Bác Sĩ Nguyễn Ý Đức
Trong chu kỳ của cuộc sống, người cao niên thường trở lại giai đoạn phải lệ thuộc vào gia đình như đã lệ thuộc vào cha mẹ trong tuổi ấu thơ. Đó là vì khi tới tuổi cao, khả năng làm việc của họ giảm bớt, lại có thể nẩy sinh ra một số bệnh liên hệ tới tuổi già, khiến họ mất khả năng tự túc, tự tồn, thậm chí mất cả khả năng hiểu biết.
Đây là một vấn đề mà các xã hội Đông và Tây có giải pháp khác nhau mặc dầu có chung một mục tiêu là giúp đỡ người già trong giai đạn khó khăn nhất cuả đời họ.
Xin lần lượt xét về tình trạng người già trong hai xã hội này.
Xã hội Tây Phương
Tại các xã hội Tây phương, điạ vị người già tùy thuộc vào khả năng kiểm soát tài chánh. Khi có khả năng này, người già không lo bị sống cô đơn với các chứng bệnh kinh niên. Họ có thể thuê mướn những chuyên viên y tế để chăm sóc tại gia hoặc lựa chọn lối sống tập thể trong các cơ sở chuyên chăm sóc người già với đầy đủ tiện nghi y tế, vật chất.
Nhưng đó cũng là thiểu số. Còn phần đông người già với hạn hẹp tài chánh phải nhờ vả hoặc gia đình thân thích hoặc các cơ quan chính phủ, cơ sở cộng đồng, các tổ chức từ thiện.
Tại các quốc gia kỹ nghệ cao, như Hoa kỳ chẳng hạn, nhu cầu công ăn việc làm đã khiến gia đình phân cách, trái ngược với tình trạng các gia đình sinh sống gần gũi nhau trong các trang trại lớn vào đầu thế kỷ 20. Do đó, đa số người già thường sống cô đơn trong ngôi nhà mà họ đã tạo lập từ thuở trung niên. Con cái họ thường là ở xa, có khi cách cả hàng ngàn cây số.
Thêm vào đó, đa số người già ở đây đều trải qua nhiều cuộc hôn nhân trong đời, rất ít người sống cùng với người phối ngẫu ban đầu. Con cái nhiều dòng, con ông con bà, con chúng ta, khó có sự đoàn kết trong tình máu mủ ruột thịt.
Nhận thức được sự khó khăn này, chính phủ Mỹ đã lập ra chương trình An Sinh Xã Hội, chương trình chăm sóc y tế miễn phí cho người già từ 65 tuổi sắp lên. Chính phủ còn trợ cấp cho các chương trình giúp đỡ người già do các cộng đồng địa phương thực hiện. Các cộng đồng này điều hành nhiều trung tâm cao niên, cung cấp bữa ăn trưa với giá rẻ cho người già, cung cấp vài dịch vụ y tế căn bản như khám sức khoẻ, đo huyết áp, khám mắt, thử đường, cholesterol trong máu. Nhiều trung tâm còn tổ chức các cuộc giải trí lành mạnh, như thể dục thể thao, đi bộ, bơi lội, đi xe đạp v.v.
Các trung tâm cao niên này đã tạo ra một môi trường làm vơi bớt nỗi cô đơn của họ.Các bữa cơm tập thể cũng cung cấp cho họ những chất dinh dưỡng căn bản hàng ngày.
Một cuộc khảo sát về ích lợi của bữa ăn tập thể đối với người cao niên cho thấy họ có khả năng hấp thụ nhiều chất dinh dưỡng hơn người già dùng bữa ăn cô độc ở nhà. Có thể đây cũng là một yếu tố tâm lý chứng minh người già cần một môi trường gia đình hay đoàn thể để tâm hồn được ổn định, đưa đến sự cải thiện các chức năng cơ thể.
Tóm lại, ở Mỹ người già có thể vừa trông cậy vào sự giúp đỡ của gia đình vừa dựa vào sự trợ giúp cuả chính phủ và cộng đồng xã hội.
