Hôm nay,  

Hai Cha Con Cùng Chạy Marathon

03/07/202014:45:00(Xem: 4037)

“YES WE CAN”

Hằng năm thành phố Montreal, Canada đều có tổ chức nhiều cuộc lễ hội quốc tế về thể thao. Marathon International de Montreal là một môn chạy dua dai sức quy tụ cả ngàn người đến từ khắp thế giới. Từ người trẻ tuổi đến các cụ ông cụ bà còn gân  đều có thể tham dự. . .

blank

Khởi hành Marathon Montreal 2004 trên Cầu Jacques Cartier.Nguời gõ,người đầu tiên, hàng thứ nhì bên góc trái.(X)

Đụng tường, ác mộng của người chạy marathon

blank

Lão Chánh chạy Marathon Montreal 42km,Sept 2004 (61 tuổi)-Lúc đến mức tại Parc La Fontaine- đến mức 5h28mn

blank

Lan Châu 29 t, đến mức- 4h28-42km


blank


Bức tường là vách ngăn chận một không gian, phân chia một căn phòng, hoặc giới hạn một mảnh vườn hay một miếng đất nào đó. Trên nguyên tắc thì không có cái gì  đi qua tường được, nhưng ….

Trong cuộc chạy dai sức marathon 42 km hầu như rất nhiều lực sĩ, một lúc nào đó, thường là ở cây số 30, khó tránh khỏi đụng vào một bức tường vô hình ác nghiệt. Đó là cái cảm giác đuối sức ghê gớm, mệt mõi cực độ, tim đập nhanh, thở ngắn và gắp rút, choáng váng chóng mặt, nhức đầu, hai bàn tay buốt lạnh, tê như có kim chích, đau nhức khắp nơi, từ mắt cá, gót chân, bàn chân, đầu gối, lưng,vai, tay chân nặng trĩu, hầu như không thể nào xê dịch được nữa, đôi khi kèm theo cảm giác muốn nôn mửa và chỉ muốn té xỉu mà thôi.

 Đây là báo hiệu cơ thể đã cạn nguồn glycogen dự trữ trong gan,và trong các bắp cơ.Trong biến dưỡng, Glycogen sẽ chuyển thành glucose để giúp tế bào tạo năng lượng hoạt động. Nói một cách dễ hiểu là cơ thể báo động là nó đã hết nhiên liệu, ví như xe hết xăng vậy, hãy coi chừng đó. Đây là thời điểm mấu chốt và tối quan trọng đối với  vận động viên.

 “The wall then, in its purest form, is the appropriately-named term used to describe an event which happens to many marathon runners when they have crossed a point in the race where they have no more glycogen reserves and when hypoglycaemia ensues. At this point the body, having run out of fuel, starts using fat reserves as a fuel source, much to the detriment of a runner's performance.

While a good well-habituated long distance runner will just feel temporarily out of steam, inexperienced runners may also suffer from additional physiological problems of wall-hitting including all-over body muscle cramps (as a result of lactic acid buildup) and dehydration.”(BBC. The wall-a marathon runner’s nightmare.)

Lúc nầy có một sự dằng co dữ dội diễn ra trong nội tâm của họ: bỏ cuộc  hay tiếp tục?

Thể xác bảo phải ngưng, đừng chạy nữa vô ích và nguy hiểm lắm. Tinh thần thì hét lên, phải cố gắng thêm, không được bỏ cuộc, ráng lên chút nữa, mầy có khả năng mà, sắp tới rồi và mầy phải thắng.

 Chiến thắng vạn quân không bằng tự chiến thắng chính mình! Thời điểm xuất hiện của bức tường cũng như cường độ của nó tùy thuộc vào sức chịu đựng của mỗi người. Một số yếu tố khách quan bên ngoài như, trời nắng nóng, ẩm độ cao, độ dốc của các chặn đường,  thiếu kinh nghiệm chạy, như ham chạy nhanh lúc đầu sẽ làm bức tường xuất hiện sớm.

