Hôm nay,  

Ý Kiến Độc Giả

09/12/200000:00:00(Xem: 4681)
Thông Ngôn Gian Trá

Thông Ngôn Gian Trá

Mấy thằng tôi đọc báo thấy lão thông ngôn Việt Nam thông ngôn cho tổng thống Clinton mà mỗi khi tổng thống nói đến nhân quyền có hại cho cộng sản là lão thông ngôn lại tịt ngóp như pháo không ngòi. Đúng là chuyện nực cười và chán mớ đời. Mà chẳng phải chỉ có bây giờ mới có chuyện thông ngôn láo như vậy đâu nghe. Tôi nhớ ngày xưa khi vua Đồng Khánh băng hà, hoàng tử Bửu Lân được lên ngôi cửu ngũ cũng nhờ một ông thông ngôn khi thông ngôn cho khâm sứ Pháp đã bịa chuyện cả hai đầu khiến cả Khâm sứ Pháp lẫn quan đại thần Việt Nam đều bị lừa. Đầu đuôi câu chuyện như thế này. Lúc vua Đồng Khánh thăng vào lúc năm cùng tháng tận, triều đình hết sức bối rối. Viện cơ mật thì không dám tự tiện lựa chọn Tân quân nên mới cùng nhau sang Toà Khâm của Pháp để hỏi ý kiến. Các quan hỏi ông Khâm sứ Pháp là hiện nay vua Đồng Khánh đã băng hà, theo ý của Khâm sức thì nên chọn ai. Lúc đó, ông Diệp Văn Cương, nhân viên toà khâm, lại dịch rằng: Nay nhà vua Đồng Khánh đã thăng hà, Lưỡng Tôn Cung cùng viện Cơ Mật đều đồng lòng chọn hoàng tử Bửu Lân lên ngôi, không biết ý kiến quý Khâm sứ như thế nào"". Nghe thế, ông Khâm sức đáp: "Nếu Lưỡng Tôn Cung và Cơ Mật đã đồng ý chọn hoàng tử Bửu Lân thì tôi cũng xin tán thành tôn ý chư vị". Ông Cương đắc ý quay sang các quan An Nam dịch tiếp: "Theo tôi, thì các quan Cơ Mật nên chọn hoàng tử Bửu Lân là hợp thiên mệnh hơn cả".

Thế rồi các quan Viện Cơ Mật vâng lời ra về, đi rước Hoàng tử Bửu Lân lên ngôi sau này là vua Thành Thái đó. Qúy vị biết tại sao ông ông Diệp Văn Cương lại dịch bố láo như vậy không" Thưa, ông Cương là chồng bà Công Nữ Thiện Niệm, con gái Thoại Thái Vương. Bà Thiện Niệm là cô ruột vua Thành Thái đó.

Vương Công Vũ Đình Hải - QLD

===

Nên trích dẫn chính xác

Lá thư của ông Đoàn Việt Trung trên tờ Sun Herald hôm 27/11/2000, mà Saigon Times đăng lại vào tuần qua, đã nói lên được phần nào thảm trạng thiếu dân chủ và tự do ở Việt Nam. Ông Trung đã làm được một việc có ý nghĩa. Tuy nhiên, lá thư có thể phản tác dụng, vì ngoài một vài vấn đề về văn phạm Anh ngữ, còn có ít nhất là hai sự việc sai sự thật.

Qua những lời chuyển ngữ thiếu chính xác của người phụ trách phiên dịch ngày hôm đó, ông Đoàn Việt Trung cho rằng bài diễn văn do Tổng thống Clinton đọc tại Trường Đại học Quốc gia Hà Nội hôm 17/11/2000 qua bị Chính phủ Việt Nam kiểm duyệt (President Clinton's directly broadcast speech last week at the Vietnam National University was censored, on-air). Điều này hoàn toàn sai sự thật. Sự thật là Chính phủ Việt Nam không có dính dáng gì trong việc soạn thảo bài diễn văn đó, và càng không có quyền kiểm duyệt diễn văn của một tổng thống Hoa Kỳ. Bài diễn văn đó do các cố vấn của Toà Bạch Ốc soạn thảo với sự phê chuẩn của ông Clinton. Người thông dịch cũng là một nhân viên của Toà Bạch Ốc. Những chi tiết này đã được Tòa Bạch Ốc đính chính và xác nhận ngay sau đó; thế nhưng ông Đoàn Việt Trung không nhắc đến trong lá thư mình. Điều này cho thấy ông Trung hoặc không theo dõi tin tức, hoặc theo dõi tin tức nhưng không tôn trọng sự thật.

