au gần bảy tháng chiến tranh cùng với thất bại trên chiến trường quan trọng ở đông bắc Ukraine vào đầu tháng này, Tổng thống Vladimir Putin đã dứt khoát ủng hộ các cuộc ‘trưng cầu dân ý’ ở các khu vực do Nga kiểm soát để biểu quyết về việc sáp nhập vào Nga. (Nguồn: Chụp lại từ YouTube)
Nga sẽ bắt đầu kế hoạch sáp nhập khoảng 15% lãnh thổ Ukraine thông qua các cuộc ‘trưng cầu dân ý’ ở 4 khu vực do lực lượng Nga kiểm soát, một động thái mà phương Tây cho là vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế và sẽ khiến chiến tranh leo thang đáng kể, theo trang Reuters đưa tin ngày Thứ Năm, 22 tháng 9 năm 2022.
Sau gần bảy tháng chiến tranh cùng với thất bại trên chiến trường quan trọng ở đông bắc Ukraine vào đầu tháng này, Tổng thống Vladimir Putin đã dứt khoát ủng hộ các cuộc ‘trưng cầu dân ý’ ở các khu vực do Nga kiểm soát để biểu quyết về việc sáp nhập vào Nga.
Hai nước cộng hòa nhân dân tự xưng là Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DPR) và Luhansk (LPR), dự kiến sẽ tổ chức trưng cầu ý dân từ Thứ Sáu, 23 tháng 9, cho đến Thứ Ba, 27 tháng 9, về việc sáp nhập Nga. Các cuộc trưng cầu ý dân về việc gia nhập Nga ở khu vực Kherson và Zaporizhia cũng sẽ được tổ chức vào cùng thời điểm.
Khu vực Donbass gồm Donetsk và Lugansk nằm dưới sự kiểm soát của lực lượng thân Nga kể từ năm 2014. Ông Putin đã công nhận hai khu vực ly khai ở miền đông Ukraine là các quốc gia độc lập ngay trước khi Nga triển khai ‘chiến dịch quân sự đặc biệt’ ở Ukraine. Trong khi đó, Nga giành quyền kiểm soát Kherson và Zaporizhzhia gần như hoàn toàn hoặc một phần vào giai đoạn đầu của cuộc chiến. Một cuộc trưng cầu ý dân cũng đã được lên kế hoạch ở các khu vực phía Đông Kharkiv, nhưng cuộc phản công của Ukraine tại nơi đây đã khiến ý tưởng này bị loại bỏ.
Cuộc bỏ phiếu, mà phương Tây và Ukraine cho là giả tạo, dự kiến sẽ có kết quả ngay sau đó. Và Nga sẽ chính thức thôn tính các khu vực sau khi có ‘kết quả biểu quyết.’
Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden phát biểu tại Kỳ họp thứ 77 của Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc: “Điện Kremlin đang tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý giả để cố gắng sáp nhập các phần lãnh thổ của Ukraine. Ukraine có các quyền như nhau thuộc về mọi quốc gia có chủ quyền. Chúng tôi sẽ đoàn kết với Ukraine.”
Ukraine, quốc gia có biên giới với Nga thời hậu Xô Viết được công nhận theo một văn kiện được gọi là Bản Ghi Nhớ Budapest 1994 (1994 Budapest Memorandum), nói rằng họ sẽ không bao giờ chấp nhận quyền kiểm soát của Nga đối với bất kỳ phần lãnh thổ nào của mình và sẽ chiến đấu cho đến khi đánh đuổi được người lính Nga cuối cùng.
Putin, nhà lãnh đạo tối cao của Nga kể từ năm 1999, nói rằng Nga sẽ không bao giờ bỏ rơi những người ở các khu vực mà họ kiểm soát và những người mà ông cho là muốn ly khai khỏi Kyiv. Ông coi cuộc chiến vừa là một trận chiến để cứu rỗi những người nói tiếng Nga ở miền đông Ukraine khỏi bị đàn áp, vừa là một cách để lật tẩy những gì ông gọi là âm mưu tiêu diệt Nga của phương Tây. Ukraine phủ nhận những người nói tiếng Nga đã bị đàn áp.
Hiện vẫn chưa rõ chính xác các cuộc bỏ phiếu sẽ hoạt động như thế nào trong một khu vực chiến sự khi có rất nhiều người đã phải di dời, sơ tán. Nga kiểm soát phần lớn Luhansk và Kherson, khoảng 80% Zaporizhzhia và chỉ 60% Donetsk. Giao tranh vẫn tiếp tục ở cả bốn miền.
Kết quả của các cuộc biểu quyết thì…không có gì phải nghi ngờ.
Ngoại trưởng Anh James Cleverly cho biết các viên chức do Nga cài đặt ở bốn khu vực đang đặt ra các mục tiêu về tỷ lệ cử tri đi bầu và tỷ lệ chấp thuận được, với các số số liệu về cử tri đã được thống nhất từ trước.
Theo các phương tiện truyền thông Nga, sẽ có sự khác biệt trong các cuộc trưng cầu ý dân ở 4 khu vực. Tại vùng Donbass, lá phiếu sẽ có một câu hỏi duy nhất, với câu trả lời là “Có” hoặc “Không” đối với việc có đồng ý sáp nhập Nga hay không. Trong khi ở hai tỉnh Kherson và Zaporizhzhia, sẽ có ba câu hỏi được đặt ra với hai câu trả lời là “Có” hoặc “Không.”
Quá trình này gợi nhớ đến việc Nga sáp nhập bán đảo Crimea vào năm 2014. Trong một bài phát biểu ngày 21 tháng 9, Tổng thống Vladimir Putin cho biết Nga sẽ ‘tôn trọng’ kết quả của các cuộc trưng cầu dân ý sắp tới của các vùng ly khai Ukraine.
Khi việc sáp nhập vào Nga được chính thức hóa, các tay súng ở Donetsk và Lugansk có thể sẽ gia nhập quân đội Nga. Phó Chủ Tịch Hội Đồng An Ninh Nga Dmitry Medvedev cho biết, việc sáp nhập các vùng lãnh thổ mới sẽ cho phép Nga sử dụng tất cả các lực lượng tự vệ.
Các nhà lãnh đạo Crimea đã tuyên bố 97% phiếu bầu để ly khai khỏi Ukraine. Nga chính thức bổ sung Crimea vào ngày 21 tháng 3. Kyiv và phương Tây cho rằng cuộc trưng cầu dân ý vi phạm hiến pháp Ukraine và luật pháp quốc tế.
“Kể từ tuần tới, Nga sẽ coi các phần lãnh thổ này của Ukraine là một phần của Nga và tuyên bố bất kỳ nỗ lực nào của Ukraine nhằm giành lại lãnh thổ thuộc chủ quyền của họ là một ‘cuộc xâm lược của Nga’,” Ngoại trưởng Anh Cleverly cho biết.
Ukraine và các nước phương Tây đã không công nhận việc Nga sáp nhập bán đảo Crimea và cũng không có ý định công nhận bất kỳ khu vực nào khác sáp nhập Nga. Cố Vấn An Ninh Quốc Gia Bạch Ốc Jake Sullivan cho biết: “Mỹ sẽ không bao giờ công nhận các tuyên bố của Nga về việc sáp nhập lãnh thổ một cách có chủ đích.”
Gửi ý kiến của bạn
