Quyền Lực Mềm Và Cứng
Vi Anh
Thời đại mới, cái gì cũng mới. Nhìều và thường hơn báo Mỹ, Báo chí Âu Châu, nhứt là báo Pháp như le Monde, Figaro, Liberation, Courrier International, Le Point, Express, kể cả Báo phát thanh Quốc tế Pháp RFI đặïc biệt thông tin nghị luận rất nhiều về Hội chợ Triển lãm Toàn cầu Thượng Hải của Trung Cộng. Họ dùng những thuật ngữ mới, nhiều khi phải tìm lâu mới hiểu, tra tự điển hơi cũ một chút cũng không có.
Thí dụ như trên Đài Pháp Quốc tế RFI điểm báo “Pháp Courrier International, Hội chợ Triển lãm Toàn cầu Thượng Hải chính là cơ hội để cho Trung Quốc phô trương ‘quyền lực mềm (soft power)”.
Và sợ thính giả chưa quen với một thuật ngữ mới, RFI nói rõ thêm, rằng “Giới chuyên gia định nghĩa khái niệm quyền lực mềm là khả năng thu hút, thuyết phục các quốc gia khác mà không cần sử dụng đến sức mạnh (hard power). Quyền lực mềm được thể hiện qua hàng loạt các yếu tố như hình ảnh, uy tín, năng lực giao tiếp, mức độ cởi mở của xã hội, tính gương mẫu của chính quyền và sức quyến rũ của nền văn hóa, vân vân…”
Nếu thế thì, Hội chợ Triển lãm Toàn cầu Thượng Hải do TC tổ chức là cao điểm của việc sử dụng quyền lực mềm bên cạnh những quyền lực cứng mà TC đã sử dụng từ lâu trong nước cũng như trên thế giới. Thôi nói một cách bình dân theo phó thường dân Nam bộ, thì TC vừa dùng bàn tay sắt như quyền lực cứng để kềm kẹp trấn áp bên trong và chống đối, ngoan cố với thế giới và bàn tay nhung để vuốt ve dân chúng trong nước và tạo hình ảnh đẹp cho TQ trên thế giới.
Một, thời kỳ trước Thế Vận Hội Bắc Kinh và Hội Chợ Thượng Hải. Về kinh tế, Đảng Nhà Nước TC mới “chuyển hệ tư duy”, đổi sang kinh tề thị trường, tư nhân đóng vai trò cốt yếu, khác với của kinh tế CS, kinh tế chỉ huy, tập trung là yếu tính - như đen và trắng. TC từ khi mở cửa cho đầu tư ngoại quốc vào, đã mạnh tay dìm “giá lương tiền” để sản xuất hàng rẻ, ưu tiên cho xuất cảng. TC phóng tài hoá thu nhân tâm thế giới, xuất cảng tràn ngập thị trường thế giới. Các nước nhứt là Mỹ siêu cường thế giới nợ TC như chúa chổm. Mỹ “tranh thủ” vận động TC định giá lại đồng yuan vì quá thiệt thòi cho Mỹ, hai nhiệm kỳ TT Bush và gần nửa nhiệm kỳ TT Obama, TC vẩn dùng bàn tay sắt giữ giá đồng tiền của mình.
Về ý thức hệ, TC thấy chủ nghĩa CS đã thất bại, không còn ai tin, nên sử dụng tinh thần dân tộc, trở về truyền thống Khổng Giáo gần gũi với người Trung Hoa và có lợi cho việc cai trị của Đảng Nhà Nước với nấc thang xã hội quân sư phụ, lý tưởng tu tề trị bình, rất có lợi cho việc trị an. TC dành một ngân khoản lớn để mở hàng mấy chục trung tâm Khổng Tử ở các nước Á châu và Âu Mỹ châu là sử dụng quyền lực mềm. TC một mặt bóc lột nông dân ra thành làm ăn, mặt lhác xoa dịu bằng chính sách nông thôn hài hoà.
Từ nhiều năm qua TC mở rộng mạng lưới thông tin tuyên truyền bằng tiếng Hoa cũng như bằng ngoại ngữ để chiêu dụ cộng đồng Hoa kiều ở hải ngoại cũng như để thuyết phục dư luận nước ngoài.
Cách đây một năm, TC ra báo Global Times, tờ báo thứ tư bằng tiếng Anh, sau tờ China Daily (1981), Thượng Hải nhật báo (1999) và Thẩm Quyến thời báo (2001).
TC còn mở thêm nhiều kênh truyền hình tiếng ngoại quốc như Ả rập, Tây Ban Nha, sau tiếng Anh, Pháp và Nga. Các chương trình ở đây đều được lấy Đài trung ương của TC và TC kiểm soát làm sao các kênh hải ngoại phải đi lề phải do Đảng vạch ra, tức là ca ngợi vai trò của đảng và tinh thần dân tộc và ‘‘tốt khoe xấu che’’.
