Trinity Site có đặt bản sao của quả bom Fat Man đã thả xuống Nagasaki vào năm 1945. (Nguồn: Chụp lại từ YouTube)
Trinity Site là địa điểm được nhắc đến trong ‘Oppenheimer’ – bộ phim của đạo diễn Christopher Nolan được công chiếu trong năm 2023, kể về tiểu sử cuộc đời của lý thuyết vật lý gia Oppenheimer, người đứng sau phát minh bom nguyên tử.
Sau khi xem bộ phim, Jack Rozdilsky chợt hồi tưởng về chuyến viếng thăm Trinity Site, nơi quả bom nguyên tử đầu tiên được kích nổ.
Là một phần trong nghiên cứu về vũ khí hạt nhân và phòng thủ dân sự, Jack L. Rozdilsky (Giảng sư về Quản lý thảm họa và các trường hợp khẩn cấp, Trường York University, Canada) từng đến thăm Trinity Site vào năm 2015. Nằm trong sa mạc phía tây nam Hoa Kỳ, Trinity Site là một nơi bị cô lập, kỳ dị và tẻ nhạt.
Trong phim Oppenheimer có các phân cảnh nổi bật về tòa tháp nơi chứa quả bom trước khi nổ. Ngày nay, vẫn còn sót lại một mảnh nhỏ giàn giáo của cái tháp đó, toàn bộ phần còn lại đã bị thổi bay. Khi ở gần chỗ đó, cảm giác khá là rùng rợn.
Hành trình đến Trinity Site
Mỗi năm, Trinity Site chỉ mở cửa đón khách vào tham quan hai lần, mỗi lần chỉ diễn ra trong vài tiếng đồng hồ, với sự cho phép của Quân Đội Hoa Kỳ. Khi phim Oppenheimer được công chiếu rộng rãi, dễ đoán được rằng số khách viếng thăm Trinity Site sẽ tăng cao trong lần mở cửa tiếp theo vào ngày 21 tháng 10.
Để đến tham quan địa điểm này, trước tiên Jack Rozdilsky đã phải đi một đoạn đường dài để đến một vùng xa xôi của sa mạc New Mexico. Khách muốn tham quan sẽ phải đến nơi trước bình minh để có cơ may nằm trong số lượng ít ỏi những người được cho phép vào tham quan.
Tiếp theo là hàng tiếng đồng hồ chờ đợi trước một cánh cổng của một bãi thử hỏa tiễn và đạn dược đang hoạt động. Sau đó, khách tham quan sẽ phải vượt qua vòng kiểm tra nghiêm ngặt tại một trạm kiểm soát của quân đội, và phải tuân thủ chặt chẽ hàng loạt các quy tắc và quy định. Kiểm tra xong, đoàn xe chở khách tham quan sẽ được quân cảnh hộ tống đi vào sâu hơn bên trong bãi thử hỏa tiễn.
Đoàn xe sẽ dừng lại ở một vùng đất cằn cỗi ở sa mạc Jornada del Muerto – còn được mệnh danh là “hành trình của người chết.”
Sau đó, khách tham quan sẽ phải đi bộ nửa cây số dọc theo con đường đất dẫn đến một miệng hố. Khu vực xung quanh miệng hố này được giăng hàng rào ngăn cách với phần còn lại của sa mạc. Miệng hố chỗ xảy ra vụ nổ phẳng phiu hơn so với phần đất hình lòng chảo xung quanh. Hàng rào có gắn nhiều biển báo màu đen và vàng với nội dung “Caution Radioactive Materials.” (Cẩn trọng với các vật liệu phóng xạ)
Vào tham quan
Điểm thu hút chính tại Trinity Site là một đài tưởng niệm đơn giản làm bằng đá núi lửa đánh dấu Tâm Điểm (Ground Zero). Nó được dựng lên vào năm 1965.
Liền kề với đài tưởng niệm là những mảnh nhỏ còn sót lại của tòa tháp treo quả bom. Phía xa xa, một cấu trúc thấp màu trắng che chắn các phần của miệng hố. Đá phóng xạ thủy tinh màu xanh lá cây, được gọi là Trinitite, nằm rải rác trên mặt đất.
