Công Du Bí Mật
Sơn Điền Nguyễn Viết Khánh
Sau bao tuần lễ vất vả về vụ cải cách Y tế, chuyến đi của TT Barack Obama đến Afghanistan thật bất ngờ. Nhưng phải nói đó là chuyến công du bí mật thì đúng hơn. Tối thứ Bẩy 27-3, phi cơ chở Tổng Thống và phái đoàn tùy tùng cất cánh và đến tảng sáng Chủ nhật, đã tới phi trường Bagram ở Bắc Thủ đô Kabul. Toàn bộ vùng này là do quân đội Mỹ kiểm soát từ lâu. Ngay sau đó, trực thăng quân đội Mỹ đã đưa Obama đến gặp TT Hamid Karzai tại dinh thự của ông này. Những chi tiết đó chỉ được báo chí Mỹ loan ra vào lúc phi cơ của TT Obama trở về sắp hạ xuống đất Mỹ vào tảng sáng thứ Ba 23-3 (giờ Mỹ). Chuyến đi và các biện pháp bảo vệ an toàn cho Tổng Thống được chuẩn bị từ lâu.
Sau khi cuộc hội kiến, hai ông Tổng Thống ra trước các phóng viên và TT Obama nói: "Tôi muốn đưa ra một thông điệp mạnh mẽ để cả thế giới thấy rõ sự liên minh giữa Mỹ và Afghanistan vẫn tiếp tục. Hiện nay chúng tôi đã nhìn thấy có tiến bộ trong các chiến dịch diệt trừ bọn cực đoan ở vùng này. Chúng tôi cũng muốn tiếp tục có tiến bộ trong việc... điều hành đất nước, cai trị theo luật pháp, chống nạn tham nhũng...để Afghanistan được thịnh vượng hơn, an toàn và độc lập hơn". Về hai điều này chúng tôi thiết nghĩ không phải Obama chỉ nói riêng về Afghanistan hay chuyện nội bộ của Mỹ hiện nay, mà ông có hàm ý mở rộng những quan niệm về việc cai trị bất cứ nước nào trên thế giới, không phải chỉ để chống hay phòng ngừa bọn cực đoan theo chủ nghĩa khủng bố, mà còn bao quát nhằm tạo ra hòa bình thế giới đặt trên sự hòa hợp giữa các nước lớn nhỏ và giải quyết những mối bất đồng bằng sự đồng thuận ôn hòa thay vì bạo lực.
Vào cuối năm qua, TT Obama đã ra lệnh tăng thêm quân Mỹ đến 100,000 người, tức là gấp 3 lần số 30,000 hiện hữu cho cuộc chiến ở Afghanistan mà ông đã thừa hưởng của vị Tổng Thống tiền nhiệm, một cuôc chiến đã làm dân Mỹ thấy nản và chống đối. Cho đến nay ít nhất đã có 945 quân nhân Mỹ tử trận ở Afghanistan, Pakistan và Uzbekistan, tính chung kể từ khi Mỹ đánh Afghanistan vào tháng 10 năm 2001. Cùng với chiến lược đánh mau đánh mạnh, Obama cho biết vào tháng 7 năm 2011, quân Mỹ và đồng minh sẽ bắt đầu rút dần ra khỏi nước này. Vào thời diểm dự liệu trước đó tính ra được một năm kể từ lúc Mỹ và đồng minh đã hoàn tất việc tăng quân đầy đủ theo kế hoạch. Riêng về Obama, người ta đã thấy ông có quyết định chiến lược Afghanistan chưa đầy một năm sau khi ông tựu chức Tổng Thống.
Trước mắt ngay trong thời điểm này, quân Mỹ và đồng minh đã có quyết định mở cuộc đại tấn ông vào bọn khủng bố và du kích Taliban ở vùng Kandahar thuộc miền Nam Afghanistan kể từ tháng 6 năm nay. Đây cũng là chuyện hẹn trước rồi mới đánh. Như chúng tôi đã ghi nhận hai tuần trước, Mỹ đã mở trận đánh ở Kandahar và bọn Taliban ẩn núp xung quanh để đánh bom dữ dội vào thành phố này. Sau khi mở cuộc càn quét, quân đồng minh và quân đội chính quy của Afghanistan do Mỹ huấn luyện đã hoàn toàn làm chủ được thị trấn và vùng xung quanh. Dân chúng tin tưởng đã ùa ra tiếp tay với quân và Cảnh sát chính phủ để làm sạch những bom đạn và mìn bẫy của bọn Taliban ở quanh thành phố.
