Có hai vấn đề Tối Cao Pháp Viện [TCPV] thụ lý mà phán quyết có ảnh hưởng đến cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào ngày 6 tháng 11 tới đây. Đó là vấn đề số người nhập cư bất hợp pháp, Tối Cao Pháp Viện đã phán quyết rồi hồi thứ Hai 25-6 tạo ưu thế cho Obama hơn Romney. Còn vấn đề kế tiếp là vấn đề luật cải tổ y tế của TT Obama, hôm thứ Năm, TCPV đã ra phán quyết bảo vệ luật cải tô y tế Obama không vi hiến, sẽ phân tích sau trong một lần khác. Vậy bây giờ thử xem phát quyết về vấn đề nhập cư do Bộ Tư Pháp của nội các Obama thỉnh cầu Tối Cao Pháp Viện xét xem luật của tiểu bang Arizona có vi hiến hay không.
Phải nói quí vị TCPV Mỹ chẳng những là những bậc lão luyện về luật pháp mà còn là những lão làng về chánh trị nữa, quyết định theo thời cơ, nhân hòa, để bảo tồn hiến pháp. Nhờ thế dù có trước hiến pháp của Pháp, hiến pháp của Mỹ vẫn còn nền cộng hòa nguyên thủy trong khi hiến pháp Pháp có sau cuộc Cách Mạng 1789 đến nay đã thay đổi năm lần, nay là đệ ngũ cộng hòa rồi.
Phán quyết của TCPV về luật nhập cư của tiểu bang Arzona "SB 1070” được xem là đạo luật nhập cư nghiêm khắc nhứt ở Mỹ đối với những người nhập cư bất hợp pháp, mà báo chí ngại mang tiếng kỳ thị thường gọi là “không có giấy tờ” (undocumented). Quí vị này đưa ra một phán quyết hai màu, không phải tạo niềm tin và hy vọng, mà vừa tạo hy vọng vừa tạo lo ngại.
Phán quyết tạo hy vọng khi hủy bỏ việc cấm những người nhập cư bất hợp pháp tìm việc làm ở Arizona. Một quyết định nói lên cái nhìn thấu đáo về tình hình nhân dụng của Mỹ. Không người nhập cư bất hợp pháp gốc Latino chịu làm những việc nặng nhọc nhưng ít tiền, như hái trái cây, cắt cỏ, khuân vác trong xấy cất – những việc người Mỹ công dân hay thường trú nhân hợp pháp nói chung trong đó có da trắng, vàng, đen, đỏ không làm vì giá rẻ và cực nhọc -- thì ai làm; trong trường hợp đó ngành nông nghiệp Mỹ sẽ tiêu điều.
Các Ngài TCPV cũng hủy bỏ luôn điều luật buộc mang giấy tờ tùy thân theo nếu không sẽ bị tội hình. Nếu không bãi bỏ điều này thí không phải người nhập cư bị chi phối mà công dân Mỹ gốc Latino hợp pháp cũng có thể bị vì ngọai hình gần giống nhau, dễ bị chận hỏi. Quên giấy tờ chỉ là vô ý thôi làm gì tới tội hình. Ngay khi đậu xe chỗ Handcaped mà quên không mán bảng, cảnh sát lại xem nếu có bảng để sái chỗ, hay quên mán cũng cảnh cáo thôi nếu sau đến cảnh sát xuất trình. Giao cho cảnh sát quyền quá lớn, sẽ biến chế độ tự do, dân chủ thành cảnh sát trị. Hiến pháp Mỹ không có một chữ nào cho phép làm như vậy.
Nhưng phán quyết của TCPV cũng tạo niềm lo ngại. Đa số quí vị TCPV giữ lại một điều khỏan của luật Arizona. Lại là một điều quan yếu nhứt, gây nhiều tranh cãi, khiến Bộ Tư Pháp của nội các Obama phải thỉnh cầu TCPV phán quyết xem có vi hiến hay không. Đó là điều khỏan cảnh sát được quyền yêu cầu những người theo cái nhìn của cảnh sát có những dấu hiệu nhập cư bất hợp pháp “cho chúng tôi xem giấy tờ”. Điều khỏan cho cảnh sát được yêu cầu cho xem xét giấy tờ, giúp cho cảnh sát xác minh qui chế về nhập cư tất cả mọi người mà cảnh sát chận lại.
Quyết định này của cơ quan luật pháp tối cao của Mỹ liên quan đến vấn đề nhập cư là vấn đề lớn gây nhiều tranh luận trong xã hội Mỹ và mùa bầu cử tổng thống nào cũng tái diễn. Do vậy thông tin, nghị luận trên truyền thông đại chúng Mỹ rất nhiều, và dĩ nhiên cũng không thiếu biểu tình chống hay bênh.
