Hôm nay,  

“Chủ Thuyết” Donald Trump

21/01/201700:00:00(Xem: 8122)
Donald Trump chuyển trục cho một trật tự mới...

Hoa Kỳ vừa có lãnh đạo mới, vị Tổng thống thứ 45 Donald Trump thuộc đảng Cộng Hòa và Quốc hội Khóa 115 cũng do đảng Cộng Hòa kiểm soát. Tổng thống Donald Trump muốn làm những gì và ảnh hưởng ra sao đến cục diện toàn cầu?

Đúng ba tháng trước, giữa cuộc tranh cử tổng thống, Donald Trump phát biểu rằng ông nghi là có gian lận trong bầu cử và nếu thất cử thì ông không tôn trọng kết quả. Khi ấy, người viết kết luận rằng Trump không đáng là Tổng thống Hoa Kỳ nên tìm hiểu về chánh sách đối ngoại khá cổ điển của vị Tổng thống sắp tới, là cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton. Ngày nay, sự tình đảo lộn, nhiều người bên đảng Dân Chủ phản đối và phá phách hoặc tẩy chay vì cho rằng Donald Trump không đáng là Tổng thống dù ông đã chiếm đa số phiếu Đại cử tri đoàn.

Đấy là chi tiết không đáng kể, Donald Trump là Tổng thống hợp hiến và hợp pháp, sẽ lãnh đạo đệ nhất siêu cường toàn cầu.

Còn ba tháng thì hết nhiệm kỳ hai, Tổng thống Barack Obama mới có bài phỏng vấn dài trên tờ Atlantic để phần nào trình bày “chủ thuyết” của ông. Vì vậy, tìm hiểu chủ thuyết Donald Trump là quá sớm. Huống hồ Hiến pháp Hoa Kỳ không cho Tổng thống có nhiều quyền hạn như nguyên thủ của các nước dân chủ khác vì ông phải chia quyền với Lập pháp và Tư pháp, cao nhất là Tối cao Pháp viện. Tổng thống Hoa Kỳ có nhiều ảnh hưởng về đối ngoại hơn nội chính, nhưng vẫn bị giới hạn bởi Hạ viện về ngân sách và bởi Thượng viện về nhân sự và về chánh sách hay hiệp ước quốc tế. Cho nên “chủ thuyết” của Tổng thống phải được hiểu một cách tương đối. Yếu tố thứ ba, trong 584 ngày tranh cử, Donald Trump phát biểu rất nhiều. Ngoài phong cách khá đặc biệt, nội dung bên trong lại đầy mâu thuẫn nên chúng ta càng nên thận trọng khi nói về chủ thuyết Donald Trump.

Nhưng vì thế giới đang có thay đổi lớn, nội tình Hoa Kỳ cũng vậy, vị Tổng thống thứ 45 phải lấy nhiều quyết định có ảnh hưởng toàn cầu nhằm bảo vệ quyền lợi tối thượng của nước Mỹ như ông Trump liên tục nhấn mạnh. Do đó, chúng ta vẫn có thể nhìn ra những đường nét chính của “chủ trương Donald Trump”, trước khi nó được hệ thống hóa thành chủ thuyết. Bài này chú trọng đến lãnh vực đối ngoại dù không quên rằng giao thương kinh tế cũng là một phần của ngoại giao, nhất là từ giác độ của một doanh gia vừa lên làm Tổng thống….

***

Donald Trump có một thế giới quan khác hẳn các vị tiền nhiệm, lại không chấp nhận những ràng buộc thông thường mà muốn thực hiện những điều ông cho là có lợi cho nước Mỹ. Loại ý thức hệ cổ điển, như hữu khuynh hay thiên tả, bảo thủ hay cấp tiến, tự do hay bảo hộ mậu dịch, không áp dụng cho ông. Đặc tính thực dụng là nét tiêu biểu của Tổng thống mới. Vì vậy, dù có bị tình hình thế giới chi phối như mọi vị nguyên thủ kia, Donald Trump không ứng xử theo lối cũ, nên có khi đạt kết quả khác.

Một ngày trước khi tuyên thệ nhậm chức, Donald Trump phát biểu rằng ông chỉ là người đưa tin – “messenger”. Điều ấy không là lời nói nhũn của một người nổi tiếng là ít khiêm nhường. Ông ý thức được những thay đổi của thế giới chung quanh, bên trong và bên ngoài nước Mỹ, và khéo khai thác để trở thành biểu tượng của thay đổi nên đã thắng cử. Bây giờ, ông xử trí thế nào với những thay đổi ấy?