Vấn đề chuyển ngữ thiếu chính xác có nguyên nhân sâu xa của nó. Theo dõi báo chí ngoại quốc cho thấy sự việc xảy ra như sau. Theo lời kể lại của một nhân viên cao cấp trong Tòa Bạch Ốc, người được giao trách nhiệm dịch bài diễn văn của Tổng thống Clinton là ông Sean Lam, một công dân Hoa Kỳ gốc Việt, đã sinh sống ở Mỹ khoảng 30 năm nay. Ông Sean Lam đã đọc trước bài diễn văn của ông Clinton và hoàn chỉnh bản Việt ngữ từ lúc còn ở Washington, hay ở Brunei, hay trên máy bay Air Force One. Nhưng vào giờ phút cuối ở Hà Nội, ông Clinton thay đổi vài đoạn văn trong bài diễn văn, như thêm vào những đoạn liên quan đến nhân quyền, và bỏ đi những đoạn liên quan đến quân đội Việt Nam Cộng Hòa cũ. Và, bản sau cùng này chỉ đến tay ông Sean Lam vài phút trước khi ông Clinton lên khán đài! Tức là, ông Sean Lam không hề biết trong bài diễn văn có những đoạn tế nhị này! Tuy nhiên, để cho việc phiên dịch được trôi chảy, các viên chức Tòa Bạch Ốc đã phái thêm một nhân viên khác tên là Thanh Vuong trợ giúp ông Sean Lam. Ông Thanh Vuong đứng bên cạnh khán đài và có nhiệm vụ báo cho ông Sean Lam biết những chỗ mà bài diễn văn vừa được thay đổi. Nhưng đến giữa bài nói chuyện, một nhân viên Tòa Bạch Ốc chỉ thị cho ông Thanh Vuong rời diễn đàn để chuẩn bị phụ giúp ông Clinton sau khi ông đọc xong bài diễn văn.

Đến khi bài diễn văn đề cập đến các vấn đề về nhân quyền, dân chủ, thì một vài sự việc khác lại xảy ra. Một nhóm ký giả được phép sử dụng cái quầy bên cạnh khán đài làm nơi làm việc; khi họ lỉnh kỉnh mang đồ nghề đến quầy gây ra tiếng động trong phòng, và vì phòng không có hệ thống chống tiếng động, nên âm thanh trở nên ồn ào như có nhiễu. Trong khi đó, có lẽ vì gần hết giờ, nên ông Clinton đọc tương đối nhanh ở những đoạn văn tế nhị, nhưng quan trọng này. Những "sự cố" này làm cho ông Sean Lam, một mặt đã mất tập trung, nghe không rõ, vì tiếng động, mặt khác không được biết trước có những đoạn văn này, ông ta trở nên lúng túng và có lúc ngập ngừng. Nhưng ông Sean Lam vẫn cố gắng dịch và kết quả đáng tiếc là phần dịch này đã không theo sát nghĩa của bản tiếng Anh.

Sự lúng túng và tối nghĩa của bản dịch tiếng Việt đã làm cho một số thính giả trong phòng cảm thấy bực bội, họ bỏ ống nghe để nghe trực tiếp bản tiếng Anh của Tổng thống Clinton. Vì thế, sau bài diễn văn, Văn phòng Tòa Đại Sứ Mỹ ở Hà Nội nhận được ít nhất là ba cú điện thoại phàn nàn về bản dịch Việt ngữ. Sau vụ này, ông Sean Lam đã được Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ (Sandy Berger) giao một nhiệm vụ khác. Nhưng Bộ Ngoại giao Mỹ nhấn mạnh rằng đây không phải là lỗi lầm của ông Sean Lam. Nó chỉ là một lỗi lầm nhỏ trong tổ chức mà có lẽ bất cứ một diễn dịch trực tiếp nào cũng gặp phải. Chính phủ Việt Nam không có vai trò gì trong vấn đề này.

