Hôm nay,  

Sử Gia Sẽ Viết Gì Về Dịch Covid-19- Kỳ 2

18/06/202009:23:00(Xem: 2553)
Pic 1 Notice of lockdown
Thông báo đóng cửa các sinh hoạt cộng đồng
Pic 2 toà án lộ thiên
Toà án lộ thiên
Pic 3 Tiệm hớt tóc lộ thiên
Tiệm hớt tóc lộ thiên
Pic 4 . Hí hoạ
Hí hoạ Giải pháp tránh Cúm
Pic 5 Rạp hát đóng cửa
Rạp hát đóng cửa
Pic 6 Dùng chất Lysol sát trùng
Dùng chất Lysol để tẩy trùng
Pic 7 đừng khác nhổ
Khuyến cáo đừng khạc nhổ
Pic 8 Cầu nguyện ngoài trời tại San Francisco
Dân chúng cầu nguyện ngoài trời tại nhà thờ Cathedral of Saint Mary, San Francisco, CA, 1918.
Pic 9 xúc cổ họng bằng muối giết vi khuẩn
Các quân nhân xúc cổ họng bằng muối để giết vi khuẩn

 

Thuốc chủng ngừa và trị cúm Covid-19 chưa ra mà dự đoán sẽ có đợt cúm thứ nhì đã thấy bắt đầu bùng phát. Sau đợt mở cửa rải rác ở khắp nơi trên Hoa Kỳ và toàn thế giới, 10 tiểu bang Hoa Kỳ đã có con số lây nhiễm tăng cao kỷ lục kể từ ngày đại dịch. Trong khi ấy, chính phủ lại muốn tuyên bố hết đại dịch để mở cửa toàn bộ đất nước hầu thúc đẩy kinh tế. Nhiều người đã không còn đeo khẩu trang và cố tình không tuân thủ luật cách ly. Bắc Kinh là nơi chứng kiến đợt cúm thứ hai bắt đầu với biện pháp gắt gao nhất là đóng cửa trở lại trường học, các chuyến bay và khuyên dân ở yên trong nhà. Lịch sử cũng lập lại. 

Lệnh đóng cửa và ngưng các hoạt động kinh tế, xã hội đã được thực hiện trong dịch cúm Tây Ban Nha 1918. Tuy nhiên ngày xưa chỉ có những nơi công cộng, trường học, nhà thờ, rạp hát, vũ trường bị ảnh hưởng. Phần lớn các hoạt động thương mại không bị kiểm soát hay đóng cửa, khác biệt với hôm nay. Hình ảnh các tiệm cắt tóc ngoài trời hay các hoạt động thương mại năm 1918 vẫn được tiếp tục, các quán rượu đều mở cửa. Mọi người đi làm như thường vì không đi làm sẽ bị chết đói, dù có khuyến cáo nên ở trong nhà để tránh lây nhiễm. Ngày ấy không có cứu tế, không có tiền trợ giúp của chính phủ. Không có liên mạng. Báo chí thì ít ỏi, tin tức không được tiếp cận nhanh như bây giờ. Tin giả đầy rẫy. Chính phủ sợ dân hoảng loạn, giấu được gì thì giấu. Dân chúng hầu như không biết gì về dịch cúm từ đâu đến và lan nhanh cũng như bùng phát dữ dội như thế nào. Có người tin rằng hút thuốc sẽ giúp ngăn ngừa nhiễm trùng nên có công xưởng nới lỏng luật cấm hút thuốc. Vào tháng 11 năm 1918, Báo News of the World khuyên độc giả: "rửa mũi bằng xà phòng và nước mỗi tối và sáng. Buộc mình hắt hơi vào ban đêm và sáng sớm, sau đó hít thở thật sâu, và ăn nhiều cháo nóng". Những người còn sống sót đã thuật lại những gì họ chứng kiến. Tài liệu của các sử gia ghi chép cùng hình ảnh lẫn tin tức thu thập được trên báo chí đã cho thấy nhiều sự trùng hợp xưa và nay.

Khái niệm về khoảng cách xã hội và cách ly thực ra đã được áp dụng từ thời Trung Cổ, thế kỷ 14, lúc có bệnh dịch hạch được gọi là "Black Death" xảy ra. GS Crawshaw, khoa lịch sử cổ học Âu Châu của Đại Học Oxford Brookes tiết lộ, Dù thời đó người ta chưa biết đến vi trùng hay vi khuẩn là gì nhưng các cơ quan y tế đã biết dùng biện pháp cách ly và khoảng cách xã hội để tránh sự lây lan của dịch bệnh. Người xưa đã rất cẩn thận trong việc giao tiếp giữa người và người trong việc trao đổi, mua bán các vật dụng kể cả thực phẩm vì bệnh có thể truyền nhiễm trên các bề mặt của sản phẩm. 