Theo báo Guardian, TT Obama mong mỏi trọn bộ luật của Arizona bị Tối Cao Pháp Viện bác bỏ vì chính Bộ Tư Pháp của chánh quyền Ông thượng cầu TCPV tuyên bố vi hiến kia mà. Nhưng điều khỏan TT Obama muốn bác bỏ TCPV lại bảo lưu, thật là một mối lo cho TT Obama trong mùa bầu cử, sợ mất phiếu của người gốc Latinos.
Còn một mối lo lớn hơn, chiếu tiền lệ này các tiểu bang ven biên giới với Mễ sẽ làm ra luật cho phép cảnh sát kiểm sóat giấy tờ những người tình nghi nhập cư mà TCPV đã cho là hợp hiến, thì ảnh hưởng của ân huệ của TT Obama đối với những người nhập cư gốc Latino sẽ giảm. Chính TT Obama trước ngày TCPV phán quyết, đã nhơn danh tổng thống Mỹ ký sắc lịnh gia hạn trục xuất những người nhập cư trái phép, đến Mỹ còn nhỏ dưới 16 tuổi, ở Mỹ được 5 năm, không án tiết, được ở lại Mỹ, không bị trục xuất và có thể xin làm việc. Sắc lịnh này sẽ giúp cho khỏang 800 ngàn người nhập cư trái phép. Số phiếu của thân nhân, bè bạn và cộng đồng người Mỹ gốc Latino những người này không phải ít và sẽ ủng hộ TT Obama. Khối Cộng Hòa ở Quốc Hội phản ứng, cho rằng việc giải quyết vấn đề nhập cư thuộc quyền của Quốc Hội, chớ không đơn phương như TT Obama làm.
TT Obama có một thắng lợi lớn. Đó là TCPV tái khẳng định liên bang là chánh quyền duy nhứt có quyền làm luật về nhập cư, trừ ra khi Quốc Hội quyết định khác như báo Christian Science Monitor viết và nhấn mạnh đó là khẳng định chung quyết của TCPV. Báo Time cũng nói rõ ”Việc phát giác một số chế tài ở Arizona đã áp đặt cho những người làm việc bất hợp pháp, đã vi phạm quyền kiểm sóat độc quyền của liên bang trong vấn đề ấy.”
Báo Wasshington Post viết phán quyết này là một thắng lợi của chánh quyền Obama: “Hiệp chủng quốc Hoa kỳ là một nước chỉ có một chính sách nhập cư duy nhứt, và TCPV mong rằng sự việc vẫn ở trong tình trạng ấy”.
Người gốc Latino vừa mừng vừa lo. Lo các tiểu bang nhứt là các tiểu bang ven biên giới Mễ sẽ noi gương Arizona làm ra luật với điều cảnh sát được quyên xem giấy để biết qui chế cư trú người nhập cư.
Không phải người nhập cư bất hợp pháp bị, mà người họp pháp cũng có thể bị yêu cầu xuất trình giấy tờ khi cảnh sát nghi và chận lại hỏi giấy. Báo New York Times mong quyết định của TCPV không tạo thành một làn sóng luật xảy ra ở các tiểu bang Mỹ.
Vỉ phán quyết của TCPV ban ra trong mùa bầu cử tồng thống Mỹ, nên có ảnh hưởng đến hai ứng cử viên. Phán quyết này có lợi cho Obama và khó cho Romney. Trong cuộc bầu cử tổng thống 2008, cử tri gốc Hispanics chiếm 9% tổng số cử tri ở Mỹ. Chỉ còn có mấy tháng nữa là bầu tổng thống, hai ứng cử viên Obama lẫn Romney đều cố gắng vận động khối cử tri gốc Hispanics đi bầu. Theo báo Wall Street Journal, phán quyết của TCPV là cơ hội “giúp cho Barack Obama vận động những cư trị hơi lơ là với ý nghĩ đi bầu này.” Báo New York Times cho biết số người gốc Hispanics thì đông nhưng ít ghi danh cử tri, và đi bầu tỷ lệ rất thấp. Phán quyết này có thể khích động cử tri gốc Latino đi bầu nhiều cho Ô. Obama.
Theo thăm dò của báo USA Today và Viện Gallup phổ biến hồi thứ Hai, 66% người Hispanics được hỏi ưu ái Obama và Romney chỉ được 25%.