 Ngược lại, một sự luyện tập chu đáo, dinh dưỡng thích nghi, chạy đúng cách, cộng thêm lời cổ vỏ nồng nhiệt của khán giả hai bên đuờng cũng như lời khích lệ chân thành của người thân và bạn bè sẽ là những chất xúc tác vô cùng cần thiết và quý báu giúp người vận động viên vượt qua những khó khăn nhọc nhằng một cách dể dàng hơn .

 Ở đây chúng ta thấy bên cạnh sự luyện tập, yếu  tố tinh thần cũng đóng một vai trò quan trọng trong sự thành bại ở đời . Một người  bi quan yếm thế,  tinh thần bạc nhược ,yếu đuối, chủ bại, tiêu cực, chưa đánh mà đã sợ thua rồi, ngại khó khăn và thiếu tự tin sẽ dể dẫn đến thất bại. Ngược lại, một tinh thần mạnh mẽ đầy nghị lực, tự tin, lạc quan, yêu đời, tích cực và chủ thắng sẽ giúp người ta dể thành công hơn.

Chạy cho biết sức mình

Chuyện chạy jogging là môn thể thao mà tác giả hầu như làm mỗi ngày từ nhiều năm qua. Đó là lối chạy bình thường để duy trì sức khỏe tốt.

Mấy năm trước đây, ái nữ xúi dại pa thử chạy Marathon với nó coi có nổi không. Nghe đến chử marathon không thôi cũng đủ ê càng rồi vì đó là cuộc đua dai sức 42km. Đây là điều mình chưa bao giờ dám nghĩ tới. Đâu phải ai muốn làm là làm được đâu.

Năm 2004 người gõ đã được 61 tuổi rồi. Gân cốt, bù lon đã bắt đầu lổng lẽo chỗ nầy chỗ nọ, nhưng cũng đỡ vì chưa cần phải chống gậy… Còn con gái mình thì mới có 29 cái xuân xanh.

Thôi thì nghe lời nó xem sao.Thử bạo gan tham gia một lần xem coi sức gìà của mình đến đâu.

 Mục đích của mình là phải cố gắng chạy cho tới mức mới được. Mình muốn chứng tỏ là mình vẫn còn xí quách.



blank


Marathon đầu tiên của hai cha con.

                           blank

                                     Cô con gái tươi cười chạy marathon Montreal 2004


Marathon International de Montreal dược tổ chức ngày 12-09-2004.

Nếu chạy hổng nổi, cùng lắm là bỏ cuộc chớ có chết thằng Tây nào đâu.

Tội nghiệp bà xã không dám cản, nhưng mình biết bả lo lắm vì sợ biết đâu ổng dám ngõm bất tử dọc đường lắm. Trong quá khứ đã có người bị đứng tim chết lúc đang chạy marathon rồi, mà họ là những người chưa phải là già.

Trước khi đi bả dặn nhiều lần: nhớ thở đều, còn thấy chạy không nổi nữa thì bỏ nghe anh. Nhưng mình biết sức của mình mà. Vượt biên hai ba lần còn dám làm sá gì ba cái chuyện chạy đua lẻ tẽ nầy.

A woman runner died as she competed in the London Marathon, race organisers revealed tonight.(32nd London Marathon 2012)


One man is dead after suffering a heart attack at the Montreal marathon Sunday.

The man, described as being in his 30s, died in hospital after receiving first aid at the end of the race, according to Montreal police.

Bernard Arsenault, marathon CEO, said the heat and humidity had made conditions difficult for participants.(Marathon Montreal 2011)

L'Américain Chad Schieber, 35 ans, est mort en septembre 2007 au marathon de Chicago, dont on a ensuite changé le parcours. Finalement, en octobre 2009, trois coureurs sont morts durant le marathon de Detroit, dont deux qui avaient moins de 40 ans.