Để tránh lây nhiễm các quốc gia ngày nay đã ra những lệnh ngăn chặn sự di chuyển từ nơi này qua nơi khác hoặc hạn chế sự đi lại trên toàn thế giới. Mỗi quốc gia có một chính sách ngăn chặn riêng tùy theo tình trạng dịch bệnh hoành hành ở quốc gia họ. Riêng ở Hoa Kỳ, sự hạn chế gia tăng khi dịch Covid-19 gây ra mức tử vong cao ngất ngưởng. Luật cách ly, khoảng cách xã hội và tránh tụ tập đông người suốt thời gian dịch bệnh đã tạo nên những bức bối tinh thần, phản kháng, và chia rẽ. Bị giam hãm tại gia quá lâu, con người trở nên mệt mỏi, những vấn đề về tâm thần nảy sinh. Bạo hành trong gia đình giữa vợ chồng, cha mẹ và con cái gia tăng. Áp lực của sợ hãi vì cái chết và tuyệt vọng khiến tỷ lệ tự tử và bệnh tâm thần đã là một hồi chuông cảnh báo. Các cuộc biểu tình, những vi phạm luật cách ly, tụ tập đông người quá con số hạn định, đã xảy ra rải rác ở vài tiểu bang và gây được nhiều tiếng vang. 

Năm 1918 cũng vậy. Các nhóm tôn giáo đã phản kháng mãnh liệt nhất. Những biểu tình chống đối khoảng cách xã hội và luật tụ họp đã lan rộng cùng tạo nên sự nghi ngờ lẫn nhau và cộng đồng chia rẽ. Nhất là các nhà lãnh đạo tôn giáo chống đối nhiệt tình nhất. Tại Portland, Oregan, các nhà khoa học đạo Cơ Đốc tin rằng họ miễn nhiễm với vi khuẩn cúm vì niềm tin nơi Đức Chúa. Nhóm này tuyên bố không nên dùng quyền hành của cảnh sát để ngăn cấm sự thờ phụng Đức Chúa Ki Tô của họ ở nhà thờ. Một nhóm Cơ Đốc khác thắng kiện thành phố Los Angeles vì đã thi hành luật cấm tụ họp, lý do là không công bằng khi nhắm vào các hoạt động tôn giáo. Ngày nay vài nơi cũng đang đối đầu với sự kiện tụng của vài nhóm tôn giáo.

Sau đợt cúm TBN 1918 thứ nhì lấy đi mạng sống của con người gấp mấy lần đợt nhất, chính quyền đã đóng cửa trở lại các nhà hát và các hoạt động thương mại giải trí công cộng. Tuy nhiên, chỉ trong vài giờ, hàng chục chủ doanh nghiệp bắt đầu vận động các quan chức thành phố chống lại sự đóng cửa. Áp lực chính trị và kinh tế đè nặng khiến lệnh đóng cửa bị rút lại ngay, chỉ còn biện pháp đeo khẩu trang được giữ lại. 



Trong một bài viết của ký giả Sean Illing phỏng vấn sử gia John M. Barry, ông đã viết " Bài học lớn nhất về đại dịch cúm năm 1918, theo nhà sử học John M. Barry, là các nhà lãnh đạo cần phải nói sự thật, bất kể nó khó nghe đến mức nào. Barry, người đã viết một cuốn sách có ảnh hưởng về đại dịch năm 1918, nói rằng nói dối về mức độ nghiêm trọng của cuộc khủng hoảng năm 1918 đã tạo ra nhiều nỗi sợ hãi, cô lập và đau khổ hơn cho mọi người. Tôi đã nói chuyện với Barry qua điện thoại về cái giá của dối trá với công chúng vào năm 1918, nếu ông ấy nghĩ rằng chúng ta đang lặp lại những sai lầm mà chính phủ đã gây ra thời đó, thì các nhà lãnh đạo nên cân bằng sự căng thẳng trong việc nói với mọi người những gì họ cần biết và cố gắng không để gây ra sự hoảng loạn hàng loạt." 

Đây là một số sự kiện xảy ra năm 1918 được sử gia Barry kể lại.  