Lá thư của ông Đoàn Việt Trung còn có nhắc đến bài viết của một tướng lãnh Việt Nam, nhưng rất tiếc là ông Trung lại đi lạc đề tài. Bài báo của Trung tướng Lê Văn Dũng không có dính dáng gì đến Nghị Quyết được thông qua bởi Nghị viện Âu châu (European Parliament) như ông Trung muốn gán ghép; bài báo đó nhắm vào quân đội Việt Nam và các thành phần ly khai chế độ ở trong nước. Trong bài báo trên tờ Quân Đội Nhân Dân, tướng Lê Văn Dũng viết (dịch sang tiếng Anh): "Nowadays... hostile forces are fighting against us, actively to sabotage socialism and the leading role of the Communist Party of Vietnam". Tuy nhiên, ông Đoàn Việt Trung trích dẫn là: "Enemy forces are actively trying to destroy our Partýs monopoly rule." Đây là một việc làm thiếu thành thật. Tôi mong ông Đoàn Việt Trung hãy công bố nguồn tài liệu của ông cho độc giả biết.

Thực ra, những lỗi lầm về chuyển ngữ quá nhỏ so với sự thành công trong chuyến đi của ông Clinton. Chẳng hạn như so với Trung Quốc, chính quyền Việt Nam có "tiến bộ" hơn vì họ cho bà dân biểu Sanchez thăm hỏi các nhân vật đối kháng trong nước như Trần Độ, Hoàng Minh Chính, Nguyễn Thanh Giang, và Phạm Quế Dương. Ông Clinton còn được gặp riêng Tổng Giám mục Phạm Minh Mẫn ở Sài Gòn. Ngoài ra, chính quyền Việt Nam còn cho ông Clinton trực tiếp nói chuyện trên đài truyền hình với cả 80 triệu dân Việt, và qua đó ông Clinton đã có dịp nói về các vấn đề toàn cầu hóa, dân chủ, nhân quyền.v.v... mà chưa chắc một lãnh tụ Tây phương nào làm được. Những sự thật tích cực đó là những dấu hiệu đáng ghi nhận hơn là những lỗi lầm nhỏ linh tinh trong việc chuyển ngữ.

Laurence Tran Sydneỵ

===
Ý Kiến Của Tòa Soạn

Kính gửi ông Laurence Tran,

Trước hết, chúng tôi chân thành cảm ơn những đóng góp của ông. Chúng tôi cũng hoàn toàn đồng ý với ông, chuyến viếng thăm VN của tổng thống Clinton là một thành công lớn lao. Thái độ đúng đắn của người Việt Nam là nên chú tâm vào những thành công và những khía cạnh tích cực của chuyến viếng thăm đó. Tuy nhiên, việc "ấp úng không dịch" một số đoạn quan trọng trong bài diễn văn của tổng thống Clinton, theo chúng tôi, đó là một sai lầm rất nghiêm trọng. Sai lầm đó không thuần túy ở phạm vi chuyên môn mà còn ảnh hưởng đến nhân tâm mấy chục triệu dân Việt Nam, những người sống trong sự bưng bít của chế độ cộng sản.

Vì vậy, bên cạnh sự đồng ý, chúng tôi cũng xin được trình bầy cùng ông một số điểm không đồng ý đối với bài viết của ông. Như ông đã biết, sau khi đọc thư của ông, tòa soạn đã quyết định không đăng tải nguyên văn lá thư góp ý của ông vì một số nguyên nhân như sau. Thứ nhất, việc ông góp ý về văn phạm Anh văn trong bài viết của ông Đoàn Việt Trung, chúng tôi thấy ông đã đưa ra một số điểm không hợp lý. Chúng tôi chân thành nghĩ rằng, nếu trước khi góp ý, ông hỏi ý kiến một số người Úc, hoặc một số người Việt am tường Anh ngữ, chắc chắn ông sẽ hiểu rõ hơn bản văn tiếng Anh của ông Đoàn Việt Trung.

Thứ hai, trong lá thư góp ý, ông đã dùng một số từ ngữ quy kết hơi nặng nề, chứng tỏ, khi viết ông thể hiện cảm tính của ông hơi nhiều. Chúng tôi nghĩ là khi viết thư, ông đã viết trong lúc vội vã nên sự vội vã đó đã thể hiện qua ngôn ngữ ông dùng trong thư. Biết vậy, nên nếu tòa soạn đăng nguyên văn những từ ngữ đó, khi cầm tờ báo trên tay lúc sự tức giận của ông đã qua đi, ông sẽ buồn và ân hận với những gì ông đã viết. Phần vì tôn trọng ông, phần vì tôn trọng độc giả, nên như ông đã thấy, những từ ngữ và một số đoạn ông dùng trong thư đã được tòa soạn cắt bỏ.

