Santa Ana (VB) - Viet Film Fest 2024 (VFF 2024) do VAALA sáng lập đã đánh dấu năm thứ 21 với 15 kỳ tổ chức; là một sự kiện văn hóa điện ảnh lớn nhất của cộng đồng người Việt tại hải ngoại. Năm nay VFF đang cùng cộng đồng hướng đến một sự kiện trọng đại: kỷ niệm 50 năm tị nạn kể từ biến cố 30-04-1975. Có lẽ không phải tình cờ khi mà nhiều phim đoạt giải năm nay có chủ đề liên quan đến sự hòa giải giữa các thế hệ sau nửa thế kỷ ly hương.
Ngày hội điện ảnh VFF 2024 vẫn được mở đầu với những hình ảnh làm nức lòng những người làm văn hóa Việt tại hải ngoại: hơn 600 em học sinh trung học được xe bus nhà trường chở đến vào sáng Thứ Sáu 11/10 để xem phim. Năm nay, bên cạnh các trường trung học đã cho học sinh tham dự từ nhiều năm trước là La Quinta, Westminster, Los Amigos còn có thêm hai trường mới tham gia lần đầu là Loara (Học Khu Anaheim) và Bolsa Grande (Học Khu Garden Grove). Vẫn những gương mặt các thầy cô giáo tiếng Việt quen thuộc với VFF như cô giáo Thảo Ly, cô Pauline Đồng, thầy Anthony… Năm nay, các em được xem một tuyển tập bao gồm năm bộ phim ngắn (Mike, Viv’s Silly Mango, Phở, One Summer Night, Boat People) với chủ đề “Crossing Generations”.
Trò chuyện với Việt Báo, cô giáo Thảo Ly (trường Westminster High School, người đầu tiên khởi xướng đưa các em học sinh của mình đi xem phim ở VFF 2005) cho biết ban tổ chức chọn phim cho học sinh xem rất phù hợp, vì vậy ảnh hưởng tốt đến suy nghĩ của các em về các vấn đề trong cộng đồng. Thí dụ như sau khi xem một phim chủ đề LGBTQ, các em tỏ vẻ đồng cảm hơn với các bạn trong nhóm này. VFF nay đã trở thành một sự kiện thường niên được các em học sinh lớp Tiếng Việt 4 (lớp cao nhất) yêu thích. Năm nào các em cũng hỏi cô Thảo Ly “… Sắp được đi xem phim VFF chưa cô?...” Đã từ lâu, cô không còn phải quảng bá về sự kiện này trong trường, bởi vì chính các em tự nhắc nhở, rủ nhau đi xem. Một sư kiện về văn hóa Việt tại hải ngoại thu hút được giới trẻ như vậy thật đáng khen và trân trọng.
VFF 2024 lập nhiều kỷ lục, từ số phim tham dự (106), số phim được trình chiếu ở rạp (50, bao gồm 39 phim ngắn và 11 phim dài), số người tham dự, số vé bán ra để xem phim tại rạp và online… Lễ Trao Giải Trống Đồng và tôn vinh những thành tựu của các nhà làm phim của Việt Film Fest 2024 được tổ chức tại Bowers Museum vào tối Thứ Sáu 11/10, đánh dấu sự hợp tác ngày càng gắn bó giữa VAALA và viện bảo tàng này. Chủ Tịch Bowers Museum, Tiến Sĩ Sean O’Harrow, trong lời phát biểu khai mạc cho biết mẹ của mình là người Việt. Ông nhận thấy mục tiêu của VAALA và viện bảo tàng có nhiều điểm chung, do đó viện bảo tàng hân hạnh được trở thành nơi tổ chức các sự kiện như VFF. Bản thân ông cũng là khán giả xem phim, đặt những câu hỏi thú vị cho những nhà làm phim về văn hóa Việt.