"Chính phủ nói dối. Họ nói dối về mọi thứ. Khi ấy đang xảy ra chiến tranh(Đại Thế Chiến Thứ Nhất), và họ đã nói dối bởi vì họ không muốn tăng cường nỗ lực chiến tranh. Các nhà lãnh đạo y tế công cộng nói với mọi người rằng đây chỉ là bệnh cúm thông thường. Họ chỉ đơn giản là đã không nói với mọi người sự thật về những gì đang xảy ra. Không bao lâu sau đó người ta nhận thấy khá nhanh những gì đã xảy đến khi hàng xóm của họ bắt đầu chết 24 tiếng sau khi các triệu chứng đầu xuất hiện. Mọi người đang đi trên đường phố đột nhiên bị chảy máu từ mũi, miệng, mắt và tai. Thật là kinh khủng. Mọi người đều hiểu rất nhanh rằng đây không phải là bệnh cúm thông thường. Sau đó là thảm họa. Người ta mất niềm tin vào tất cả mọi thứ, vào chính phủ của họ, vào những gì họ được nghe, về nhau. Nó khiến con người xa nhau hơn. Nếu niềm tin sụp đổ, con người trở nên vụng về, bất lực và đó là bản năng tồi tệ nhất trong cuộc khủng hoảng quy mô này. Cấu trúc xã hội tan rã dần dần như một dòng thác đổ vỡ. Có những hậu quả thực tế. Ví dụ, sự thiếu tin tưởng khiến cho việc thực hiện các biện pháp y tế công cộng một cách kịp thời trở nên khó khăn hơn, bởi vì mọi người không còn tin những gì họ được nghe. Và đến lúc chính phủ buộc phải minh bạch về tình hình, thì hầu như đã quá muộn. Vi khuẩn đã lan ra khắp nơi. Vì vậy, cái giá của sự dối trá và thiếu tin tưởng hao tổn rất nhiều mạng sống."

Ngày nay cũng vậy, nhiều chính quyền của các nước cũng dấu diếm hay lơ là khi dịch Covid-19 bắt đầu xuất hiện. Đầu tiên là sự dấu diếm và nói dối của chính quyền Trung Quốc khi nó xảy ra ở Vũ Hán. Thế giới mới nghe nói đến nó khi nó đã bùng phát và giết chết rất nhiều người. Con số người chết cũng bị dấu nhẹm. Kẻ tiết lộ sự thật bị đem đi mất tích. Khi bệnh dịch lây lan ra nhiều quốc gia, vì sợ dân chúng hoảng loạn, có quốc gia cũng che dấu sự thật hay hạ thấp mức độ nghiêm trọng của nó, khi bệnh dịch tràn tới quốc gia họ. Lịch sử lập lại bài học đớn đau của 100 năm trước. Nhà thương tràn ngập người bệnh, thiết bị y tế thiếu thốn vì không ai biết mà đề phòng, thuốc men cũng như thuốc ngừa chưa được phát minh và thử nghiệm. Sự hoang mang sợ hãi trước cái chết khiến người ta hành động điên cuồng như uống bậy bạ các thứ thuốc chưa được nghiên cứu và chấp nhận. Không khác gì, vào năm 1918, người ta tin rằng dùng Aspirin sẽ chữa được cúm TBN, khiến bao nhiêu người chết vì ngộ độc do dùng nó quá liều. 

Sử gia Barry nhận định,

"Sự khác biệt lớn nhất giữa cúm TBN và cúm Covid-19 là độ tuổi của người tử vong. Vào năm 1918, phần lớn những người chết từ 18 đến 45 tuổi. Có lẽ hai phần ba số người chết ở độ tuổi đó, hơn 90% tỷ lệ tử vong là những người dưới 65 tuổi. Vì vậy, rõ ràng người cao tuổi vào năm 1918 đã trải qua một loại virus nhẹ nhờ trải qua sự miễn dịch tự nhiên.

Một khác biệt nữa là tỷ lệ ủ bệnh. Tốc độ ủ bệnh trung bình của cúm TBN là hai ngày, hầu như không bao giờ dài hơn bốn. Trung bình của Covid-19 dài hơn gấp đôi và có thể kéo dài khá lâu hơn, điều đó bao gồm cả tốt và xấu. Điều tốt là nó cho phép thời gian tiếp xúc, theo dõi, cô lập và những thứ tương tự, điều gần như không thể có trong dịch cúm TBN. Điều tồi tệ là virus này có thể lan ra trong một khoảng thời gian dài hơn và lây nhiễm cho nhiều người hơn. Nó dường như dễ lây hơn bệnh cúm TBN."