Ứng cử viên Cộng Hòa Romney là người đã từng đánh giá luật Arizona là “khuôn mẩu”. Bình luận về phán quyết của TCPV, Ông nói đó là thất bại của chính sách nhập cư của đất nước này” và thất bại của Obama trên phương diện lãnh đạo quốc gia. Một nhà phân tích thời cuộc của truyền hình CBS News bình luận, “Mitt Romney từng mong kiện tòan uy tín của Ông trong hàng ngũ cử tri gốc Hispanics bằng cách càng nói ít về nhập cư càng tốt”, nhưng “những gì xảy ra chống lại Ông.”
Vi Anh
Phải nói quí vị TCPV Mỹ chẳng những là những bậc lão luyện về luật pháp mà còn là những lão làng về chánh trị nữa, quyết định theo thời cơ, nhân hòa, để bảo tồn hiến pháp. Nhờ thế dù có trước hiến pháp của Pháp, hiến pháp của Mỹ vẫn còn nền cộng hòa nguyên thủy trong khi hiến pháp Pháp có sau cuộc Cách Mạng 1789 đến nay đã thay đổi năm lần, nay là đệ ngũ cộng hòa rồi.
Phán quyết của TCPV về luật nhập cư của tiểu bang Arzona "SB 1070” được xem là đạo luật nhập cư nghiêm khắc nhứt ở Mỹ đối với những người nhập cư bất hợp pháp, mà báo chí ngại mang tiếng kỳ thị thường gọi là “không có giấy tờ” (undocumented). Quí vị này đưa ra một phán quyết hai màu, không phải tạo niềm tin và hy vọng, mà vừa tạo hy vọng vừa tạo lo ngại.
Phán quyết tạo hy vọng khi hủy bỏ việc cấm những người nhập cư bất hợp pháp tìm việc làm ở Arizona. Một quyết định nói lên cái nhìn thấu đáo về tình hình nhân dụng của Mỹ. Không người nhập cư bất hợp pháp gốc Latino chịu làm những việc nặng nhọc nhưng ít tiền, như hái trái cây, cắt cỏ, khuân vác trong xấy cất – những việc người Mỹ công dân hay thường trú nhân hợp pháp nói chung trong đó có da trắng, vàng, đen, đỏ không làm vì giá rẻ và cực nhọc -- thì ai làm; trong trường hợp đó ngành nông nghiệp Mỹ sẽ tiêu điều.
Các Ngài TCPV cũng hủy bỏ luôn điều luật buộc mang giấy tờ tùy thân theo nếu không sẽ bị tội hình. Nếu không bãi bỏ điều này thí không phải người nhập cư bị chi phối mà công dân Mỹ gốc Latino hợp pháp cũng có thể bị vì ngọai hình gần giống nhau, dễ bị chận hỏi. Quên giấy tờ chỉ là vô ý thôi làm gì tới tội hình. Ngay khi đậu xe chỗ Handcaped mà quên không mán bảng, cảnh sát lại xem nếu có bảng để sái chỗ, hay quên mán cũng cảnh cáo thôi nếu sau đến cảnh sát xuất trình. Giao cho cảnh sát quyền quá lớn, sẽ biến chế độ tự do, dân chủ thành cảnh sát trị. Hiến pháp Mỹ không có một chữ nào cho phép làm như vậy.
Nhưng phán quyết của TCPV cũng tạo niềm lo ngại. Đa số quí vị TCPV giữ lại một điều khỏan của luật Arizona. Lại là một điều quan yếu nhứt, gây nhiều tranh cãi, khiến Bộ Tư Pháp của nội các Obama phải thỉnh cầu TCPV phán quyết xem có vi hiến hay không. Đó là điều khỏan cảnh sát được quyền yêu cầu những người theo cái nhìn của cảnh sát có những dấu hiệu nhập cư bất hợp pháp “cho chúng tôi xem giấy tờ”. Điều khỏan cho cảnh sát được yêu cầu cho xem xét giấy tờ, giúp cho cảnh sát xác minh qui chế về nhập cư tất cả mọi người mà cảnh sát chận lại.
Quyết định này của cơ quan luật pháp tối cao của Mỹ liên quan đến vấn đề nhập cư là vấn đề lớn gây nhiều tranh luận trong xã hội Mỹ và mùa bầu cử tổng thống nào cũng tái diễn. Do vậy thông tin, nghị luận trên truyền thông đại chúng Mỹ rất nhiều, và dĩ nhiên cũng không thiếu biểu tình chống hay bênh.
Theo báo Guardian, TT Obama mong mỏi trọn bộ luật của Arizona bị Tối Cao Pháp Viện bác bỏ vì chính Bộ Tư Pháp của chánh quyền Ông thượng cầu TCPV tuyên bố vi hiến kia mà. Nhưng điều khỏan TT Obama muốn bác bỏ TCPV lại bảo lưu, thật là một mối lo cho TT Obama trong mùa bầu cử, sợ mất phiếu của người gốc Latinos.