Khởi hành

Xem video Départ Marathon 2007 trên cầu Jacque Cartier Montreal.

http://www.youtube.com/watch?v=FSbp_tYaygg

Bắt đầu khởi hành lúc 8:17 hr trên cầu Jacques Cartier, Montreal.

 Đông lắm.Mọi ngưòi chạy rầm rập, không chen lấn, không quá hấp tấp vì con đường còn quá dài. Dân chạy chuyên nghiệp gọi là élite dứng phía trước và chạy trước. Tiếp đến là dân dở hơn một chút chạy sau dân élite. Cuối cùng là nhóm cà tàng như người gõ thì xếp hàng phía sau chót nên chạy lọt tọt sau lưng các nhóm trước.

 Đúng là không khí của một ngày lễ hội rất vui và mọi người đều háo hức.

 Có thể nói 1/4 thành phố Montreal bị cấm xe lưu thông từ sáng sơm tới trưa ngày chạy marathon. Dân buôn bán và các bác tài xế thì chửi thề vì họ không làm ăn và lái xe bình thường được.

 Được biết, cùng lúc với marathon, còn có các môn như demi marathon 21km, nhưng chạy theo tuyến đường khác của Montreal v,v… 

Trời mát dễ chịu. Chạy loanh quanh hai đảo Jean Drapeau và Notre Dame phía dưới cầu, rồi trực chỉ đường Wellington hướng về Parc Angrignon nằm về phía Tây thành phố Montreal. 

25 cây số đầu khi mới tới Parc mình bắt đầu thấy mệt chớ chưa phải thật sự là đuối sức. Trời bắt đầu nắng và nóng 27oC.

Chạy thêm một đoạn ngắn nữa mình mới thật sự có cảm giác như đụng vào một bức tường. Chân cẳng dở không lên.

Thật là khủng khiếp, không khác nào là điạ ngục trần gian. Nhiều lúc mình muốn té xỉu tại chỗ và bỏ cuộc luôn cho rồi. Nhưng phải cương quyết cố gắng đến cùng vì sẽ không còn dịp nào khác nữa để thực hiện cái ước vọng điên cuồng chạy marathon nầy nữa. 

Dường như từ lúc đó đến phút cuối mình chỉ chạy bằng cái đầu mà thôi.

 Lê lết từng bước chậm chạp và nặng nề đến một trạm tiếp nước bên đường lấy vội một gói gel (là một loại đường sền sệt ngọt rất gắt)  nút hết vào họng rồi uống thêm 2-3 ngụm nước, nước còn dư được tưới hết lên đầu. Cứ 5km dọc theo lộ trình là có trạm tiếp nước, có nước chai, nước cam, các loại nước trái cây và có cả cam dã được cắt sẵn v,v…

 Marathon International Montreal được công ty sản xuất nước trái cây Oasis tài trợ.

Hít thở một hồi, sau đó mình mới tiếp tục chạy lúp xúp, chầm chậm (chớ chạy lẹ sao cho nổi). Đầu óc bị dằn co giữa ý tưởng bỏ cuộc và khát vọng kết thúc được marathon với bất cứ giá nào. Tứ chi đau nhức vô cùng, thân xác rã rời  hết biết. Văng vẳng bên tai là nhửng tiếng cổ vỏ khích lệ của người québecois: Can đảm, cố sức lên cha nội, ông làm nổi mà,  Courage Tu es capable! Còn 7 km nữa, ráng lên đi ông già! Encore 7 km  Courage! Có nơi họ đem theo trống kèn theo,thổi tò te tí te để cổ vỏ. Trên tuyến đường, lúc chạy ngang qua sở chữa lửa các vận đông viên được nhân viên cứu hỏa tưới nước như mưa sướng gì đâu.

