- Bây giờ trời đã lặn, gió đã yên sau cơn bão Katrina và Rita. Từ New Orleans đến Houston hai lần người Việt di tản cho thấy người Mỹ gốc Việt là sắc tộc thiểu số nhờ đã trải qua chiến tranh có nhiều kinh nghiệm đối phó với đại biến cố hơn các sắc dân đã lâu đời lập nghiệp trên đất nước Mỹ hưởng quá nhiều hòa bình này.
Sự tàn phá của trận bão Katrina làm nhiều gia đình người Mỹ gốc Việt ở ba tiểu bang New Orleans, Mississippi, và Albama hầu như mất trắng sau 30 năm gầy dựng từ bàn tay trắng khi ra khỏi nước để tỵ nạn CS. Đa số người Việt trong vùng bị bão, ăn nên làm ra nhờ nghề biển. Thổ nhưỡng đồng bằng lòng chảo, khí hậu ẫm hơi nước biển và sông, phong cảnh sông sâu nước chảy, biển rộng trời cao gợi nhớ Đồng Bằng Sông Cửu Long, Sông Hồng Hà, bờ biển nhiệt đới Bắc, Trung, Nam Việt Nam đã hấp dẫn nhiều người Việt đến định cư và chọn vùng này làm quê hương thứ hai và lấy ngư nghiệp để mưu sinh. Điều tra dân số năm 2000 của US Bureau of Census, người Việt sinh sống ở Louisiana khoảng 25,000, ở Mississippi khoảng 6.000 người và ở Alabama khoảng 5.000.
Thiên tai, trận bão lụt Katrina vừa rồi, đã làm số người này sạch nhà, sạch cửa, trắng tay hoàn tay trắng sau 30 năm xây dựng lại cuộc đời đã đổ vỡ vì địch họa CS. Nhưng thay vì như người Mỹ Trắng và Mỹ Đen la ó chánh quyền chậm trễ phản ứng, thiếu chuẩn bị đối phó, suy diễn do kỳ thị người Da Màu và Người Nghèo, dân Mỹ gốc Việt lo tự cứu mình trước khi "Trời cứu" và phải quấy để đó tính sau khi trời yên biển lặng.
Rút kinh nghiệm di cư ra khỏi Miền Bắc CS, di tản khỏi Miền Trung, Miền Nam khi CS Hà Nội cưỡng chiếm Việt Nam Cộng Hòa, và vượt biên sau khi CS Hà Nội đặt gọng kềm CS lên cả nước, người Việt trong vùng bão theo thiên hướng "Chim Việt đậu cành Nam." Và người Việt khắp nơi hành động theo đạo lý Việt. Lá lành đùm bọc lá rách là lời đất nước ông bà Việt Nam đã dạy và đã đi vào tiềm thức khi hữu sự thì trổi dậy thành quyết định và hành động cứu giúp nhau.
Cơ quan đoàn thể của người Mỹ gốc Việt thay vì dùng mõ hồi một như xưa, bây giờ dùng phương tiện khoa học kỹ thuật của thời đại Tin Học, truyền thông đại chúng để báo động. Tin đi nhanh như ánh sáng. Tập thể người Việt khắp nước Mỹ lo cứu bão như cứu binh.
Trên 15,000 người Việt chạy qua Houston, không đến sân vận động Astrodome là nơi tiếp cư cứu trợ của Nhà Nước, mà đến chợ Hồng Kông điểm hẹn của người Việt trong vùng. Nhà thờ, nhà chùa, trụ sở cơ quan đoàn thể, chủ gia đỉnh cử người ra đặt bàn giấy đón nhận. Có nhiều chùa chứa trên 40 người. Có nhiều nhà mang cả gia đình về đề cưu mang dù không bà con cật ruột. Các đoàn thể ở các tiểu bang xa bay đến nơi bị bão cứu cấp.
Trên hệ thống Internet các trang nhà, phát thanh, phát hình tiếng Việt một mặt huy động cứu trợ, mặt khác nhắn tin liên hồi. Nhiều bác sĩ, kỹ sư, luật sư gốc Việt đến tận nơi giúp đỡ. Tất cả làm, đi đứng, ăn ở bằng tiền túi. Tiền cứu trợ một cắt không dám đụng vì là của dành cho đồng bào bị nạn.