Thứ ba, về sự trục trặc trong việc phiên dịch bài diễn văn của tổng thống Clinton, chúng tôi thấy cách giải thích của ông thuần túy dựa vào những gì được chính phủ Mỹ công bố. Trên phương diện nào đó, sự công bố đó hàm ý giải thích sự trục trặc "sao cho hợp lý" trên phương diện ngoại giao, đúng hơn là trình bầy những nguyên nhân đích thực dẫn đến sự trục trặc.

Có mấy điểm, chắc chắn ông Laurence phải đồng ý với chúng tôi. Thứ nhất, cả hai đoạn văn người phiên dịch gặp trục trặc đều liên quan đến quyền tự do tôn giáo và nhân quyền. Thứ hai, cả hai đoạn văn đó đều không có gì phức tạp đối với một người thông ngôn, phiên dịch bình thường, nói chi đến một người thông ngôn cho tổng thống Mỹ. Vì vậy, sự lúng túng của ông Sean Lam tuy được giải thích với nhiều lý do khác nhau, nhưng xem ra tất cả những lý do được ông đưa ra đều không thỏa đáng. Nhất là việc cố vấn an ninh quốc gia Mỹ chuyển ông Sean Lam sang phần vụ khác ngay sau khi xảy ra sự cố đáng tiếc này, rõ ràng là dấu hiệu chứng tỏ có "cái gì đó" đang được che giấu.

Trong tương lai không xa, sự việc này sẽ sáng tỏ. Còn ở thời điểm hiện tại, có nhiều giả thuyết được đặt ra. Thậm chí có người còn cho rằng, ông Sean Lam bị một nhận vật bí mật nào đó "ghé tai nói nhỏ" hoặc cũng có thể có người hăm dọa ông. Có thể việc hăm dọa hay nói nhỏ này là việc làm hoàn toàn tự phát của một người hay nhóm người CS cuồng tín, nhưng cũng có thể đó là lệnh của "thượng cấp" trong bộ chính trị CSVN. Giả thuyết này nghe thì quá vô lý, nhưng nếu đọc bài đáp từ của tổng bí thư Lê Khả Phiêu, chắc chắn ông Laurence phải đồng ý, trong bài diễn văn đó có nhiều điểm còn vô lý, thiếu lễ nghĩa ngoại giao gấp bội nhưng vẫn đuợc soạn thảo, được thông qua, và được Lê Khả Phiêu công bố một cách hết sức lố bịch. Nói vậy có nghĩa, với người cộng sản, không có chuyện vô lý và phi ngoại giao nào mà họ không dám làm.

Ngoài ra, cũng có người cho rằng chẳng có ai dọa dẫm nhưng ông Sean Lam là người khôn ngoan và biết thế nào là "vạ mồm" trong xã hội cộng sản. Như vậy, cho dù chính phủ CSVN không hề động đến bài diễn văn của tổng thống Clinton như ông Laurence Trần khẳng định trong thư, nhưng tội ác và thủ đoạn tàn nhẫn của CSVN trong suốt nửa thế kỷ qua đã vô hình chung đóng vai trò "kiểm duyệt một cách vô hình" khiến ông Sean Lam đã khôn ngoan không dám dịch những điều ông biết chắc CSVN không muốn dịch.

Thưa ông Laurence Trần, chúng tôi không biết rõ ông là ai, nhưng qua lá thư email ông gửi tới tòa soạn, chúng tôi đoán ông là người am tường CSVN rất rõ. Rõ đến độ ông Đoàn Việt Trung mới viết về CSVN có một, thì ông Laurence đã hiểu mười. Vì vậy, chúng tôi tin ông Laurence dư biết, những viên cai văn nghệ CSVN luôn luôn ngự trị một cách vô hình trong đầu óc mỗi nhà văn, nhà báo Việt Nam như thế nào.

