Garden Grove (VB) - Vào sáng ngày Thứ Năm 2 tháng 11 2023, Cơ Quan Dịch Vụ Truyền Thông Sắc Tộc (EMS) phối hợp với tổ chức Hỗ Trợ Quyền Kinh Tế & Nhà Ở (HERA) đã tổ chức buổi họp báo về những mối đe dọa mới đối với quyền sở hữu nhà của các cộng đồng da màu, trong đó có cộng đồng gốc Việt.
Chương Trình Trợ Giúp Vấn Đề Nhà Ở California bắt đầu vào tháng 12 năm 2021, và mở rộng vào đầu năm 2023. Chương trình đã tài trợ hàng triệu đô la cho hàng nghìn chủ nhà gặp khó khăn về tài chính để giữ ngôi nhà của mình. Nhiều người trong số họ là người da màu. Sau đại dịch Covid-19, con số chủ nhà phải đối diện với nguy cơ bị tịch thu tài sản thế chấp cao hơn bao giờ hết.
Trong cuộc họp báo, các luật sư về quyền nhà ở và các chuyên gia về nợ vay mua nhà giải thích về những mối đe dọa phổ biến hiện nay; những gì chủ nhà có thể làm để bảo vệ quyền sở hữu ngôi nhà của mình. Ngoài ra, một số chủ nhà đã từng đối mặt với những mối đe dọa này cũng đến với hội thảo. Họ chia sẻ lại câu chuyện của chính mình, và cách mà các tổ chức phi lợi nhuận đã giúp họ đấu tranh để giữ được căn nhà của gia đình.
Các diễn giả chính bao gồm:
- Joe Jaramillo, Luật Sư Cao Cấp, Housing Economic Rights Advocates (HERA)
- Rebecca Franklin, Chủ Tịch, California Housing Finance Agency (CalHFA)
- Johanna Torres, Điều Phối Viên, California Rural Legal Assistance (CRLA)
- Mary Day, Luật Sư, HERA
Diễn giả Joe Jaramillo (jjaramillo@heraca.org) thuộc Tổ Chức Ủng Hộ Quyền Kinh Tế & Nhà Ở (HERA), là một tổ chức vận động và dịch vụ pháp lý phi lợi nhuận trên toàn California. Sứ mệnh của HERA là bảo đảm tất cả mọi người được bảo vệ các quyền lợi kinh tế không phân biệt đối xử, đặc biệt là trong lĩnh vực nhà ở. Tại HERA, công việc của ông Jaramillo là hỗ trợ chủ nhà trước việc đòi nợ, thay đổi điều kiện tín dụng khi mua nhà, gian lận trong bất động sản, và tránh bị tịch thu tài sản.
Theo ông Jaramillo, có ba khó khăn lớn mà nhiều người thuộc cộng đồng da màu hiện đang phải đối mặt:
- Giữ lại ngôi nhà của gia đình sau khi cha mẹ hoặc ông bà qua đời. Một số trường hợp người chủ nhà qua đời mà không có lập di chúc rõ ràng về quyền thừa kế, cho nên con cháu gặp khó khăn pháp lý trong vấn đề thừa hưởng. Ngoài ra có trường hợp con cháu gặp khó khăn trong việc trả các khoản thuế tài sản và nợ vay, có nguy cơ mất căn nhà do cha mẹ để lại.
- Khoản vay PACE (năng lượng sạch được đánh giá trên tài sản.) Đây là một hình thức cho vay tiền để nâng cấp nhà cửa bằng cách tăng khoản thuế tài sản của căn nhà. Một số người bán hàng cố tình lừa đảo, đã nói sai sự thật rằng khoản vay này là miễn phí để dụ dỗ nhiều chủ nhà cả tin. Kỳ thực là số tiền nhà phải trả hằng tháng tăng, có nhiều khi quá cao mà chủ nhà không hề hay biết. Nhiều chủ nhà là người da màu bị rơi vào cái bẫy này, có nguy cơ mất nhà vì không thanh toán nổi tiền nhà. Giống như bất kỳ hình thức tài trợ nào, người mua nên cân nhắc chi phí và lợi ích của khoản vay PACE trước khi ký hợp đồng.
- Các khoản nợ vay thứ nhì (second mortgage lien holder) “ăn thịt người” (zombie). Kể từ sau cuộc khủng hoảng tài chính vừa qua, nhiều người vay nợ mua nhà cho biết công ty cho vay khoản nợ thứ nhì bỗng dưng ngừng liên lạc trong một thời gian dài. Họ tưởng rằng khoản nợ này đã được xóa bỏ, vì nhiều người vay nhận được sự trợ giúp từ chương trình hỗ trợ của chính phủ. Trên thực tế, các khoản vay thứ hai này không được xóa; những công ty cho vay này chỉ bán nợ cho một công ty khác. Hiện nay khi giá trị nhà tăng lên, những chủ nợ mới quay trở lại, đòi tịch thu tài sản đối với những người vay chưa kịp thanh toán.
