Con cá mập trắng dài 5 feet được drone quay lại ngoài khơi bờ biển California. Một lớp màng trắng đục có vẻ như đang tróc ra ở phần đuôi con cá mập nhỏ, được cho là một loại ‘sữa’ để nuôi cá mập con khi còn trong tử cung của cá mẹ. (Nguồn: Chụp lại từ YouTube)
(Ngày 30 tháng 1, National Geographic) Dù người ta đã dành rất nhiều thời gian và tiền bạc để nghiên cứu và quay phim về cá mập trắng (great white shark), nhưng cho đến nay, chưa có ai được chứng kiến một ‘em bé’ cá mập trắng mới chào đời trong tự nhiên.
Tuy nhiên, vào ngày 9 tháng 7 năm 2023, đạo diễn Carlos Gauna và nhà sinh vật học Phillip Sternes theo dõi những con cá mập ngoài khơi bờ biển Santa Barbara bằng máy bay không người lái (drone). Sau khi đã quay được một số con cá mập lớn, họ bất ngờ ghi hình lại được cảnh một thứ gì đó khá kỳ lạ.
Sternes cho biết: “Gần xong việc thì có một con cá mập trắng kỳ lạ xuất hiện và chúng tôi đều vô cùng phấn khích.”
Với chiều dài chưa tới 5 feet cùng những chiếc vây tròn và mũm mĩm, Carlos Gauna và Phillip Sternes ngay lập tức nhận ra đó là một con cá mập trắng còn rất non. Nhưng khi chiếc drone phóng to hình ảnh, có một lớp màng trắng đục có vẻ như đang bong ra khỏi đuôi con cá mập nhỏ khi nó bơi.
Không ai có thể khẳng định chắc chắn lớp màng màu trắng đục đó là gì, Sternes cho rằng nó có thể là một loại “sữa” dùng để nuôi cá mập con khi còn trong tử cung của cá mẹ. Một khả năng khác là con cá mập con mắc phải một loại bệnh về da chưa từng được biết đến. Nhưng dù là trường hợp nào, nó đều có ý nghĩa quan trọng.
Sternes nói với National Geographic trong một email: “Điều này cực kỳ hiếm. Nơi sinh sản của cá mập trắng vẫn còn là một bí ẩn đối với cộng đồng khoa học. Chúng tôi nghĩ bây giờ chúng ta đã tìm ra manh mối cho bí ẩn này. Nếu đây là nơi sinh sản của cá mập trắng thì chúng ta phải cân nhắc tìm cách bảo tồn.”
Để hiểu được sự hiếm có của việc nhìn thấy một con cá mập trắng mới chào đời, trước hết cần hiểu là con người chúng ta có rất ít kiến thức và thông tin về cách sinh sản của lời cá mập săn mồi lớn nhất thế giới.
Greg Skomal, nhà sinh vật học nghiên cứu về cá mập thuộc Sở Ngư Nghiệp Massachusetts, cho biết: “Điều đó thật tuyệt vời. Nhiều người không biết là một số câu hỏi cơ bản nhất về cách sinh sản của cá mập trắng vẫn chưa có câu trả lời.”
Tuy nhiên, Skomal cảnh báo không nên đưa ra bất kỳ kết luận quan trọng nào dựa trên đoạn clip. Ông nói: “Cũng giống như bất kỳ quan sát nào khác. Lượng thông tin chỉ có bấy nhiêu thôi. Ta chỉ có hình ảnh, ngày, giờ, và địa điểm. Còn lại thì tất cả chỉ là suy đoán.”
Thí dụ, khu vực nơi con cá mập con được phát hiện được cho là một khu ‘nhà trẻ’ của cá mập trắng, vì trước đây người ta cũng từng ghi nhận sự xuất hiện của những con cá mập con. Skomal cho biết màu sắc, hình dạng, kích thước cũng như sự xuất hiện của chất lỏng màu trắng sữa của con cá mập đều cho thấy nó còn rất non.
Skomal nói: “Điều đó khiến các nhà nghiên cứu nghĩ rằng đó là một con cá mập trắng mới chào đời, và có lẽ là vậy. Vấn đề là nó được sinh ra khi nào? Chỉ mới vài giờ hay đã được vài ngày? Không ai biết chắc được.”
Nhà thám hiểm của National Geographic, Gibbs Kuguru, một khoa học gia nghiên cứu về DNA của cá mập, nói rằng cảnh tượng này “có ảnh hưởng rất lớn” – đặc biệt nếu chất lỏng màu trắng đúng là thứ mà các nhà nghiên cứu suy đoán.
Ông giải thích: “Việc có một con cá mập đang trong quá trình thải ‘nước ối’ (amniotic fluid) là bằng chứng thuyết phục cho thấy nó là một con cá mập vừa mới chào đời. Điều này rất quan trọng vì chắc chắn con cá mập vẫn chưa bơi xa khỏi nơi sinh. Ngoài ra, dựa vào hàng thập niên nghiên cứu tìm kiếm nơi giao phối và sinh sản của cá mập trắng mà vẫn chưa có nhiều thông tin, thì việc tình cờ phát hiện ra một khu vực sinh con như thế này là một tiến triển rất lớn.”
Bởi vì hầu hết thời gian các loài động vật đại dương đều là ở sâu dưới nước, nên nhiều phát hiện mới phải rơi vào đúng lúc ‘thiên thời, địa lợi, nhân hòa’ và theo kiểu ‘hay không bằng hên.’ Thí dụ như trường hợp các khoa học gia lần đầu tiên được chứng kiến cảnh cá voi lưng gù sinh con vào tháng 3 năm 2021.
Cá mập trắng được Liên Minh Quốc Tế Bảo Tồn Thiên Nhiên (International Union for Conservation of Nature) xếp vào danh sách có nguy cơ bị tuyệt chủng, vì số lượng tổng thể được cho là đang trên đà giảm. Việc hiểu rõ hơn về nơi chúng sinh sản sẽ là thông tin quan trọng giúp bảo vệ tương lai của loài cá mập trắng.
Cung Đô dịch
Gửi ý kiến của bạn