Nơi đây hiếm có các tấm bảng để thông tin diễn giải giống như ở các viện bảo tàng. Chỉ có một bản sao của quả bom Fat Man đã được thả xuống Nagasaki vào năm 1945. Hầu hết du khách đều bị thu hút bởi bản sao này. Bởi vì ngoài nó ra thì cũng chẳng còn gì nhiều để xem.
Tòa tháp đã bị thổi bay
Quan sát quan trọng nhất mà Jack Rozdilsky thực hiện tại Trinity Site là một khung kim loại nhỏ nằm trong đất. Nó là một mảnh còn sót của tòa tháp, và là bằng chứng cho lý thuyết của vật lý gia Albert Einstein rằng khối lượng chỉ là một dạng năng lượng tập trung. Và khối lượng có thể biến thành năng lượng trong điều kiện xảy ra một vụ nổ bom nguyên tử.
Phương trình nổi tiếng E=mc² của Einstein giải thích khối năng lượng được giải phóng từ một quả bom nguyên tử, nhưng không chỉ dẫn cách chế tạo một quả bom nguyên tử. Einstein và Oppenheimer là đồng nghiệp, và nhiệm vụ phát triển bom nguyên tử được giao cho nhóm của Oppenheimer.
Vụ Thử Trinity (Trinity Test) đã chứng minh rằng loài người có thể khai thác bản chất của Mặt trời. Quả bom đã hoạt động, tạo ra nhiệt độ nóng hơn lõi 15 triệu độ C của Mặt trời. Khí nóng bức xạ năng lượng của nó dưới dạng tia X, làm nóng không khí xung quanh, tiêu diệt mọi thứ trên đường lan tỏa của chúng. Bom nổ đã tạo ra hiện tượng quả cầu lửa hạt nhân.
Tòa tháp chứa quả bom còn sống sót cho tới 5:28 sáng ngày 16 tháng 7 năm 1945. Và đến 5:29 sáng, thời điểm Trinity Test bắt đầu, nó đã không còn tăm hơi. Vụ thử nghiệm đã làm bốc hơi toàn bộ cấu trúc tòa tháp, chỉ để lại một hố sâu khoảng 1.4 mét và rộng 80 mét.
Giải trí từ nỗi kinh hoàng
Oppenheimer chỉ là bộ phim mới nhất khai thác về lịch sử bom nguyên tử. Còn có nhiều bộ phim khác lột tả nỗi kinh hoàng về thứ mà Oppenheimer đã tạo ra.
“The Day After Trinity”, phim tài liệu năm 1981 của Jon Else, cho thấy lịch sử thực sự đằng sau Oppenheimer của Nolan. The Day After, tạm dịch là Ngày Tàn Sau Đó, bộ phim truyền hình năm 1983, đã cho khán giả Hoa Kỳ chứng kiến những hình ảnh không mấy dễ chịu của sự kiện tận thế hạt nhân. Và Threads, một chương trình truyền hình Anh năm 1984 của Mick Jackson, là một trong những mô tả đáng sợ nhất về chiến tranh hạt nhân.
Nhiều người sẽ có cảm xúc mạnh khi xem tòa tháp giả tại trường quay bị thổi bay trong phim Oppenheimer. Đặc biệt là coi ở định dạng IMAX 70 mm. Nhưng mà lặn lội đến Trinity Site ‘bằng xương bằng thịt,’ tận mắt chứng kiến mảnh hoang tàn của tòa tháp thực sự, nằm giữa một miệng núi lửa phóng xạ rải đầy mảnh đá thủy tinh màu xanh lá cây, sẽ là một trải nghiệm mê man trong tỉnh táo, mang tới cho tâm trí nỗi sợ hãi, kinh hoàng thật sự, vượt xa những gì mà các bộ phim mang lại.
Nguồn: “Visiting the Trinity Site featured in ‘Oppenheimer’ is a sobering reminder of the horror of nuclear weapons” của Jack L. Rozdilsky, được đăng trên trang TheConversation.
Gửi ý kiến của bạn