Còn một mối lo lớn hơn, chiếu tiền lệ này các tiểu bang ven biên giới với Mễ sẽ làm ra luật cho phép cảnh sát kiểm sóat giấy tờ những người tình nghi nhập cư mà TCPV đã cho là hợp hiến, thì ảnh hưởng của ân huệ của TT Obama đối với những người nhập cư gốc Latino sẽ giảm. Chính TT Obama trước ngày TCPV phán quyết, đã nhơn danh tổng thống Mỹ ký sắc lịnh gia hạn trục xuất những người nhập cư trái phép, đến Mỹ còn nhỏ dưới 16 tuổi, ở Mỹ được 5 năm, không án tiết, được ở lại Mỹ, không bị trục xuất và có thể xin làm việc. Sắc lịnh này sẽ giúp cho khỏang 800 ngàn người nhập cư trái phép. Số phiếu của thân nhân, bè bạn và cộng đồng người Mỹ gốc Latino những người này không phải ít và sẽ ủng hộ TT Obama. Khối Cộng Hòa ở Quốc Hội phản ứng, cho rằng việc giải quyết vấn đề nhập cư thuộc quyền của Quốc Hội, chớ không đơn phương như TT Obama làm.
TT Obama có một thắng lợi lớn. Đó là TCPV tái khẳng định liên bang là chánh quyền duy nhứt có quyền làm luật về nhập cư, trừ ra khi Quốc Hội quyết định khác như báo Christian Science Monitor viết và nhấn mạnh đó là khẳng định chung quyết của TCPV. Báo Time cũng nói rõ ”Việc phát giác một số chế tài ở Arizona đã áp đặt cho những người làm việc bất hợp pháp, đã vi phạm quyền kiểm sóat độc quyền của liên bang trong vấn đề ấy.”
Báo Wasshington Post viết phán quyết này là một thắng lợi của chánh quyền Obama: “Hiệp chủng quốc Hoa kỳ là một nước chỉ có một chính sách nhập cư duy nhứt, và TCPV mong rằng sự việc vẫn ở trong tình trạng ấy”.
Người gốc Latino vừa mừng vừa lo. Lo các tiểu bang nhứt là các tiểu bang ven biên giới Mễ sẽ noi gương Arizona làm ra luật với điều cảnh sát được quyên xem giấy để biết qui chế cư trú người nhập cư.
Không phải người nhập cư bất hợp pháp bị, mà người họp pháp cũng có thể bị yêu cầu xuất trình giấy tờ khi cảnh sát nghi và chận lại hỏi giấy. Báo New York Times mong quyết định của TCPV không tạo thành một làn sóng luật xảy ra ở các tiểu bang Mỹ.
Vỉ phán quyết của TCPV ban ra trong mùa bầu cử tồng thống Mỹ, nên có ảnh hưởng đến hai ứng cử viên. Phán quyết này có lợi cho Obama và khó cho Romney. Trong cuộc bầu cử tổng thống 2008, cử tri gốc Hispanics chiếm 9% tổng số cử tri ở Mỹ. Chỉ còn có mấy tháng nữa là bầu tổng thống, hai ứng cử viên Obama lẫn Romney đều cố gắng vận động khối cử tri gốc Hispanics đi bầu. Theo báo Wall Street Journal, phán quyết của TCPV là cơ hội “giúp cho Barack Obama vận động những cư trị hơi lơ là với ý nghĩ đi bầu này.” Báo New York Times cho biết số người gốc Hispanics thì đông nhưng ít ghi danh cử tri, và đi bầu tỷ lệ rất thấp. Phán quyết này có thể khích động cử tri gốc Latino đi bầu nhiều cho Ô. Obama.
Theo thăm dò của báo USA Today và Viện Gallup phổ biến hồi thứ Hai, 66% người Hispanics được hỏi ưu ái Obama và Romney chỉ được 25%.
Ứng cử viên Cộng Hòa Romney là người đã từng đánh giá luật Arizona là “khuôn mẩu”. Bình luận về phán quyết của TCPV, Ông nói đó là thất bại của chính sách nhập cư của đất nước này” và thất bại của Obama trên phương diện lãnh đạo quốc gia. Một nhà phân tích thời cuộc của truyền hình CBS News bình luận, “Mitt Romney từng mong kiện tòan uy tín của Ông trong hàng ngũ cử tri gốc Hispanics bằng cách càng nói ít về nhập cư càng tốt”, nhưng “những gì xảy ra chống lại Ông.”
Vi Anh
Gửi ý kiến của bạn