Ông Jaramillo cho rằng nhiều người thuộc cộng đồng da màu, đặc biệt là người lớn tuổi và không rành tiếng Anh, đã trở thành nạn nhân của những trường hợp kể trên. Tổ chức HERA sẵn sàng giúp đỡ miễn phí về mặt pháp lý để giúp cư dân đối phó, tránh tình trạng bị mất nhà.
Cơ Quan Hỗ Trợ Tài Chính Nhà Ở California (CalHFA), là một cơ quan độc lập của tiểu bang California, thuộc Bộ Phát Triển Cộng Đồng Và Nhà Ở California. Cơ quan này giúp cho việc sở hữu nhà ở California trở nên đỡ đắt đỏ hơn, thông qua việc cung cấp các khoản vay mua nhà lãi suất thấp. Bà Rebecca Franklin (rebecca.franklin@camortgagelief.org) cho biết kể từ năm 2021, nhờ nguồn ngân sách từ chính quyền Biden, CalHFA đã giúp đỡ trên 2,600 cư dân giữ được căn nhà của mình thông qua hàng triệu đô tiền tài trợ. Một số trường hợp đủ điều kiện có thể nhận đến $80,000 hỗ trợ tài chính nhà ở. Trên nguyên tắc, chương trình kéo dài đến 2025, nhưng sẽ dừng lại khi nào hết nguồn ngân sách. Vì vậy, các cư dân đang gặp khó khăn trong vấn đề nợ vay mua nhà nên vào trang mạng https://camortgagerelief.org/vi/ (tiếng Việt) hoặc gọi số 1-888-840-2594 để được trợ giúp.
Công ty Hỗ Trợ Pháp Lý Nông Thôn California, Inc. (CRLA) là một công ty luật phi lợi nhuận, chuyên cung cấp các dịch vụ pháp lý dân sự miễn phí cho cư dân có thu nhập thấp ở các quận hạt nông thôn California. Johanna Torres (jtorres@crla.org), điều phối viên của CRLA, cho biết công ty đã tiếp xúc với nhiều người gặp khó khăn trong việc giữ lại căn nhà. Nhiều người không hề biết rằng họ có thể được trợ giúp miễn phí từ những tổ chức như HERA, CalHFA, CRLA. Đa số các cộng đồng da màu, người lớn tuổi là nạn nhân của những kẻ giả mạo, những công ty đòi tịch thu nhà bất hợp pháp, những công ty cho vay khoản nợ thứ nhì kiểu “zombie”…
Bà Torres có mời một chủ nhà vừa được CRLA giúp đỡ kể lại câu chuyện của chính mình. Đây là một cư dân gốc Latin ở Salinas, không nói được tiếng Anh. Ông là nạn nhân của một công ty cho vay khoản nợ thứ nhì “zombie”. Sau một thời gian không liên lạc, bỗng dưng một người tự xưng là chủ nợ mới đến đòi tiền, hăm dọa tịch thu nhà nếu không trả đúng hạn. Ông đã nhờ đến sự trợ giúp của CRLA, nên đã ngăn chận được hành vi đòi nợ bất hợp pháp này, và giữ được căn nhà của mình.
Trong buổi hội thảo, bà luật sư Mary Day của tổ chức HERA cũng mời một cư dân được trợ giúp kể lại kinh nghiệm của mình. Ông là một người da đen, đã ở căn nhà của cha mẹ để lại từ hơn 40 năm qua. Bỗng nhiên mới đây ông thấy tiền thuế nhà của mình tăng lên đến $8,000/năm. Ông không hiểu tại sao lại có việc tăng bất thường này, nên đã liên lạc với HERA để nhờ trợ giúp. Bà Mary Day đã giúp ông liên lạc với cơ quan hữu trách. Sau đó họ cho biết có sự nhầm lẫn trong việc tính thuế nhà. Họ đồng ý điều chỉnh lại để tiền thuế giảm đến mức hợp lý.
Những kinh nghiệm thực tế như trên cho thấy hiện nay nhiều cư dân da màu đang phải đối diện với những khó khăn trong vấn đề tài chính nhà đất, đe dọa đến quyền sở hữu nhà. Cộng đồng gốc Á cũng là nạn nhân. Các tổ chức như CalHFA, HERA, CRLA là những nơi mà cư dân có thể tìm được sự trợ giúp miễn phí. Người dân California nên liên lạc với các tổ chức này khi cần để được giúp đỡ kịp lúc. Giữ được căn nhà của mình đang sinh sống là quan trọng đối với rất nhiều người dân Mỹ trong thời buổi khó khăn hiện nay.
Để tìm hiểu thêm thông tin xin vào các trang mạng:
CalHFA: https://camortgagerelief.org/vi/ (tiếng Việt)
HERA: https://www.heraca.org
CRLA: https://crla.org/