Đường Notre Dame dài thâm thẫm bất tận, rồi đến khu Vieux Montreal, quẹo lên St Laurent, chạy ngang phố Tàu với những cặp mắt xa lạ nhìn  mình một cách thờ ơ lạc lỏng.

Trời ơi cái dốc đường Berri dài 200 mét, hiện ra chình ình trước mặt, khiếp quá! không chạy lên nổi, thôi đành phải đi để bảo toàn tính mạng. 

Vừa qua khỏi dốc thì thấy thằng con trai phục sẵn đâu bên lề từ hồi nào với máy ảnh chụp lia lịa ông già tía của nó.

Quẹo trái Cherrier, chỉ còn 2 km nửa thôi, có phải thật vậy không kìa ?

Trong niềm phấn khởi tột cùng,mình gom góp hết hơi tàn sức mọn còn lại của tấm thân già ham vui, cố gắng bung đi những bước cuối cùng trực chỉ mức đến ở cây số 42 giửa Parc LaFontaine.

Bip, bip,bip, đó là tính hiệu phát ra tại mức đến khi chiếc giầy mình có mang cái chip điện tử ChampionChip chạm lên lằn mức đến cuối cùng. Ba tiếng tín hiệu nghe sao mà dễ thương quá vậy.

 Thấy mình lảo đão, hai người trong ban cứu thương tính lại đở, nhưng mình khoát tay khỏi cần, cám ơn : non merci, c’est correct .

 Chiến thắng được hai Mission impossible

blank

61 Tuổi  2004 (parc LAFONTAINE)-5h28mn


                                       blank                                 

   Marathon Montreal sept 2005,62 tuổi- Hết xí quách-Mức đến Olympic Stadium-5h.44mn 


Đưa vội tay nhận lấy tấm médaille Marathon Montreal 2004, mình qụy xuống bãi cỏ, mắt xé cay vì quá sung sướng và tự hào. Mình đã đạt ước nguyện, và đã chiến thắng thêm được một mission impossible nữa trong đời.

Đây là lần thứ hai mắt mình xé cay vì vui mừng tột độ. Lần trước là vào tháng 3 năm 1980, khi chiếc tàu định mệnh không máy, sau bao ngày linh đinh trên biển cả với 69 người yêu chuộng tự do đã lũi được vô bờ một đảo hoang ngoài khơi thành phố duyên hải Rayon của Thái Lan

                                                               blank

                                            MÌNH ĐÃ KHÓC KHI BƯỚC CHÂN VỪA CHẠM  ĐÂT


Năm sau, 2005, mình cũng bốc đồng chạy thêm một marathon nữa không biết để làm gì. Cũng may là không bỏ cuộc. Lết về được đến mức ăn thua như ý mong muốn, nhưng thân xác rã rời, đau nhức, đi cà nhắc cả tuần lễ. Tởn luôn tới già! 

Và đó cũng là lần cuối cùng trong đời. Thôi đủ rồi!

Xin vĩnh biệt marathon./.

Kết quảwww.sportstats.ca/re2004/festim.htm 

     Có lối 1500 người  ghi tên chạy marathon. Montreal 2004 

-         827 người đã chạy về tới mức đến cây số 42 km ở Parc LaFontaine 

-         Người đến nhứt  đã chạy trong 2 :22 hr , người về chót đã chạy hết 7 :17 hr 

-         Chánh Nguyễn ( 61 t) : hạng 781 , chạy trong 5 :28 hr ( 21 km đầu chạy trong 2 :17hr , 21 km sau chạy trong 3 :10 hr ) . 

-         Lan Châu Nguyễn ( 29 t) , hạng 407, đã chạy trong 4 :08 hr . 