Đặc biệt người Mỹ gốc Việt, cá nhân cũng như đoàn thể, đại diện dân cử, xắn tay áo lên mà làm việc cứu trợ, chớ không phê bình chỉ trích chánh quyền, không đổ thừa đổ tội, qui trách cho ai cả. Cứu trước, phải quấy tính sau. Nhiều vận dụng rất sáng tạo. Mấy chục người Việt ở Garden Grove đi hành hương thất lạc trong bão bặt tin ở Biloxi, người Việt ở Garen Grove, ở Los Angeles biết vận dụng truyền hình Mỹ để đánh động FEMA và quân đội Mỹ cứu giúp qua phóng sự sắp xếp bởi một người Việt trẻ, cô Leyna Nguyễn đã đi sâu và xa vào truyền thông Mỹ.
Đặc biệt giới truyền thông tiếng Việt địa phương, tiểu bang, toàn Mỹ của dân Việt có tác phong thực tế hơn đồng nghiệp Mỹ, Đen và Trắng. Không đặt vấn đề chánh trị trong việc nhân đạo, không dao to búa lớn phê bình, chỉ trích tạo thành cơn bão lửa làm chánh phủ rối trí thêm vô ích. Tập trung vào chủ đề cứu trợ, đài phát thanh, phát hình, báo ngày, báo tuần không phân biệt khuynh hướng chánh trị, tôn giáo, ngày nào, số nào cũng đưa tin, nhắn tin, vận động cứu trợ. Tin nạn nhân người Việt bị bão trở thành hàng đầu ở bất cứ tụ điểm nào của dân Việt với lời chia buồn và ý giúp chân thành.
Đặc biệt tập thể cứu trợ người Việt không giành giựt quyền lợi với chánh quyền Mỹ vì biết chánh quyền còn trăm công ngàn việc phải làm khi tai họa vừa giáng xuống. Và khác với người Da Đen, nạn nhân bão lụt Katrina cũng không kêu ca chánh quyền mà tự lo cho mình trước.
Quyết tâm của người Việt nạn nhân bão thoát hiểm mưu sinh cao mà quyết tâm xây dựng lại cuộc đời cũng cao. Ôâng Lê Văn Hướng, Hội trưởng hội Phật giáo Hòa Hảo Hải Ngoại, thuộc một gia đình thành công trên thương trường, là Công ty Lee's Sandwiches ở San Jose, huy động một số đồng đạo bác sĩ, ngay sau cơn bão đích thân bay đến thành phố Biloxi, tiểu bang Mississippi để lo cứu trợ. Ông là người từng sống ở vùng này, đã thiết lập nhà máy chế biến hải sản đầu tiên của người Mỹ gốc Việt ở Biloxi, và là chủ của 10 cơ sở kinh doanh và nhà ở đã bị cuốn sạch trong cơn bão. Với hiểu biết và kinh nghiệm đó, ông nhận định, nói với Đài truyền hình SBTN, sự tàn phá của bão quá lớn nhưng quyết tâm làm lại cuộc đời, của đồng bào cũng rất lớn.
Hơn 5,000 cư dân người Mỹ gốc Việt sống ở Biloxi đã chạy lên phía bắc ở Atlanta hay chạy sang Houston để tránh bão, nhưng còn hơn 1000 người bị kẹt trên các tàu thuyền và không biết đi đâu. Hiện khoảng 200 người mất nhà cửa đang dựng lều cạnh chùa Vạn Đức. Khoảng 80% người Việt ở các vùng ven Vịnh Mexico làm việc trong ngành thủy sản. Một phần làm trong các sòng bạc và giàn khoan dầu. Hầu hết là nghèo và không có bảo hiểm nên đã mất trắng không còn lại gì. Nhiều người nói phải mất ít nhất một năm mới có thể phục hồi lại nghề đánh cá tôm tại đây.
Trong chiến tranh, người quân nhân Việt Nam Cộng Hòa được huấn luyện môn thoát hiểm mưu sinh, người dân Việt Nam Cộng Hòa qua kinh nghiệm cũng học được bài học ấy. Nhứt là những người đã đến được Mỹ, thoát khỏi không biết bao nhiêu nguy hiểm khi vượt qua truông trạm nhà Hồ CS. Nhờ thế mà khả năng ứng phó của người Mỹ gốc Việt lo tự cứu trước khi "Trời" cứu trong cơn bão Katrina không đặt một vấn đề gì lớn cho chánh quyền Mỹ. Nhưng còn việc mưu sinh và làm lại cuộc đời, chánh quyền Mỹ nói chung, thành phố, tiểu bang, và liên bang, nhứt định sẽ phải tiếp giúp. Người Mỹ gốc Việt đã là công dân Mỹ, là một thành tố của quốc gia dân tộc Mỹ và xã hội Mỹ rồi -- trên phương diện pháp lý cũng như thực tại.
Gửi ý kiến của bạn