Giải Nam Diễn Viên Xuất Sắc Nhất năm nay được trao cho tài tử da đen Alphonse Nicholson trong bộ phim ngắn Technicians. Anh lại có mặt trên sân khấu sau đó thêm một lần nữa để cùng với đoàn làm phim Technicians nhận giải Phim Ngắn Xuất Sắc Nhất. Cuốn phim là câu chuyện về một kỹ thuật viên tự động hóa được giao nhiệm vụ lắp đặt các trạm làm nail tự phục vụ tại một tiệm nail. Anh gặp một thợ nail người Mỹ gốc Việt, là người mà anh thay thế công việc. Phát biểu trong lúc nhận giải, Alphonse Nicholson cho biết rất bất ngờ và vinh dự. Anh cảm thấy hãnh diện khi tham gia vào một hoạt động văn hóa nghệ thuật và gắn bó hơn với cộng đồng gốc Việt.
Giải Nữ Diễn Viên Xuất Sắc Nhất của VFF 2024 được trao cho nữ tài tử Canada gốc Việt Chantal Thủy trong bộ phim Ru (Canada) của đạo diễn Charles-Olivier Michaud. Phim dựa trên tiểu thuyết của Kim Thúy, kể về một gia đình giàu có ở Việt Nam phải rời khỏi quê hương sau một cuộc vượt biển đầy hiểm nguy. Được định cư ở Québec Canda, gia đình phải tìm cách thích nghi với cuộc sống mới tại một vùng đất xa xôi, lạnh lẽo. Họ phải làm quen với ngôn ngữ mới, làm những công việc chân tay cực khổ như giao thức ăn cho nhà hàng, thợ may trong xưởng may mà ở Việt Nam họ không bao giờ phải làm. Trong vai bà mẹ, Chantal Thủy thể hiện xuất sắc sự chịu đựng, nhẫn nại của một phụ nữ Việt từng một thời đài các, nay phải vượt khó để hội nhập trong cuộc sống mới. Bộ phim Ru cũng phác họa một cộng đồng cư dân Queebec hiền hòa, bao dung, đã trở thành chỗ dựa ấm áp, đầy tình người đối với gia đình Việt mới đến định cư.
Giải Spotlight của VFF dành cho những một bộ phim nói về một đề tài đáng chú ý của xã hội, hoặc cho một đạo diễn mới nổi, có nhiều hứa hẹn. Spotlight Award năm nay được trao cho đạo diễn kiêm nhà sản xuất Dieu Hao Do với bộ phim Hao Are You (Đức). Phim được thực hiện như một phim tài liệu của chính gia đình đạo diễn. Dieu Hao Do là một người Việt gốc Hoa, có cha mẹ là người tị nạn ở Đức. Gia đình mẹ của Hao là những thành viên xa cách, xung khắc, không liên lạc với nhau kể từ ngày rời bỏ quê hương sống đời tị nạn. Hao bắt đầu một hành trình để gặp gỡ những người này ở ba châu lục. Anh đối mặt với mẹ mình, gặp gỡ các dì và cậu của mình ở Đức, Los Angeles, Hồng Kông và Saigon. Anh đặt những câu hỏi về ký ức chiến tranh Việt Nam; về cuộc vượt biên; về trải nghiệm tị nạn; về sự tan vỡ của gia đình ảnh hưởng như thế nào đến đời sống của họ trong những năm qua. Những nỗ lực hàn gắn vết thương đỗ vỡ trong gia đình mẹ của Hao không thành công. Câu hỏi liệu chiến tranh Việt Nam có phải là nguyên nhân của những đỗ vỡ gia đình hay không vẫn chưa có câu trả lời thỏa đáng. Cuốn phim được dàn dựng với diễn biến chậm, đầy trăn trở như tình cảnh của gia đình mẹ Hao.
Nhưng cuối phim tác giả tìm ra câu trả lời cho những thắc mắc về quá khứ của chính mình.
Trao đổi riêng với Việt Báo, Hao cho rằng có những đổ vỡ trong quá khứ là không thể thay đổi được. Cách tốt nhất là hãy nhận diện và chấp nhận nó để hướng về tương lai. Qua những cuộc trao đổi trực tiếp với mẹ, cậu, dì, Hao nhận diện rõ ràng hơn những đổ vỡ trong quá khứ của gia đình. Anh sẵn sàng chấp nhận và không tìm cách thay đổi nó nữa. Đi tìm hiểu cặn kẽ về cội nguồn, nay anh cảm thấy thanh thản, chung sống hòa bình với quá khứ và hướng đến tương lai. Một thông điệp đầy ý nghĩa dành cho nhiều người trong cộng đồng Việt sau 50 năm sống đời tị nạn.