- ****        Catégorie 60-64 tuổi (tác giả): 4 người về đến mức, 65-69 t : 2 người , trên 70t :2 người   

Marathon Montreal 2004


Montreal International Marathon - Results
Montreal, QC Canada
September 12, 2004
Finishers: 820, Males - 641 , Females - 179
Male Winner: 2:22:32 | Female Winner: 2:47:11
Average Finish Time: 4:11:50 | STD: 0:41:25


Race

Last Name, First Name
(Sex/Age)

Time

OverAll
Place

Sex Place
/
Div Place

DIV

Net Time

City, Country

Montreal International Marathon
9/12/04

Nguyen, Chanh (M)

5:28:17

781

610 / 11

M60-64

5:27:42

Longueuil, CAN




Race

Last Name, First Name
(Sex/Age)

Time

OverAll
Place

Sex Place
/
Div Place

DIV

Net Time

City, Country

Montreal International Marathon
9/12/04

Nguyen, Lan chau (F)

4:08:16

407

69 / 16

F25-29

4:07:02

Montreal, CAN


Marathon Montreal 2005

Montreal International Marathon - Results
Montreal, QC Canada
September 11, 2005
Finishers: 1001, Males - 808 , Females - 193
Male Winner: 2:17:25 | Female Winner: 2:56:20
Average Finish Time: 4:07:40 | STD: 0:41:16


Race

Last Name, First Name
(Sex/Age)

Time

OverAll
Place

Sex Place
/
Div Place

DIV

Net Time

City, Country

Montreal International Marathon
9/11/05

Nguyen, Chanh (M)