Trong tâm trí của Tổng thống Donald Trump và qua cái nhìn của các cộng sự viên then chốt, thế giới có những điểm nóng trải dài từ Tây Âu qua Đông Á và bao trùm lên Trung Đông. Sở dĩ như vậy vì trật tự toàn cầu hình thành từ thời Chiến Tranh Lạnh đang bị rung chuyển.

Đây là nơi mà Liên hiệp Âu châu, Minh ước Bắc Đại Tây Dương NATO, Liên bang Nga, Trung Quốc và cả khối Hồi giáo, ở giữa giai đoạn chuyển tiếp với quá nhiều bất ổn có thể đe dọa quyền lợi Hoa Kỳ. Liên Âu bị suy yếu, càng thêm phân hóa sau vụ Brexit, Minh nước NATO hết phù hợp với mục tiêu nguyên thủy của thời 1949 hay 1991 cho nên Hoa Kỳ phải có đối sách khác. Liên bang Nga bị kiệt quệ kinh tế chỉ còn là một vang bóng của Liên bang Xô viết và không thể đe dọa quyền lợi hay an ninh Hoa Kỳ như trước. Nhưng cường quốc quân sự này vẫn ảnh hưởng đến Âu Châu, đến Trung Đông và Viễn Đông vì vậy có thể là một đối tác của nước Mỹ. Tại Trung Đông, cuộc khủng hoảng trong thế giới Hồi giáo và sự bành trướng của các lực lượng Hồi giáo cực đoan quá khích là thách đố mà Hoa Kỳ, Âu Châu và Liên bang Nga phải cùng giải quyết. Tại khu vực Đông Á, Trung Quốc cũng trôi vào thời bất định với đà tăng trưởng thấp hơn, núi nợ cao hơn mà vẫn nuôi dưỡng nhiều tham vọng quốc tế được yểm trợ bằng quân sự. Hoa Kỳ sẽ phải đối phó với tham vọng ấy, trước hết có thể là qua hợp tác Nga-Mỹ.

Nếu nhìn chung như vậy, chúng ta lại trở về với quan hệ tay ba, Nga, Tầu, Mỹ.

Chính quyền Trump bật ra nhiều tín hiệu cho thấy sẽ hâm nóng và củng cố quan hệ với Liên bang Nga để tìm sự ổn định hay hòa dịu tại Đông Âu, và để cùng giải quyết mối nguy của chủ nghĩa Hồi giáo cuồng tín đang từ Trung Đông lan qua Trung Á và Đông Nam Á. Trong thế giới đó, không cường quốc nào, như Nga, Đức, hay Nhật, có thể thách đố quyền lợi sinh tử của Hoa Kỳ như đã từng thấy trong quá khứ.

Ngoại lệ là Trung Quốc, hay Trung Cộng, một xứ bá quyền, độc tài và có những tham vọng trường kỳ.

Đảo ngược chủ trương của tám đời Tổng thống Mỹ qua 45 năm hợp tác Hoa-Mỹ, Chính quyền Trump đưa Bắc Kinh lên vị trí ưu tiên cần quan tâm, tới mức độ xây dựng lại thế hợp tác Nga-Mỹ: Liên bang Nga có biên giới dài nhất tiếp cận với Trung Quốc, sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất, và trước tiên, vì những chuyển động từ Bắc Kinh.

Hoa Kỳ sẽ không cô lập Nga mà chuyển trọng tâm về Tầu, với các đồng minh như Nhật Bản, Ấn Độ, Úc, hay đối tác mới là nước Nga của Vladimir Putin. Ý thức hệ độc tài hay dân chủ hết chi phối đối sách an ninh của nước Mỹ.