Người già ở Việt Nam
Ở các xã hội Đông phương như Việt Nam chẳng hạn, người già căn bản đều nương tựa vào gia đình trong giai đoạn chót của cuộc đời. Xã hội Việt Nam chưa có những chương trình giúp đỡ người già hoặc có những trung tâm cao niên có tổ chức như ở Mỹ.
May mắn thay, người Việt Nam có truyền thống hiếu thảo đối với ông bà cha mẹ. Người Việt nào cũng xem mình có bổn phận đền đáp công lao sinh thành dưỡng dục cuả cha mẹ .
“Công cha như nuí Thái Sơn,
Nghiã mẹ như nước trong nguồn chẩy ra”,
là điều tâm niệm của con người Việt.
Do truyền thống tốt đẹp đó mà gia đình trở thành đơn vị gốc của xã hội. Đơn vị đó tồn tại qua nhiều cuộc xáo trộn kinh tế, chính trị của xã hội. Người già có một chỗ dựa nào đó trong cái đơn vị gốc này. Những người thiếu may mắn, không con cái, thì vẫn có thể nhờ vả bà con nội ngoại.
Cũng do truyền thống tốt đẹp cuả dân tộc mà cuộc sống chung giữa người già và người trẻ dưới mái ấm của gia đình thường rất hài hòa, ổn định. Trong xã hội Tây phương sự sống chung này không nhiều vì mỗi bên đều muốn có sự riêng tư.
Người già Việt viễn cư
Đối với người Việt định cư tại nước ngoài, quý vị cao niên vẫn còn thừa hưởng cái truyền thống hiếu thảo của dân tộc. Các cụ vẫn còn được con cái phụng dưỡng như hồi còn ở bên nhà. Tuy đã có các chương trình trợ cấp của chính phủ, các cụ vẫn không chọn lối sống cô độc, lẻ loi.
Ngoại trừ khi quá yếu đau, sự hiện diện của các cụ còn là một lợi ích cho con, đặc biệt cho cặp vợ chồng trẻ.
Khi cả hai vợ chồng đều đi làm thì các cụ trở thành quản gia cho họ. Khi họ có con nhỏ, các cụ kiêm luôn việc giữ trẻ, đôi khi phụ trách cả công việc bếp núc. Các cụ vui vẻ làm những công việc đó cho con cái, không than phiền.
Sự xung khắc do khoảng cách tuổi tác ít khi xẩy ra, chỉ trừ một số rất nhỏ trong đó hoặc dâu, rể đã tiêm nhiễm nặng chủ nghiã cá nhân Âu Mỹ. Trong trường hợp này, các cụ tuy bị khổ tâm không ít, nhưng vì thương cháu nên không nỡ đoạn tuyệt với dâu rể. Sự khổ tâm, chịu đựng này có thể đưa đến những hậu quả tâm thần trầm trọng.
Một số các cụ cảm thấy cô đơn vì không có bạn đồng trang lứa để hàn huyên, trao đổi. Các cụ không thích đến các trung tâm cao niên để giải trí như người địa phương, đôi khi vì thiếu phương tiện di chuyển. Mà các trung tâm này cũng chỉ có ở các thành phố có đông người mình định cư, và số người tham dự vẫn ít oi.
Nói tóm lại, môi trường thích hợp nhất đối với các cụ vẫn là gia đình trong đó các cụ sống thoải mái giữa đông đảo con cháu. Tâm lý chung là các cụ thường chọn ở với con trai vì theo quan niệm Đông phương, dâu là con mà rể là khách, các cụ thà nhờ vả nương tựa con trai và con dâu hơn.
Quan niệm này khác với quan niệm Tây phương, đặc biệt là người Mỹ. Họ cho rằng con trai chỉ là con cho tới khi nó lấy vợ, còn con gái thì là con của họ suốt đời ( A son is a son until he gets a wife, a daughter is a daughter all her life ). Quả thật khi người con trai Mỹ lấy vợ thì đương sự đặt trọng tâm sinh hoạt vào nhà vợ, tách khỏi cha mẹ trong nhiều khía cạnh cuả cuộc sống.
