Khi nhắc về Trung Cộng trong diễn từ tại Quốc Hội Hoa Kỳ, tổng thống Joe Biden đã khẳng định rằng, trong khi chào đón sự cạnh tranh và không tìm kiếm xung đột nhưng sẽ tuyệt đối bảo vệ quyền lợi quốc gia trên mọi phương diện, cũng như Hoa Kỳ sẽ duy trì hoạt động quân sự tại vùng biển Indo-Thái Bình Dương để ngăn chận việc xảy ra xung đột. Ông cũng cho biết thêm là Hoa Kỳ cũng sẽ không quay lưng với cam kết cùng thế giới trong vấn đề nhân quyền cùng các quyền tự do căn bản, không có một tổng thống Mỹ có trách nhiệm nào có thể lại im lặng khi nhân quyền bị vi phạm.
Khác với thái độ phi ngoại giao và lên giọng tại hay sau cuộc hội đàm cấp cao giữa giới chức ngoại giao hai quốc gia, Trung Cộng dường như đã né tránh việc bày tỏ thái độ theo sau diễn từ này. Lướt qua các trang mạng của những cơ quan ngôn luận chính thức của Trung Cộng như thông tấn xã Xinhua, Nhân Dân Nhật Báo, Quân Đội Giải Phóng (PLA), Hoàn Cầu Thời Báo (Global Times)... trong vài ngày qua, đã không có các xã luận cứng rắn đáp trả thông thường, ngoài các bản tin mang tính tường trình sự kiện, khai thác sự chia rẽ giữa Dân Chủ và Cộng Hòa, cùng dăm clip ngắn, phỏng vấn một số người dân Mỹ về 100 ngày đầu tiên của tổng thống và nội các Biden.
Theo sau một đôi cuộc hội đàm giữa các cấp lãnh đạo hai quốc gia, có lẽ Trung Cộng đã phần nào hiểu rõ thái độ dù điềm tĩnh và chuyên nghiệp nhưng rất thẳng thắn, rõ ràng và cương quyết của nội các TT Biden. Hoa Kỳ đang thực hiện đối sách chiến lược mà Trung Cộng e ngại: tái củng cố một liên minh để sẳn sàng cho một cuộc đối đầu nếu thật sự cần thiết và khi xảy ra. Bên cạnh đó, Trung Cộng cũng thấy rằng, nếu phía Cộng Hòa có thể bất hợp tác với TT Biden vô số điều thì đó không phải là việc đối phó với Trung Cộng, bởi các nghị quyết hay dự luật liên quan đến các chế tài Trung Cộng luôn đạt được sự đồng thuận cao.
Tuyên bố chính thức và duy nhất từ Trung Cộng có lẽ ở những câu trả lời của phát ngôn viên Bộ Ngoại Giao Trung Cộng trong cuộc họp báo trong ngày 29 tháng Tư, vài giờ sau bài phát biểu của TT Biden. Ký giả của hãng thông tấn AFP đã lặp lại các phát biểu nói trên cùng cam kết hiện diện quân sự tại vùng biển Đông để hỏi về thái độ của Bộ Ngoại Giao Trung Cộng. Để tường tận hơn về thái độ của Trung Cộng, có thể tóm tắt trả lời của Wang Wenbin đăng trên trang mạng Bộ Ngoại Giao Trung Cộng theo sau:
Thứ nhất, Wang cho rằng Trung Cộng đi theo con đường "phát triển và cổ vũ hoà bình thế giới, cam kết nối quan hệ không xung đột và tránh đối đầu với Hoa Kỳ theo sự hợp tác đôi bên cùng có lợi (win-win solution). Thứ nhì là vấn đề dân chủ là thuộc quyền tự quyết và tùy thuộc thực tế mỗi quốc gia, không riêng nước nào xem như một "sản phẩm cầu chứng". Thứ ba là hai bên cần có sự cạnh tranh công bằng, tránh việc sống thác (zero-sum game). Và cuối cùng Wang cũng không quên chỉ trích Hoa Kỳ mới là quốc gia phạm luật chơi, cổ vũ cho cuộc chiến tranh lạnh và định kiến về ý thức hệ.
Tất nhiên Trung Cộng luôn có những điều để chống chế và phản bác Hoa Kỳ kiểu này nhưng các điều trả lời như đang nói về chính họ. Bởi trên thực tế thì thế giới cũng thấy rõ mưu đồ cùng tham vọng của Trung Cộng ra sao. Một kẻ bắt nạt, hiếp đáp nước khác lại tự nhận đang "cổ vũ cho hòa bình". Kẻ tận dụng mọi thủ đoạn để thủ lợi và đi ra ngoài luật chơi lại kêu gọi "cạnh tranh công bằng". Là gì thì rõ ràng Trung Cộng cũng không muốn và không thể đối đầu với Hoa Kỳ cùng khối đồng minh.
Tưởng cũng nên nhắc lại câu chuyện khá hiếm hoi trong những năm qua tại vùng Vịnh, khi hải quân Hoa Kỳ đã bắn cảnh cáo các chiếc thuyền Iran tiến gần đến chiến thuyền của mình hồi tuần trước. Phát ngôn viên của Hạm Đội Năm tại Trung Đông tuyên bố các tàu thuyền Iran "cần hoạt động đúng mức cho sự an toàn của các tàu thuyền theo luật quốc tế". Liệu việc này sẽ tái diễn tại vùng biển Thái Bình Dương khi các tàu Trung Cộng sẽ lại áp sát chiến thuyền Mỹ như trước kia?
Trung Cộng vừa phản đối các chiến thuyền của hải quân Hoa Kỳ đã gia tăng tuần tra khu vực tại gần hải phận của họ đến 20 % và gia tăng hoạt động chiến đấu cơ đến 40% so với cùng thời gian năm trước, gây trở ngại cho các cuộc tập trận của họ. Cơ quan think tank tại đại học Bắc Kinh là South China Sea Strategic Situation Probing Initiative đưa ra kết luận trong báo cáo 38 trang của mình rằng, hoạt động quân sự của Hoa Kỳ "đã gây sức ép tối đa tại biển Đông, hiếm thấy trong những năm gần đây và đưa ra sự răn đe chưa từng có với Trung Quốc".
Những màn tung hô, ca ngợi, trải thảm đỏ đón tiếp tưng bừng lẫn nhau không có chỗ trong quyết sách ngoại giao của nội các tổng thống Joe Biden. Hoa Kỳ không cần thảm đỏ, yến tiệc trong vuốt ve đơn giản của Trung Cộng mà đang vẽ lại đường ranh cho luật chơi để buộc Trung Cộng sẽ phải kiêng dè, cân nhắc hơn trong mỗi chuyển động của mình tại vùng biển Đông.
Có lẽ cả Trung Cộng lẫn Hoa Kỳ đều không mong muốn việc khơi mào cho một cuộc xung đột vũ trang, nhưng trước thái độ xác quyết của tổng thống Joe Biden, Trung Cộng hiểu rằng họ đang đối đầu với một đối thủ nguy hiểm gấp bội lần so với những năm qua. "Chưa bao giờ là cú đánh cược hay khi chống lại Hoa Kỳ. Và nó vẫn không phải vậy với hiện nay", đó là lời tái nhắc nhở của tổng thống Joe Biden trong kết thúc diễn từ của mình.
05/2021
Nhã Duy
Gửi ý kiến của bạn
