WASHINGTON – TNS Jim Risch, thành viên hàng đầu của Đảng Cộng Hòa trong Ủy Ban Ngoại Giao Thượng Viện (U.S. Senate Foreign Relations Committee), đã yêu cầu xem xét lại các chương trình hợp tác và hỗ trợ an ninh của Hoa Kỳ tại Nigeria sau khi có thông tin về chương trình phá thai bất hợp pháp và sát hại trẻ em được thực hiện bởi quân lính Nigeria, theo Reuters đưa tin ngày Thứ Hai, 19 tháng 12 năm 2022.
Trong một lá thư gửi cho Ngoại trưởng Antony Blinken, ngoài việc nhanh chóng xem xét về chương trình hỗ trợ và hợp tác an ninh, TNS Jim Risch cũng kêu gọi Bộ Ngoại Giao cân nhắc các biện pháp trừng phạt đối với Nigeria.
Ông Risch viết trong thư: “Nếu các cáo buộc nghiêm trọng là đáng tin cậy, và tội ác ghê tởm đó là có thật, nó đã gây ra những tác hại không thể vãn hồi đối với một thế hệ công dân Nigeria và uy tín của Hoa Kỳ trong khu vực. Tôi mong được biết về kế hoạch phản ứng của Bộ trước các cáo buộc đó đối với đối tượng được hưởng lợi từ sự hỗ trợ và hợp tác an ninh của Hoa Kỳ bấy lâu nay.”
Bộ trưởng thông tin của Nigeria chưa đưa ra bình luận về yêu cầu của ông Risch.
Trong tháng này, trang Reuters đã có 1 loạt các bài phóng sự điều tra, cho thấy rằng kể từ ít nhất là năm 2013, quân đội Nigeria đã tiến hành một chương trình phá thai bất hợp pháp, có hệ thống và bí mật, ở vùng đông bắc của đất nước, đối với ít nhất 10,000 phụ nữ và các bé gái mang thai.
Họ là những nạn nhân từng bị bắt cóc và hãm hiếp bởi các chiến binh Hồi Giáo. Theo lời kể của các nhân chứng, những người chống đối sẽ bị đánh đập, chĩa súng hoặc đánh thuốc mê để khuất phục.
Các nhà lãnh đạo quân sự Nigeria phủ nhận, khẳng định rằng chương trình tàn ác này chưa từng tồn tại, và cho biết báo cáo của Reuters là một phần trong nỗ lực của nước ngoài nhằm phá hoại cuộc chiến chống quân nổi dậy của họ.
Tuần trước, Reuters cũng đưa tin rằng trong cuộc chiến 13 năm đầy cam go chống lại các phần tử Hồi Giáo cực đoan ở vùng đông bắc đất nước, Quân đội Nigeria và các lực lượng an ninh đồng minh đã tàn sát trẻ em.
Các nhà lãnh đạo quân đội Nigeria cho biết quân lính họ chưa bao giờ nhắm mục tiêu giết trẻ em. Họ nói rằng các báo cáo là một sự xúc phạm đối với người Nigeria và là một phần trong nỗ lực của nước ngoài nhằm phá hoại cuộc chiến chống quân nổi dậy của Nigeria.
Hôm Thứ Sáu, Tư Lệnh Quân Đội Nigeria đã kêu gọi Ủy Ban Nhân Quyền Quốc Gia (National Human Rights Commission – NHRC) tiến hành một cuộc điều tra độc lập về chương trình phá thai bất hợp pháp do Reuters đưa tin. NHRC sau đó cho biết họ sẽ tiến hành cuộc điều tra.
Khi được hỏi về bức thư của Risch, một phát ngôn viên của Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ cho biết Hoa Kỳ vẫn đang xem xét báo cáo của trang Reuters, và sau đó sẽ xác định các bước tiếp theo. Phát ngôn viên nói: “Các quyết định tiến hành cung cấp thiết bị và huấn luyện quân sự được đưa ra theo từng trường hợp cụ thể và dựa trên nhiều yếu tố, bao gồm tôn trọng nhân quyền và tuân thủ luật xung đột vũ trang. Việc bán vũ khí quốc phòng cho Nigeria hiện nay dựa trên các yếu tố tập trung vào nhân quyền, ngăn ngừa tổn hại dân sự và thúc đẩy công lý và trách nhiệm quân sự.”
Phát ngôn viên cho biết thêm, Bộ sẽ kiểm tra tất cả các đơn vị lực lượng an ninh Nigeria được chỉ định đào tạo và hỗ trợ phù hợp. Nếu có thông tin đáng tin cậy cho thấy một đơn vị đã vi phạm nghiêm trọng nhân quyền, Hoa Kỳ sẽ không cung cấp hỗ trợ an ninh cho đơn vị đó.
Đầu năm nay, Hoa Kỳ đã chuẩn thuận việc bán số vũ khí trị giá gần 1 tỷ đô la cho Nigeria, sau khi Nigeria nhận máy bay A-29 Super Tucanos do Embraer sản xuất vào năm ngoái. A-29 Super Tucanos là một loại máy bay bay chậm có thể hỗ trợ trên không cho bộ binh giống như một máy bay trực thăng.
Tuy nhiên, vụ mua bán đã bị đình chỉ do lo ngại về khả năng vi phạm nhân quyền của chính phủ Nigeria. Hoa Kỳ cũng đã cam kết hỗ trợ khoảng 6 triệu đô la cho chương trình Giáo Dục và Huấn Luyện Quân Sự Quốc Tế (International Military Education and Training – IMET) từ năm 2016 đến năm 2020.