Nhưng dù ở với con nào, các cu ta vẫn được sống thoải mái hơn các cụ Mỹ cùng hoàn cảnh. Lý do là dù hội nhập vào xã hội Mỹ, người mình vẫn còn giữ truyền thống tốt đối cha mẹ.
Sống dưới mái ấm đại gia đình, các cụ ta hưởng được sự chăm sóc cả vật chất lẫn tinh thần. Yếu tố tinh thần lại có ảnh hưởng không ít tới tới sức khoẻ thể xác của các cụ. Cho nên truyền thống phụng dưỡng cha mẹ không những tốt đẹp về phương diện văn hoá mà còn tốt về phương diện kinh tế bằng cách giảm thiểu tốn kém về các dịch vụ y tế dành cho các cụ.
Trong các gia đình Việt Nam còn giữ được nền nếp cổ truyền, các cụ do tuổi tác được con cháu trọng nể, đương nhiên trở thành những nhân vật tiêu biểu cho trật tự và tình đoàn kết của các thành phần trong gia đình. Các cụ giữ vai trò xúc tác cho mọi hoạt động của các con cháu nhắm thăng tiến, hướng thượng và xây dựng hạnh phúc cho mọi người. Vai trò của các cụ trong việc tiếp tay giáo dục trẻ con không bị hạn chế, chống đối như các cụ già trong xã hội Âu Mỹ.
Tuy nhiên, tình trạng này trong tương lai gần sẽ có một vài biến chuyển. Đám trẻ được trường học dạy cho lối suy tư và hành động tự lập đối với gia đình thường trở nên ương ngạnh. Chúng xem các cụ thuộc thế hệ đã qua, không phù hợp với lý tưởng tự do cuả chúng.
Cho nên nếu các cụ không cởi mở mà quá khắt khe theo lối sống cổ truyền thì e rằng sớm muộn cũng mất đi mối quan hệ tình cảm với lũ trẻ.
Các cụ cần thích nghi với hoàn cảnh mới, với sự hội nhập vào xã hội mới, tìm hiểu tâm tư, ước mơ, lối suy nghĩ của tuổi trẻ, sẵn sàng chấp nhận những khác biệt, đặt trọng tâm vào tình thương. Có thế các cụ mới hòa đồng được với sự đổi đời do hoàn cảnh tạo nên.
Mà có hòa đồng, thích nghi thì các cụ mới bảo vệ được sức khoẻ tâm thân, nắm được bí quyết của tiến trình an hưởng tuổi vàng.
- Texas-Hoa Kỳ
Gửi ý kiến của bạn
Ngoại Trưởng Hoa Kỳ Antony J. Blinken đã gặp Ngoại Trưởng Nam Dương Retno Marsudi hôm Thứ Tư, 4 tháng 8 năm 2021 tại Thủ Đô Hoa Thịnh Đốn, theo bản tin của trang web Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ www.state.gov cho hay.
Ngoại Trưởng Blinken và Ngoại Trưởng Retno đã nhấn mạnh đến sự quan trọng đang ngày càng gia tăng của Sự Hơp Tác Chiến Lược Mỹ-Nam Dương và sự đóng góp của nó cho an ninh và thịnh vượng của khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương.
Các luật sư là những người cố gắng khởi kiện tập thể vì cho rằng gian lận bầu cử trong cuộc bầu cử năm 2020 đã bị trừng phạt bởi một chánh án liên bang tại Colorado hôm Thứ Tư, 4 tháng 8 năm 2021, vì vụ án phù phiếm, vô tích sự, là sự lên án lớn lao các nỗ lực của những đồng minh ủng hộ Donald Trump để dùng các tòa án để thúc giục các lý thuyết âm mưu của cánh hữu, theo CNN tường thuật hôm Thứ Tư.
Chính phủ Biden đang thực hiện các bước đầu tiến tới việc yêu cầu gần như tất cả du khách ngoại quốc tới Hoa Kỳ phải được chích ngừa vi khuẩn corona, theo một viên chức Bạch Ốc cho biết hôm Thứ Tư, 4 tháng 8 năm 2021 qua tường thuật của Hãng Thông Tấn Mỹ AP hôm Thứ Tư.
