LÊ PHỤNG HIỂU (? - ?)
Lê Phụng Hiểu quê ở hương Băng Sơn tổng Dương Sơn, huyện Cổ Đằng, lộ
Thanh Hoá, ông là người có sức mạnh phi thường và võ nghệ cao cường.
Lý Thái Tổ mời ông ra trọng dụng, phong chức Võ vệ tướng quân. Vua
Lý Thái Tổ có 5 hoàng tử: Phật Mã được phong làm Thái tử, Dực
Thanh vương, Khai Quốc Bồ, Đông Chinh vương Lực và Võ Đức vương Hoảng.
Ngày mùng 3 tháng 3 năm Mậu Thìn (1028) vua Thái Tổ vừa băng hà, các
hoàng tử đem quân tranh giành ngôi. Khi quân Thái tử và các thân vương
giáp trận, Lê Phụng Hiểu rút gươm, chỉ vào mặt Võ Đức vương nói:
“Các người vì ngôi cao, khinh rẻ Thái tử, quên ơn Tiên đế, vậy Hiểu
xin tặng nhát gươm này”. Dứt lời Phụng Hiểu giục ngựa đến chém Võ
Đức vương rơi đầu, các thân vương khác thấy vậy xin đầu hàng. Thái tử
Phật Mã lên ngôi lấy hiệu là Lý Thái Tông, phong ông chức Đô thống
Thượng tướng quân. Lê Phụng Hiểu tận tụy giúp vua chinh phục giặc
khắp nơi, giặc lớn nhất là Nùng Tốn Phúc ở Quảng Nguyên (Lạng Sơn)
vào năm 1038 và đánh đuổi quân Chiêm Thành (1044) giữ yên bờ cõi phương
Nam. Đến đời vua Lý Thánh Tông lại thăng Lê Phụng Hiểu tước hầu.
Có tài liệu lại kể, khi vua phong quan tước ông không nhận, mà nói
rằng: “Hiểu này không muốn quan tước, chỉ xin đứng trên núi Băng Sơn
tại quê nhà của Hiểu ở Thanh Hoá, phóng cây đao đến đâu, thì xin vua
cho Hiểu lấy ruộng đến đấy”. Vua chuẩn nhận. Lê Phụng Hiểu đứng trên
núi Băng Sơn phóng đao xong, vua cho lính đo từ chân núi đến chỗ ngọn
đao vừa phóng, được một khoảng cách khá xa, cấp cho ông 1.000 mẫu
đất, sự tích này gọi là "thác đao điền". Theo tài liệu “Danh
nhân xứ Thanh” ông mất lúc 77 tuổi, dân lập đền thờ ông, vua truy tặng
ông là Phúc thần.
Cảm mộ: Lê Phụng Hiểu
Oái oăm hoàng tử giựt giành ngôi
Tình thế gay go, xông xáo thôi!
Đôn đáo chiến trường, lo giúp nước
Phò vua tận tụy, trọn làm tôi.Nguyễn Lộc Yên