Hoàng Tuấn - Sàigòn Times

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Sky River Casino vô cùng vui mừng hào hứng tổ chức chương trình Ăn Tết Nguyên Đán với những giải thưởng thật lớn cho các hội viên Sky River Rewards. Chúng tôi cũng xin kính chúc tất cả Quý Vị được nhiều may mắn và một Năm Giáp Thìn thịnh vượng! Trong dịp đón mừng Năm Mới Âm Lịch năm nay, 'Đội Múa Rồng và Lân Bạch Hạc Leung's White Crane Dragon and Lion Dance Association' đã thực hiện một buổi biểu diễn Múa Lân hào hứng tuyệt vời ở Sky River Casino vào lúc 11:00 AM ngày 11 Tháng Hai. Mọi người tin tưởng rằng những ai tới xem múa lân sẽ được hưởng hạnh vận.
Theo một nghiên cứu mới, có hơn một nửa số hồ lớn trên thế giới đã bị thu hẹp kể từ đầu những năm 1990, chủ yếu là do biến đổi khí hậu, làm gia tăng mối lo ngại về nước cho nông nghiệp, thủy điện và nhu cầu của con người, theo trang Reuters đưa tin vào 8 tháng 5 năm 2023.
(Tin VOA) - Tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) vào ngày 13/9 ra thông cáo lên án Việt Nam tiếp tục lạm dụng hệ thống tư pháp để áp đặt những án tù nặng nề với mục tiêu loại trừ mọi tiếng nói chỉ trích của giới ký giả. Trường hợp nhà báo tự do mới nhất bị kết án là ông Lê Anh Hùng với bản án năm năm tù. RSF bày tỏ nỗi kinh sợ về bản án đưa ra trong một phiên tòa thầm lặng xét xử ông Lê Anh Hùng hồi ngày 30 tháng 8 vừa qua. Ông này bị kết án với cáo buộc ‘lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước’ theo Điều 331 Bộ Luật Hình sự Việt Nam
Từ đầu tuần đến nay, cuộc tấn công thần tốc của Ukraine ở phía đông bắc đã khiến quân Nga phải rút lui trong hỗn loạn và mở rộng chiến trường thêm hàng trăm dặm, lấy lại một phần lãnh thổ khu vực đông bắc Kharkiv, quân đội Ukraine giờ đây đã có được vị thế để thực hiện tấn công vào Donbas, lãnh phổ phía đông gồm các vùng công nghiệp mà tổng thống Nga Putin coi là trọng tâm trong cuộc chiến của mình.
Tuần qua, Nước Mỹ chính thức đưa giới tính thứ ba vào thẻ thông hành. Công dân Hoa Kỳ giờ đây có thể chọn đánh dấu giới tính trên sổ thông hành là M (nam), F (nữ) hay X (giới tính khác).
Sau hành động phản đối quả cảm của cô trên truyền hình Nga, nữ phóng viên (nhà báo) Marina Ovsyannikova đã kêu gọi đồng hương của cô hãy đứng lên chống lại cuộc xâm lược Ukraine. Ovsyannikova cho biết trong một cuộc phỏng vấn với "kênh truyền hình Mỹ ABC" hôm Chủ nhật: “Đây là những thời điểm rất đen tối và rất khó khăn và bất kỳ ai có lập trường công dân và muốn lập trường đó được lắng nghe cần phải nói lên tiếng nói của họ”.
Mạng Lưới Nhân Quyền Việt Nam cử hành Ngày Quốc tế Nhân Quyền Lần Thứ 73 và Lễ Trao Giải Nhân Quyền Việt Nam lần thứ 20.
Sau hơn 30 năm Liên bang Xô Viết sụp đổ, nhân dân Nga và khối các nước Đông Âu đã được hưởng những chế độ dân chủ, tự do. Ngược lại, bằng chính sách cai trị độc tài và độc đảng, Đảng CSVN đã dùng bạo lực và súng đạn của Quân đội và Công an để bao vây dân chủ và đàn áp tự do ở Việt Nam. Trích dẫn chính những phát biểu của giới lãnh đạo Việt Nam, tác giả Phạm Trần đưa ra những nhận định rất bi quan về tương lai đất nước, mà hiểm họa lớn nhất có lẽ là càng ngày càng nằm gọn trong tay Trung quốc. Việt Báo trân trọng giới thiệu.
Tác giả Bảo Giang ghi nhận: “Giai đoạn trước di cư. Nơi nào có dăm ba cái Cờ Đỏ phất phơ là y như có sự chết rình rập." Tại sao vậy? Để có câu trả lời, mời bạn đọc vào đọc bài viết dưới đây của nhà văn Tưởng Năng Tiến.
Người cộng sản là những “kịch sĩ” rất “tài”, nhưng những “tài năng kịch nghệ” đó lại vô phúc nhận những “vai kịch” vụng về từ những “đạo diễn chính trị” yếu kém. – Nguyễn Ngọc Già (RFA).. Mời bạn đọc vào đọc bài viết dưới đây của phó thường dân/ nhà văn Tưởng Năng Tiến để nhìn thấy thêm chân diện của người cộng sản.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.