Ông Nguyễn Kiến Giang đã từ trần vào sáng sớm thứ Hai 2/12/2013 sau
một thời gian dài bị bệnh nặng.
Bản tin BBC cho biết, ông Nguyễn Kiến Giang sinh năm 1931 tại Quảng Bình, là một trong những người tham gia Mặt trận Việt Minh từ rất sớm (năm 1945). Ông trở thành Việt Minh và Đảng viên Cộng sản ngay từ năm đó, tức là khi mới có 14 tuổi.
Năm 1947, khi mới 16 tuổi, ông Nguyễn Kiến Giang trở thành huyện ủy viên rồi tỉnh ủy viên ở Quảng Bình.
Ông tự nhận mình là một "nạn nhân của những cuộc khủng bố, đàn áp của thời kỳ cải cách ruộng đất" tiếp sau đó.
Năm 1956, ông Kiến Giang được chuyển về công tác ở Hà Nội. Ông từng giữ chức Phó Giám đốc Nhà xuất bản Sự Thật của Đảng Cộng Sản Việt Nam.
Đầu năm 1962 ông được cử sang Liên Xô học trường Đảng cao cấp.
Trong một cuộc phỏng vấn với BBC, ông kể lại: "Sang bên đó thì học chưa xong (1964) thì có nghị quyết của Trung ương, gọi là Nghị quyết 9, chống chủ nghĩa Xét lại thì tất cả các anh em học trường Đảng bên đó đều bị điều về cả và sau đó không sang lại nữa. Khi tôi về nước, ít lâu sau thì bị đưa đi thực tế, nhưng thực ra đấy là một cách không cho mình làm việc gì cả".
BBC cho biết, từ năm 1964-1967, ông Nguyễn Kiến Giang đã bị đưa đi “công tác thực tế” tại Quảng Bình và Thái Bình như một hình thức vô hiệu hóa.
Sau đó, năm 1967, nhóm cán bộ thân Liên Xô đồng loạt bị bắt trong vụ án Xét lại Chống Đảng, vốn được cho là để thanh trừng phe nhóm trong nội bộ Đảng CSVN.
Trong vụ này, mà theo một số đánh giá khoảng 300 người bị bắt, ông Kiến Giang bị tù giam 6 năm và quản chế 3 năm.
Nhắc lại vụ án, ông nói với BBC: "Theo tôi những đối xử với những người bị coi là Xét lại Chống Đảng là những đối xử quá tàn bạo".
"Cho đến bây giờ tôi cũng không biết là tôi có tội gì nữa, nghe người ta bảo là tôi phản động, tay sai nước ngoài, thì cũng nghe nói thế thôi, chứ còn trên thực tế từ giam ở xà lim mấy năm, và mấy năm quản chế, khoảng gần 10 năm khi tôi trở về Hà nội với tư cách là một người công dân thì tôi cũng không biết là tôi có tội gì, cho tới nay cũng không ai nói với tôi là tôi có tội gì nữa."
Ra tù, ông tiếp tục làm công tác nghiên cứu và viết sách báo.
Ông được biết như một cây bút lý luận uyên bác và sắc sảo, với các bút hiệu như Lương Dân, Lê Diên, Lê Minh Tuệ.
Năm 1996, ông lại bị vướng vào vụ án tiết lộ bí mật nhà nước cùng hai ông Lê Hồng Hà và Hà Sĩ Phu. Ngày 22/8/1996, Tòa án Nhân dân TP Hà Nội xử ông Lê Hồng Hà 2 năm tù giam, ông Hà Sĩ Phu 1 năm tù giam và ông Nguyễn Kiến Giang 15 tháng tù treo.
Ông để lại nhiều tác phẩm nghiên cứu có giá trị, như "Khủng hoảng và lối ra", "Thử dò tìm một cách tiếp cận mới đối với thế giới hiện đại", "Một quan niệm về hiện đại hóa ở Việt Nam", "Công bằng xã hội và kinh tế" và "Nhìn lại quá trình du nhập chủ nghĩa Mác- Lênin vào Việt Nam"...
BBC ghi nhận rằng, Nguyễn Kiến Giang là một trong những người đầu tiên kiến nghị bỏ Điều 4 của Hiến pháp Việt Nam về sự lãnh đạo của Đảng CSVN, mà cho tới nay vẫn được duy trì trong bản Hiến pháp sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua.
Đặc biệt, nhiều trí thức đã phân ưu chung trên trang Bauxite VN đã bày tỏ lòng thương tiếc và ca ngợi ông Nguyễn Kiến Giang đã “có tầm nhìn vượt lên trước rất xa, từ gần năm thập niên trước đã đoạn tuyệt với học thuyết CNXH giáo điều, đề xuất những kiến giải sáng suốt về một con đường xã hội dân chủ như là cái đích phải tới của những người mác xít chân chính... Ông là người cuối cùng của một thế hệ lý thuyết gia tài năng và tỉnh táo đã ra đi. Một khoảng trống rất lớn cho người ở lại. Xin được bày tỏ lòng tiếc thương vô hạn đến gia đình Ông, và cầu chúc hương hồn Ông thảnh thơi nơi Cực Lạc.”