Đòi hỏi mới này tại Genesis Healthcare, mà có 70,000 nhân viên làm việc tại gần 400 nhà điều dưỡng và các cộng đồng cao niên, là dấu hiệu rõ nhất từ trước tới nay rằng các chủ nhân có thể muốn đối diện nguy cơ một cuộc bỏ việc tại những cơ sở vốn đã thiếu nhân viên một cách nguy hiểm để nhanh chóng chích ngừa 40% nhân viên vẫn chống lại việc chích ngừa và chống lại biển thể delta đang gia tăng.
Đại đa số thành viên Hạ Viện của tiểu bang New York ủng hộ việc bắt đầu tiến trình luận tội Thống Đốc Andrew Cuomo nếu ông ấy không từ chức vì những phát hiện của cuộc điều tra mà ông đã sách nhiễu tình dục ít nhất 11 phụ nữ, theo bản tin của Hãng Thông Tấn Mỹ AP tường thuật hôm Thứ Tư, 4 tháng 8 năm 2021.
Ít nhất 86 trong số 150 dân biểu của Hạ Viện tiểu bang đã nói công khai hay nói với AP rằng họ đồng ý khởi sự tiến trình truất phế vị thống đốc Dân Chủ nhiệm kỳ thứ ba nếu ông không từ chức. Nó cần đa số đơn giản để có thẩm quyền thực hiện phiên xử luận tội.
Cựu Dân Biểu Harley Rouda và một số nhà khoa học môi trường đã tổ chức họp báo để cảnh báo về vấn đề các hóa chất độc hại vĩnh viễn PFAS đang ảnh hưởng tiêu cực đến nguồn nước sạch của Quận Cam, và kêu gọi Quốc Hội Hoa Kỳ nên có hành động nhanh chóng để bảo vệ sức khỏe của người dân Mỹ
Santa Ana College Foundation thông báo cam kết về gói quà tặng trị giá 1,25 triệu đô la từ gia đình Allan và Sandy Fainbarg, một gia đình luôn tận tâm với cộng đồng. Món quà hào phóng này trở thành khoản quyên góp tư nhân lớn nhất trong lịch sử của Trường Đại học Santa Ana (SAC) và tạo tiền đề cho hoạt động từ thiện trong tương lai cho ngôi trường thân yêu, kỷ niệm 106 năm phục vụ cộng đồng giáo dục.
Cùng với số phận chung của Thế giới, nạn dịch Covid-19 đã phủ mây mù lên nền kinh tế của Việt Nam trong 7 tháng đầu năm 2021. Khoảng 80,000 Doanh nghiệp đóng cửa và hàng chục triệu công nhân mất việc làm. Việt Nam đã nhập siêu 2,7 Tỷ Dollars trong thời gian này, trong khi tình hình dịch Covid-19 vẫn còn nghiêm trọng.
Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất Âu Châu đã trợ lực giúp sức phần nào an ủi về phương diện vật chất; giờ đây chúng ta những người con của Đức Phật từ bi, hãy cùng hiệp lực nhất tâm cầu nguyện Tam Bảo liệt vị thiện thần gia hộ cho thế giới nhân loại và Việt Nam sớm được thoát ly khổ nạn Đại Dịch và Thiên Tai. Cho nên Hội Đồng Điều Hành Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất Âu Châu sẽ tổ chức một ngày cho toàn thể các tự viện Tăng Ni Phật Tử đồng Tụng Kinh (Dược Sư) (hoặc Trì Chú Đại Bi), cũng như gióng đại hồng chung cùng trong một thời điểm nhất định theo giờ của Âu Châu.
Mười một năm trời ròng rã, mỗi lần nghĩ tới anh là tôi nghĩ tới Nelson Mandela, chỉ ra được khỏi tù sau 27 năm, vì những người khác đã tranh đấu thành công để có một cuộc thay đổi toàn diện trong xã hội. Ngay sau khi ra tù, Mandela đã được bầu làm lãnh đạo một cuộc thương nghị với nhà cầm quyền cho vấn đề hòa giải dân tộc.
Copyright © 2021 vietbao.com All rights reserved 