Cuộc đại tấn công hẹn trước vào tháng 6 là nhằm quét sạch du kíck Taliban và bọn nằm vùng al-Qaida ở trong toàn bộ tỉnh cũng mang tên là Kandahar. Tỉnh này rất quan trọng cho bọn Taliban, và cũng là mầm mống của bọn khủng bố al-Qaida do Osama bin Laden đào tạo và làm thủ lãnh tối cao. Như vậy cuộc tấn công quy mô vào tháng 6 là một bước tiến thêm nữa trong mục tiêu kết thúc cuộc chiến để quân Mỹ và đồng minh có thể rút dần ra khỏi nước này.
Đại tướng Mỹ Stanley McChrystal nói cuộc tấn công quy mô trong tỉnh Kandahar hiện đang được chuẩn bị bằng những nổ lực tiên khởi về chính trị cũng như về quân sự, kể cả những cuộc hành quân nhằm tạo sự an toàn cho cầu đường và các quận khác trong tỉnh. Tuyên bố trong một cuộc họp báo trên vô tuyến hồi đầu tháng này với các phóng viên, McChrystal nói cuộc dọn dẹp chuẩn bị cho cuộc đại tấn công "sẽ tiếp tục trong nhiều tuần và nhiều tháng sắp tới", thời gian đó đặc biệt "có ý nghĩa". Ông không nói rõ ý nghĩa đó như thế nào. nhưng chúng tôi nghĩ đó là báo trước cho dân chúng các nơi đó biết để mau tìm đường xa lánh chiến trường, nhất là để tránh bọn khủng bố dùng dân làm bia đỡ đạn cho chúng.
Hiện nay Mỹ đang mở cuộc hành quân gọi là Mushtarak trong tỉnh lân cận là tỉnh Helmand mà mục tiêu chính là đẩy lui bọn du kích Taliban để chính phủ của TT Karzai có thể nắm lấy quyền kiểm soát toàn tỉnh. Cuộc hành quân hiện nay ở tỉnh Kandahar đươc gọi là Omaid. Cuộc hành quân quy mô đi trước ở Helmand cũng là một thử thách quan trọng cho chính quyền Karzai để xem chính quyền, quân đội và cảnh sát chính phủ này có đủ khả năng tự mình kiểm soát đất nước của mình hay không.
Cuộc viếng thăm bất ngờ của TT Obama chủ nhật vừa qua có mục tiêu giải thích cho các cuộc tấn công ở tỉnh Helmand và cuộc tấn công quy mô sắp diễn ra ở tỉnh Kandahar. Đây cũng giống như một bài báo có tựa đề: "Tiến bộ quá chậm ở Afghanistan". Obama đã nói với quân đội Mỹ và NATO như sau: "Chiến lược của chúng ta bao gồm những nỗ lực quân sự để bắt buộc bọn Taliban phải lâm chiến và tạo ra những điều kiện có an ninh hơn và một sự chuyển giao quyền hành cho người Afghanistan". Ông nói như vậy ngay sau khi phi cơ của Tổng Thống đáp xuống phi trường Bagram gần Kabul. Và đây cũng là lời nhắn nhủ một số người Mỹ đang đòi hỏi phải rút quân Mỹ ngay ra khỏi Afghanistan.
Riêng Đại tướng McChrystal trong một cuộc họp với nội các Mỹ qua hệ truyền hình video hồi đầu tháng 3 đã nói ông sẽ truy lùng khi có đủ viện binh cho ông. Ông còn cho biết hiện ông đang đổ vào Kandahar hàng ngàn viện binh và tiếp tục như vậy trong những tháng tới. Đây cũng là lý do tại sao phải chờ đến tháng 6 mới mở cuộc tấn công đại quy mô. Hiện nay Mỹ đã có một lữ đoàn 4,000 quân tác chiến ở Kandahar bố trí từ mùa hè năm 2009 để bảo vệ các đường giao thông liên lạc đi đến thủ phủ Kandahar.
Khi trở về đến Mỹ vào sáng sớm thứ Ba tuần này, TT Obama đã trả lời trong một cuộc phỏng vấn của đài NBC về cuộc hội kiến với TT Karzai. Obama nói: "Tôi nghĩ ông ấy đang nghe đó. Nhưng tôi nghĩ quá chậm và chúng tôi đang tìm cách nhấn mạnh lúc này phải cấp bách làm gấp". Làm gì vậy" Obama đã thúc bách Karzai sau khi tái trúng cử Tổng Thống thêm một nhiệm kỳ 5 năm, cần phải tranh đấu tiễu trừ tham nhũng và bọn buôn lậu nha phiến ở Afghanistan mà đầu sỏ chính là Taliban. TT Karzai đã được mời đến thăm Washington vào ngày 12 tháng 5 năm nay.