Trịnh Thanh Thủy


Tài liệu tham khảo

A breaking point': Anti-lockdown efforts during Spanish flu offer a cautionary tale for coronavirus

https://www.nbcnews.com/politics/politics-news/breaking-point-anti-lockdown-efforts-during-spanish-flu-offer-cautionary-n1202111

Social Distancing and Quarantine was used

https://www.history.com/news/quarantine-black-death-medieval?li_source=LI&li_medium=m2m-rcw-history

The most important lesson of the 1918 influenza pandemic: Tell the damn truth

https://www.vox.com/coronavirus-covid19/2020/3/20/21184887/coronavirus-covid-19-spanish-flu-pandemic-john-barry

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Phân Ưu: Được tin bạn GIUSE NGUYỄN VĂN CHƯƠNG Sinh ngày 01 tháng 01 năm 1962 tại Bình Định Việt Nam. Đã từ trần vào ngày 19 tháng 6 năm 2025 tại San Diego California Hoa Kỳ. Hưởng thọ 63 tuổi
Phân Ưu: Nhận được tin buồn Ông NGUYỄN NGỌC TUYỀN, Pháp Danh QUANG MINH, sinh ngày 02 tháng 02, năm1932 tại Làng Hoành Lộ, huyện Giao Thủy, Tỉnh Nam Định, Bắc phần Việt Nam đã mệnh chung ngày 17 tháng 6, năm 2025, tai Santa Ana, California. Hưởng thọ 94 tuổi.
Xét vụ các bà bầu và hội dân quyền kiện về lệnh Trump nói trẻ em sẽ không tự động có quốc tịch khi sinh ra trên đất Mỹ nếu ba mẹ không phải công dân Mỹ, Thẩm phán Deborah Boardman ra hạn hôm nay Bộ Tư Pháp phải ghi văn bản về việc thực hành lệnh Trump thế nào thì tòa mới xử. - Bộ Tư pháp bắt đầu lập ưu tiên tước quốc tịch của người Mỹ nhập tịch khi họ bị truy tố về tội phạm
(WASHINGTON, ngày 30 tháng 6, Reuters) – Một công trình nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí The Lancet báo động rằng nếu Cơ Quan Phát Triển Quốc Tế Hoa Kỳ (U.S. Agency for International Development, USAID) tiếp tục bị cắt giảm ngân khoản, hoặc tệ hơn, bị giải thể, thế giới có thể sẽ có hơn 14 triệu người chết vào năm 2030.
(WASHINGTON, ngày 30 tháng 6, Reuters) – Một nhóm tin tặc tự xưng là “Robert”, bị tình nghi có liên hệ với Cộng hoà Hồi giáo Iran, vừa loan báo sẽ công bố thêm nhiều tài liệu lấy được từ hộp thư điện tử của các nhân vật thân cận với Tổng thống Donald Trump. Nhóm này từng gây xôn xao dư luận khi tung ra loạt tài liệu trước kỳ tổng tuyển cử Hoa Kỳ vào cuối năm 2024.
Dự luật One Big Beautiful Bill Act – hiện đang được phe Cộng Hòa xắn tay soạn thảo và cổ động – nếu được thông qua tuần này, sẽ bơm tiền khổng lồ cho các cơ quan công lực liên bang và hệ thống nhà tù, mở đường cho chiến dịch trục xuất chưa từng có và tham vọng quân sự hoá xã hội Mỹ dưới thời Tổng Thống Donald Trump
- Khi thuế xe hơi của Trump hiệu lực, người mua xe Mỹ có thể sẽ tốn thêm trung bình 1.760 đô/xe (tức là, người tiêu dùng chịu 80% gánh nặng thuế quan) - Dự luật ngân sách "bự và đẹp" Trump hy vọng Thượng Viện thông qua hôm nay, thứ Hai.
(Hồng Kông, ngày 29 tháng 6, Reuters) – Liên minh Dân chủ Xã hội (League of Social Democrats, LSD), tổ chức dân chủ cuối cùng còn hoạt động tại Hồng Kông, hôm Chủ nhật cho biết sẽ chính thức giải thể, vì “áp lực chính trị ghê gớm” dưới làn sóng trấn áp an ninh trong suốt 5 năm qua. Kể từ nay, thành phố do TQ kiểm soát sẽ không còn bất kỳ đại diện chính thức nào của phe đối lập dân chủ.