Nhưng một Tổng thống gốc doanh gia là Donald Trump với một Ngoại trưởng là chuyên gia dầu khí như Rex Tillerson cũng không thể quên rằng Nga cần bán dầu thô và khí đốt cho Tầu khi mất khách tại Âu Châu vì chánh sách cấm vận. Đằng sau Trung Quốc, Nhật Bản cũng là cường quốc kinh tế rất cần năng lượng lại đang bị sức ép quân sự của Bắc Kinh. Sự thể có những thay đổi khác hẳn cục diện của 25 năm “Hậu Chiến Tranh Lạnh”. Bên dưới Trung Quốc, Ấn Độ cũng có cái nhìn khác về an ninh với kế hoạch Nhất Đới Nhất Lộ trên Con Đường Tơ Lụa của Tập Cận Bình: từ Tây Thái Bình Dương, Bắc Kinh muốn làm chủ vùng biển Đông Nam Á và đã lấn qua Ấn Độ Dương để vào Sri Lanka và Pakistan.

Bị ảnh hưởng bởi Âu Châu, nơi xuất phát hai Thế chiến trong Thế kỷ 20, truyền thông và giới bình luận Hoa Kỳ có thể không nhìn vào Đông Á như Chính quyền Trump. Thản hoặc như nếu có quan tâm đến khu vực đó thì cũng nhìn theo giác độ cổ điển sau chuyến Hoa du của Richard Nixon năm 1972 và 45 năm Hoa Kỳ hợp tác với Tầu. Chính quyền Trump quan niệm và đánh giá vai trò hay lợi ích của nước Nga và Ấn Độ căn cứ trên cục diện Trung Á và tham vọng Trung Cộng!

Chúng ta chưa thể biết rằng việc hợp tác Mỹ-Nga có thành hay không nhưng chỉ riêng sự kiện Chính quyền Trump ngang nghiên nói về vai trò của Nga trong khung cảnh mới cũng đã là điều đáng chú ý và theo dõi. Chuyện ấy quan trọng hơn tương lai của NATO tại Âu Châu hay việc Chủ tịch Tập Cận Bình lại là người phất cờ đề cao hợp tác kinh tế và toàn cầu hóa trong khi dẹp bỏ mọi tư tưởng khác biệt ở trong nước và trong đảng.

Sau cùng, nói về chiến lược thì với Donald Trump, khái niệm “quyền lực mềm” của vị tiền nhiệm sẽ được áp dụng khác hẳn, nó gần với chủ trương “bảo vệ hòa bình bằng sức mạnh” của Tổng thống Ronald Reagan. Và các doanh gia trong nội các của ông đểu có thành tích về xây dựng sức mạnh kinh tế trong khi duy nhất chỉ có một Tổng trưởng là gốc luật gia! Bên cạnh đó, về an ninh và quân sự, ông chọn các chiến tướng đầy kiến thức và kinh nghiệm văn hóa. Họ có một nét chung là đều biết nhược điểm của Hoa Kỳ là lâm chiến mà thiếu cái nhìn văn hóa về thế giới bên ngoài.