Trao đổi riêng với Việt Báo, Hao cho rằng có những đổ vỡ trong quá khứ là không thể thay đổi được. Cách tốt nhất là hãy nhận diện và chấp nhận nó để hướng về tương lai. Qua những cuộc trao đổi trực tiếp với mẹ, cậu, dì, Hao nhận diện rõ ràng hơn những đổ vỡ trong quá khứ của gia đình. Anh sẵn sàng chấp nhận và không tìm cách thay đổi nó nữa. Đi tìm hiểu cặn kẽ về cội nguồn, nay anh cảm thấy thanh thản, chung sống hòa bình với quá khứ và hướng đến tương lai. Một thông điệp đầy ý nghĩa dành cho nhiều người trong cộng đồng Việt sau 50 năm sống đời tị nạn.
Giải Inspiration Award không nhất thiết phải trao hằng năm. VFF trao giải thưởng này cho những nhà hoạt động điện ảnh đạt được những thành tựu đặc biệt, truyền cảm hứng cho những thế hệ tiếp nối. Năm nay là kỷ niệm 25 năm của Ba Mùa, một bộ phim mang tính biểu tượng của nền điện ảnh Việt tại hải ngoại. Đây cũng là thời điểm thích hợp nhất để VFF 2024 đã trao giải Inspiration Award cho đạo diễn Tony Bui, để vinh danh cho những đóng góp to lớn của anh trong ngành Nghệ Thuật Thứ Bảy của cộng đồng người Việt tị nạn.
Giải phim dài (feature) xuất sắc nhất của VFF 2024 được trao cho bộ phim tài liệu New Wave của nữ đạo diễn kiêm nhà viết kịch bản Elizabeth Ai. Buổi chiếu phim vào tối Thứ Bảy 12/10, cả hai phòng chiếu của rạp hát Frida không còn một chỗ trống! Trước khi chiếu phim New Wave, khán giả còn được xem bộ phim ngắn No More Sad Songs của nữ đạo diễn Trace Le, con gái của nữ ca sĩ Carol Kim.
Bộ phim New Wave nói về sự nổi loạn và sự tìm tòi bản ngã (identity) của thanh thiếu niên Mỹ gốc Việt trong thập niên 1980s qua dòng nhạc New Wave. Bộ phim xoay quanh ba nhân vật mà cuộc đời gắn liền với dòng nhạc New Wave là nữ ca sĩ Linda Trang Đài, DJ Ian Nguyen và chính đạo diễn Elizabeth Ai. Cuối bộ phim, sau một thời gian nổi loạn, tự khẳng định mình với nhạc New Wave, thế hệ trẻ gốc Việt đã tìm được sự cảm thông với thế hệ cha mẹ, những người đã bỏ đất nước ra đi để tìm một tương lai tốt đẹp hơn cho con cái. Trong phần hỏi và đáp sau khi chiếu phim, một khán giả đã không cầm được nước mắt khi nói về sự đồng cảm của bản thân mình với các nhân vật trong bộ phim. Ngay sau buổi chiếu phim là phần ra mắt sách New Wave: Rebellion and Reinvention in the Vietnamese Diaspora (New Wave: Nổi Loạn và Tái Tạo Trong Cộng Đồng Việt Hải Ngoại) của đạo diễn Elizabeth Ai. Hình ảnh khán giả xếp hàng dài để chờ được tác giả ký tặng cũng nói lên được phần nào sự thành công của bộ phim, mà một số khán giả cho rằng xứng đáng được đề cử cho giải Oscar năm tới.
Viet Film Fest 2024 kết thúc thành công với những con số kỷ lục về số phim tham dự và số vé bán ra. Sự cảm thông giữa các thế hệ người Việt tị nạn trong các bộ phim đoạt giải là thông điệp đầy ý nghĩa cho cộng đồng người Việt tị nạn, đang chuẩn bị cho cột mốc 50 năm tha hương và hội nhập khắp nơi trên thế giới. Có vẻ như khán giả đã bắt đầu chờ đợi Viet Film Fest 2025, với nhiều bộ phim hứa hẹn cho thời điểm quan trọng này.
Doãn Hưng / Việt Báo
Gửi ý kiến của bạn