Bản tin BBC cho biết, ông Nguyễn Kiến Giang sinh năm 1931 tại Quảng Bình, là một trong những người tham gia Mặt trận Việt Minh từ rất sớm (năm 1945). Ông trở thành Việt Minh và Đảng viên Cộng sản ngay từ năm đó, tức là khi mới có 14 tuổi.
Năm 1947, khi mới 16 tuổi, ông Nguyễn Kiến Giang trở thành huyện ủy viên rồi tỉnh ủy viên ở Quảng Bình.
Ông tự nhận mình là một "nạn nhân của những cuộc khủng bố, đàn áp của thời kỳ cải cách ruộng đất" tiếp sau đó.
Năm 1956, ông Kiến Giang được chuyển về công tác ở Hà Nội. Ông từng giữ chức Phó Giám đốc Nhà xuất bản Sự Thật của Đảng Cộng Sản Việt Nam.
Đầu năm 1962 ông được cử sang Liên Xô học trường Đảng cao cấp.
Trong một cuộc phỏng vấn với BBC, ông kể lại: "Sang bên đó thì học chưa xong (1964) thì có nghị quyết của Trung ương, gọi là Nghị quyết 9, chống chủ nghĩa Xét lại thì tất cả các anh em học trường Đảng bên đó đều bị điều về cả và sau đó không sang lại nữa. Khi tôi về nước, ít lâu sau thì bị đưa đi thực tế, nhưng thực ra đấy là một cách không cho mình làm việc gì cả".
BBC cho biết, từ năm 1964-1967, ông Nguyễn Kiến Giang đã bị đưa đi “công tác thực tế” tại Quảng Bình và Thái Bình như một hình thức vô hiệu hóa.
Sau đó, năm 1967, nhóm cán bộ thân Liên Xô đồng loạt bị bắt trong vụ án Xét lại Chống Đảng, vốn được cho là để thanh trừng phe nhóm trong nội bộ Đảng CSVN.
Trong vụ này, mà theo một số đánh giá khoảng 300 người bị bắt, ông Kiến Giang bị tù giam 6 năm và quản chế 3 năm.
Nhắc lại vụ án, ông nói với BBC: "Theo tôi những đối xử với những người bị coi là Xét lại Chống Đảng là những đối xử quá tàn bạo".
"Cho đến bây giờ tôi cũng không biết là tôi có tội gì nữa, nghe người ta bảo là tôi phản động, tay sai nước ngoài, thì cũng nghe nói thế thôi, chứ còn trên thực tế từ giam ở xà lim mấy năm, và mấy năm quản chế, khoảng gần 10 năm khi tôi trở về Hà nội với tư cách là một người công dân thì tôi cũng không biết là tôi có tội gì, cho tới nay cũng không ai nói với tôi là tôi có tội gì nữa."
Ra tù, ông tiếp tục làm công tác nghiên cứu và viết sách báo.
Ông được biết như một cây bút lý luận uyên bác và sắc sảo, với các bút hiệu như Lương Dân, Lê Diên, Lê Minh Tuệ.
Năm 1996, ông lại bị vướng vào vụ án tiết lộ bí mật nhà nước cùng hai ông Lê Hồng Hà và Hà Sĩ Phu. Ngày 22/8/1996, Tòa án Nhân dân TP Hà Nội xử ông Lê Hồng Hà 2 năm tù giam, ông Hà Sĩ Phu 1 năm tù giam và ông Nguyễn Kiến Giang 15 tháng tù treo.
Ông để lại nhiều tác phẩm nghiên cứu có giá trị, như "Khủng hoảng và lối ra", "Thử dò tìm một cách tiếp cận mới đối với thế giới hiện đại", "Một quan niệm về hiện đại hóa ở Việt Nam", "Công bằng xã hội và kinh tế" và "Nhìn lại quá trình du nhập chủ nghĩa Mác- Lênin vào Việt Nam"...
BBC ghi nhận rằng, Nguyễn Kiến Giang là một trong những người đầu tiên kiến nghị bỏ Điều 4 của Hiến pháp Việt Nam về sự lãnh đạo của Đảng CSVN, mà cho tới nay vẫn được duy trì trong bản Hiến pháp sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua.
Đặc biệt, nhiều trí thức đã phân ưu chung trên trang Bauxite VN đã bày tỏ lòng thương tiếc và ca ngợi ông Nguyễn Kiến Giang đã “có tầm nhìn vượt lên trước rất xa, từ gần năm thập niên trước đã đoạn tuyệt với học thuyết CNXH giáo điều, đề xuất những kiến giải sáng suốt về một con đường xã hội dân chủ như là cái đích phải tới của những người mác xít chân chính... Ông là người cuối cùng của một thế hệ lý thuyết gia tài năng và tỉnh táo đã ra đi. Một khoảng trống rất lớn cho người ở lại. Xin được bày tỏ lòng tiếc thương vô hạn đến gia đình Ông, và cầu chúc hương hồn Ông thảnh thơi nơi Cực Lạc.”
Gửi ý kiến của bạn