Còn quyền lực cứng, TC dùng quyền lực cứng và không khoan nhượng. Chiếm biển đảo của các nước lân cận, hiện đại hoá quân đội, đưa phi thuyền cao hơn quỹ đạo vệ tinh quân sự của Mỹ. Bắn phá một vệ tinh cao hơn vệ tinh quân sư của Mỹ để chứng minh khả năng chiến tranh giữa các vì sao của TC.
Hiện đại hoá Hải Quân, phát huy tầu lặn nguyên tử, giánh thế hải thượng của Anh và Mỹ. Trên đất liền, tại Hội Đồng Bảo An Liên hiệp Quốc TC thường dùng quyền phủ quyết làm liệt nghị quyết của Tây Phương trong các vấn đề nguyên tử của Bắc Hàn, Iran, chiến tranh chống khủng bố ở Trung Đông.
TC xuất cảng lậu, buôn bán vũ khí lậu cho các nước chống Mỹ và Tây Phương. Sẽ là một đại hoạ cho hoà bình thế giới khi TC liên minh quân sự với thế giơi Á rập, Hồi giáo cực đoan ở Trung Đông và Nam Á, Bắc Phi.
Hai, Hội Chợ Thượng Hải là cao điểm của sách lược bàn tay sắt bàn tay nhung. Quyền lực mềm để thu hút.
Con số chánh thức công bố chi 28,6 tỷ nhân dân tệ, tương đương với 5,6 tỷ đôla - nhiều tiền hơn so với kỳ tổ chức Thế Vận Hội Bắc Kinh 2008.. Con số thực tế cao hơn từ 4 đến 5 lần. Tân trang thành phố Thượng Hải. Làm thêm tuyến xe điện ngầm, đường hầm xa lộ, sân bay mở rộng, sân vận động có mái che, nhà hát lớn với 18 ngàn chỗ ngồi Ngày mở cửa đầu bán ra 500 ngàn vé. Kéo dài 6 tháng. Số khách đến xem khoảng dự trù 100 triệu người và cả trăm nguyên thủ quốc gia, thủ tướng chính phủ sẽ lần lượt ghé thăm.
Và quyền lực cứng, dùng bàn tay sắt với dân chúng Trung Hoa ngay ở Thượng Hải và khắp TQ để biến Thượng Hải thành pháo đài, bình yên như sự bình yên của bãi tha ma. Dọn sạch thành phố theo nghĩa đen và nghĩa bóng. Cưỡng bách dời cư 62,000 nhà dân, 272 nhà máy. Toà nhà màu đỏ tượng trưng cho TQ cao nhứt, đến 63 thước, không cho nước nào xây cao hơn, chỉ được 20 thước thôi. Trí thức cấp tiến bị cấm tiếp xúc với phóng viên ngoại quốc. Quản thúc tại gia hay đày đi nơi khác các nhà đối lập. Vô hiệu hoá các nhà bất đổng chính kiến, ly khai.
Trước ngày khai mạc, Bí thư tỉnh ủy Quảng Đông đã ra lệnh cách chức một lãnh đạo của tờ Nam Phương Đô Thị Báo vì đã cho đăng một bài xã luận của nhà sử học Hong Zhenkuai về chủ đề ‘‘Dân làm chủ’’, và qua đó đặt lại vấn đề liên quan đến vai trò độc tôn lãnh đạo của đảng và Nhà nước.
Nhà ly khai Cao Trí Thịnh, nổi tiếng vì đã dám mở một cuộc điều tra độc lập về nguyên nhân trường học tại Tứ Xuyên bị sập dễ dàng khi bị động đất vừa được thả ra khỏi tù cách nay một tháng, nay đã lại mất tích, người nhà xác nhận không biết ông ở đâu.
Công an Thượng Hải đã bắt giữ hơn 6000 người bị buộc vào tội trộm cắp, mại dâm, cờ bạc, bán sản phẩm đồi trụy….
Thường xuyên chận xét giấy tờ trên đường. Tại các nhà ga, khám người và hành lý. Đi xe diện ngầm Metro, hành khách cũng bị buộc phải đưa túi xách của mình qua máy rọi X quang đặt ngay bên cạnh lối vào sân ga. Những ai mua dao đều phải để lại tên tuổi và địa chỉ. Kể cả người ngoại quốc, công an Thượng Hải cũng buộc mọi người ngoại quốc từ 16 tuổi trở lên là phải luôn luôn có hộ chiếu trên người. Công an cũng liên tục ập vào các quán bar được du khách ngoại quốc ưa chuộng để kiểm tra hộ chiếu các chủ nhân hay ca nhạc sĩ.
Cứu cánh biện minh cho phương tiện, TC làm tất cả những gì có thể làm được dù bạc ác nhứt và không từ bỏ cơ hội nào dù tốn kém nhứt để vươn lên làm bá chủ hoàn cầu.