Chúng ta hãy chờ xem, Donald Trump đã có một bộ máy thực hiện những chủ trương quá mới lạ của ông trong một thế giới có quá nhiều đổi thay.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Cứ theo như lời của giáo sư Nguyễn Văn Lục thì T.T. Thích Trí Quang là tác giả của câu nói (“Cộng Sản nó giết mình hôm nay, mai nó mang vòng hoa đến phúng điếu!”) thượng dẫn. Tôi nghe mà bán tin bán nghi vì nếu sự thực đúng y như vậy thì hoa hòe ở Việt Nam phải trồng bao nhiêu mới đủ, hả Trời?
Đảng CSVN tự khoe là “ niềm tin hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc“của nhân dân, nhưng sau 94 năm có mặt trên đất nước, thực tế đã chứng minh đảng đã cướp mất tự do của dân tộc, và là lực cản của tiến bộ...
Khi Kim Dung gặp Ian Fleming cả hai đều hớn hở, tay bắt mặt mừng và hể hả mà rằng: “Chúng ta đã chia nhau độc giả của toàn thể thế giới”. Câu nói nghe tuy có hơi cường điệu (và hợm hĩnh) nhưng sự hỉ hả của họ không phải là không có lý do. Số lượng sách in và số tiền tác quyền hậu hĩ của hai ông, chắc chắn, vượt rất xa rất nhiều những cây viết lừng lẫy cùng thời. Ian Fleming đã qua đời vào năm 1964 nhưng James Bond vẫn sống mãi trong… sự nghiệp của giới làm phim và trong… lòng quần chúng. Tương tự, nhân vật trong chuyện kiếm hiệp của Kim Dung sẽ tiếp tục là những “chiếc bóng đậm màu” trong tâm tư của vô số con người, nhất là người Việt.
Trong tháng Hai vừa qua, cái chết đau thương, lẫm liệt của nhà đối kháng người Nga Alexei Navalny trong tù đã gây sầu thảm, phẫn nộ cho toàn cộng đồng tiến bộ nhân loại. Đối với người Việt Nam tiến bộ, nỗi đau lại càng sâu thêm khi trong ngày cuối cùng của tháng Hai, ngày 29, nhà cầm quyền độc tài Hà Nội bắt đi cùng lúc hai nhà đấu tranh kiên cường...
Ít lâu nay, vấn đề “bảo vệ an ninh quốc gia” được nói nhiều ở Việt Nam, nhưng có phải vì tổ quốc lâm nguy, hay đảng muốn được bảo vệ để tồn tại?
Xuất hiện gần đây trong chiến dịch tranh cử tổng thống, Donald Trump, ứng cử viên đảng Cộng hòa, đã lên tiếng đe dọa là sẽ không bảo vệ cho các đồng minh thuộc khối NATO trong trường hợp bị Nga tấn công. Ý kiến này đã dấy lên một cuộc tranh luận sôi nổi tại châu Âu, vì có liên quan đến việc răn đe Nga và ba kịch bản chính được đề cập đến khi Donald Trump trở lại Nhà Trắng vào năm 2025 là liệu Liên Âu có nên trang bị vũ khí hạt nhân chăng, Pháp có thể tích cực tham gia không và Đức nên có tác động nào.
Tôi không biết chính xác là Văn Trí đã đặt chân đến Đà Lạt tự lúc nào nhưng cứ theo như ca từ trong nhạc phẩm Hoài Thu của ông thì Cao Nguyên Lâm Viên ngày ấy vẫn hoang vu lắm. Ngoài “núi rừng thâm xuyên”, với “lá vàng rơi đầy miên man”, cùng “bầy nai ngơ ngác” (bên “hồ thu xanh biếc”) thì dường như không còn chi khác nữa! Từ Sài Gòn, khi tôi được bố mẹ “bế” lên thành phố vắng vẻ và mù sương này (vào khoảng giữa thập niên 1950) thì Đà Lạt đã bị đô thị hóa ít nhiều. Nơi đây không còn những “bầy nai ngơ ngác” nữa. Voi, cọp, heo rừng, beo, báo, gấu, khỉ, vượn, nhím, mển, gà rừng, công, trĩ, hươu, nai, trăn, rắn, sóc, cáo, chồn… cũng đều đã biệt tăm. Người Thượng cũng ở cách xa, nơi miền sơn cước.
Vi hiến có nghĩa là “vi phạm” hay đi ngược lại những gì Hiến Pháp (HP) quy định. HP không có gì là cao siêu hay quá bí ẩn. Hiến Pháp trong bản chất chỉ là một bộ luật. Sự khác biệt chỉ là: HP là một bộ luật nền tảng hay nôm na là “luật mẹ”. Không những không cá nhân hay hữu thể pháp lý nào trong xã hội, kể cả hành pháp (tức chính phủ) được quyền vi phạm HP, mà không một luật pháp nào của lập pháp (tức quốc hội) được quyền vi phạm HP cả...
Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ tiếp tục đi theo đường mòn Chủ nghĩa đã lu mờ trong thưc tế và thất bại trong hành động tại Đại hội đảng kỳ 14 vào tháng 1 năm 2026. Khẳng định này của ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư đảng là bằng chứng cho tính chai lỳ, chậm tiến và lạc hậu, không phải của riêng ông mà toàn đảng...
Thứ Bảy 24/2/2024 đánh dấu hai năm kể từ khi Nga phát động cuộc chiến tranh xâm lược toàn diện nước Ukraine. Cuộc xung đột đang lâm vào tình trạng bế tắc và ngày càng tàn khốc. Nhân dịp này ông Nick Schifrin, một phát thanh viên của kênh truyền hình PBS, đã tổ chức một buổi thảo luận bàn tròn về hiện tình của cuộc chiến, nó có thể đi đến đâu và chính sách của Hoa Kỳ đối với Ukraine sẽ ra sao. Hiện diện trong buổi thảo luận có các ông Michael Kofman, John Mearsheimer và bà Rebeccah Heinrichs...
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.