(SEVILLE, Tây Ban Nha, ngày 29 tháng 6, Reuters) – Giữa cái nắng gay gắt của miền nam Tây Ban Nha, hàng trăm người đã tuần hành qua thành phố Seville hôm Chủ Nhật, kêu gọi xóa nợ cho các quốc gia đang phát triển, thúc đẩy công bằng về trách nhiệm ứng phó với biến đổi khí hậu và đánh thuế giới siêu giàu. Hoạt động này diễn ra ngay trước khi hội nghị của Liên Hiệp Quốc (LHQ) về tài trợ phát triển chính thức bắt đầu.
- Tỷ phú Elon Musk lặp lại: Dự luật lớn & đẹp Cộng Hòa thông qua là điên khủng, phá hoại, tự sát chính trị - Quận Los Angeles: 1 xe kem bỏ hoang giữa phố khi đặc vụ ICE bắt người bán kem được khu phố yêu thương - Chấm dứt Quy chế Bảo vệ Tạm thời TPS, sẽ trục xuất 350.000 người Haiti ra khỏi Mỹ từ đầu tháng 9
Không ai ngờ nhà thơ này làm được các bài thơ kể chuyện về các Thiền sư Việt Nam trong thể thơ Đường luật, y hệt như khai mở lại một mạch nguồn thi ca sinh động. Những bài thơ của thầy, tinh luyện từng chữ, dịu dàng mang hơi thở Thiền Tông Việt Nam. Tôi đọc và kinh ngạc, như gặp lại một tri kỷ những năm rất xưa cũ, nhưng với một chân trời thi ca hoàn toàn mới. Nơi đó, riêng một mình Thầy Thích Chúc Hiền bước đi đơn độc, trong văn phong thanh thản, giữa những như dường gian nan trong từng chữ, từng ý đối, từng vần trau chuốt khó gieo, và trong từng âm vang Thiền ngữ. Tôi đọc và cảm nhận từng trang thơ đầy những tràn ngập hạnh phúc, hẳn nhiên là cho cả thi sĩ Thích Chúc Hiền và cho cả những độc giả khó tính như tôi. Từ thầy, tôi nhận ra rằng thơ Đường luật không hề cũ, chỉ là vì mình đã tránh né một lối đi rất khó khăn của thi ca.
- Quận Cam: mạng lưới người dân tự động cứu trợ các gia đình không dám đi chợ vì ICE. Santa Ana sẽ chính thức họp Thứ Ba tuần sau về cứu trợ. - Bắt đầu từ tháng 7, khoảng 450.000 người từ 62 tuổi trở lên có thể thấy trợ cấp An sinh xã hội của họ bị cắt giảm vì nợ thời sinh viên. - 27 nước Liên Âu và nhiều nước khác sẽ lập klhu tự do thương mại 39 nước (không có Mỹ)
19 tháng 6 năm 2025. Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết họ sẽ tiếp tục lên lịch hẹn chiếu khán cho sinh viên quốc tế, nhưng sẽ yêu cầu tất cả đương đơn phải mở (chế độ công khai) tài khoản mạng xã hội của họ để có thể tra xét kỹ lưỡng hơn. Bộ Ngoại giao đã chỉ thị các viên chức lãnh sự mở rộng việc tra xét phương tiện truyền thông mạng xã hội của đương đơn và tìm kiếm bất kỳ bằng chứng nào về thái độ thù địch đối với công dân, văn hóa, chính phủ, các tổ chức hoặc hệ thống dân chủ của Hoa Kỳ.
Ngày 26 tháng 3 năm 2025, Kristi Noem – Bộ trưởng An ninh Nội địa trong chính quyền Trump – đến thăm Trung tâm Giam giữ Khủng bố CECOT tại El Salvador, đi cùng với Bộ trưởng Tư pháp và An ninh Công cộng Gustavo Villatoro. Chuyến thăm này tái khẳng định thỏa thuận hợp tác giữa hai chính phủ: El Salvador sẽ nhận giam giữ di dân bị trục xuất khỏi Hoa Kỳ. CECOT, nhà tù nằm dưới chân núi lửa, vốn đã khét tiếng vì điều kiện giam giữ tàn bạo. Nhưng năm nay, nó tiếp nhận một loại tù nhân mới: di dân bị trục xuất từ Hoa Kỳ – không vì tội hình sự, mà vì chính sách mới của Tổng thống Donald Trump.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.