và không bị ‘lật ngược’ giữa chừng.
Trong những tuần gần đây, Cố vấn An ninh Quốc gia Hoa Kỳ Jake Sullivan đã thảo luận về vấn đề Ukraine với người kế nhiệm Mike Waltz, nhưng họ chưa có một kế hoạch chung hay sự đồng thuận hoàn toàn về việc này. Trump đã chỉ trích việc viện trợ của Washington dành cho Kyiv, và tuyên bố rằng ông sẽ chấm dứt chiến tranh chỉ trong một ngày, nhưng cũng chưa nói rõ là sẽ kết thúc cuộc chiến bằng cách nào.
Có một số thành viên trong NATO, như Hungary, công khai phản đối việc Ukraine gia nhập tổ chức. Theo các nhà ngoại giao, một số quốc gia khác, trong đó có Hoa Kỳ và Đức, cũng ngầm báo hiệu rằng họ không nghĩ đây là thời điểm thích hợp để Ukraine gia nhập NATO.