5:46:20

981

795 / 20

M60-64

5:44:26

Longueuil, Canada

                              blank


Montreal, 

HẾT


Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Mối quan hệ giữa Tổng thống Joe Biden và Thủ tướng Benjamin Netanyahu đã rơi xuống mức thấp nhất sau khi Hoa Kỳ bỏ phiếu trắng, cho phép thông qua nghị quyết ngừng bắn ở Gaza tại Liên Hiệp Quốc; quyết định này đã bị nhà lãnh đạo Israel chỉ trích gay gắt, theo Reuters.
Hai giải xổ số khổng lồ, một sẽ xổ vào đêm nay và một sẽ xổ vào đêm mai. Không ai trúng giải độc đắc Mega Millions hoặc Powerball trong các kỳ quay gần đây nhất của hai giải xổ số này và tổng số tiền cộng lại hiện ở mức gần 2 tỷ USD. NBC News đưa tin giải độc đắc Mega Millions đã tăng lên 1,1 tỷ USD và Powerball lên 800 triệu USD.
Trong tháng 4/2024, Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden và Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida sẽ công bố kế hoạch tái cơ cấu bộ chỉ huy quân sự Hoa Kỳ tại Nhật Bản để giải quyết những lo ngại chung về Trung Quốc, theo Reuters.
Nga treo cờ rũ quốc tang một ngày, và kết án 4 can phạm được cho là những kẻ khủng bố đã xả súng bắn chết hàng trăm người tại một buổi hòa nhạc ở ngoại ô Moscow; đây là vụ tấn công nguy hiểm nhất ở Nga trong hai thập niên qua, theo Reuters.
Biển Đông: Bộ Quốc phòng Trung Quốc hôm Chủ nhật kêu gọi Philippines đừng thực hiện bất kỳ hành động "khiêu khích" nào và tuyên bố rằng TQ sẽ bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ của mình: “Nếu Philippines liên tục thách thức điểm mấu chốt của Trung Quốc, Trung Quốc sẽ tiếp tục thực hiện các biện pháp cứng rắn và quyết đoán để bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ cũng như quyền và lợi ích hàng hải của mình”.
Chính phủ liên bang Hoa Kỳ rơi vào tình trạng đóng cửa một phần sau khi Hạ viện thông qua dự luật chi tiêu trị giá 1,2 nghìn tỷ USD, nhưng Quốc hội đã không thông qua kịp thời để duy trì hoạt động của một số bộ, ngành. Việc đóng cửa dự kiến sẽ diễn ra trong thời gian ngắn và có ít hoặc không có tác động gì khi các nhà lãnh đạo Thượng viện thông báo rằng họ đã đồng ý bỏ phiếu về gói tài trợ vào sáng sớm thứ Bảy.
Theo FOX News, tính đến tháng 1 năm 2024, hơn 7,2 triệu người di dân đã vượt biên trái phép vào Hoa Kỳ qua biên giới Tây Nam dưới thời chính quyền của Tổng thống Joe Biden. Nhưng con số đó chỉ có nghĩa là có 7,2 triệu người di dân bất hợp pháp đã bị Lực lượng Tuần tra Biên giới Hoa Kỳ bắt giữ. Một nửa số người di dân đó đã bị đưa trở lại biên giới Hoa Kỳ-Mexico. Vì vậy, con số 7,2 triệu không có nghĩa là có thêm 7,2 triệu người di dân bất hợp pháp vào Hoa kỳ.
Một thị trấn nhỏ ở Bờ Đông của tiểu bang Maryland đã đình chỉ toàn bộ lực lượng cảnh sát trong khi chờ kết quả điều tra của các công tố viên tiểu bang, một quyết định phần lớn không giải thích được khiến người dân bị sốc, hoài nghi và lo lắng. Với việc Sở Cảnh sát Ridgely tạm thời không còn tồn tại, các cơ quan an toàn công cộng khác đã đồng ý lấp đầy khoảng trống. Nhưng cư dân của thị trấn lịch sử với khoảng 1.600 người này lo ngại về thời gian phản ứng nếu họ cần hỗ trợ.
Khi mang bầu được 6 tháng, H quyết định thế là đã quá đủ. Cô đã phải thường xuyên chịu đựng sự bạo hành của chồng mình trong nhiều năm và gần đây phát hiện ra anh ta cũng bạo hành thể xác con của cô. Cô quyết định liên lạc với luật sư giúp cô ly hôn. Nhưng cô đã bị chặn lại. Luật sư của cô nói với cô rằng cô không thể hoàn tất thủ tục ly hôn ở Missouri vì cô đang mang thai. “Tôi cảm giác hoàn toàn thua cuộc,” cô nói. H trở về sống chung với kẻ bạo hành dưới cùng một mái nhà, ngủ trên sàn phòng con của cô và tiếp tục đối mặt với bạo lực. Vào đêm trước khi sinh con, cô ngủ trong căn phòng an toàn nhất trong nhà: trên sàn gạch dưới tầng hầm, cùng với những chú chó của gia đình.
Hôm nay, Dân Biểu Liên Bang Michelle Steel (Đảng Cộng Hòa-CA) trong tuần qua đã thúc giục Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken đưa Việt Nam vào danh sách các “Quốc gia cần quan tâm đặc biệt” vì tình trạng vi phạm nhân quyền ngày càng tồi tệ hơn
Dữ liệu nghiên cứu mới cho thấy những người thợ móng tay—chủ yếu là phụ nữ Việt Nam, dân nhập cư và tị nạn—đang bị trả lương quá thấp dưới mức tối thiểu và bị xếp loại nghề nghiệp sai chỗ tràn lan, điều này làm suy yếu khả năng bảo vệ quyền lợi lao động của họ tại nơi làm việc. Ngoài ra, chủ tiệm—phần lớn điều hành các tiệm nail gia đình nhỏ lẻ—không nhận được giải trình về luật lao động hợp với ngôn ngữ và văn hóa của họ. Những kết quả báo cáo đã ghi trong dự luật AB 2444, một dự luật mới được Dân biểu Tiểu bang California Alex Lee (AD 24) đệ trình vào ngày 13 tháng 2 năm 2024 để thực thi các yêu cầu về giáo dục trong ngôn ngữ và tinh tế trong văn hóa cho thợ và chủ tiệm nail.
Vừa đúng thời điểm mọi người nghỉ kỳ Spring Break vào Tháng Ba này, một trong những quần thể hồ tắm phong thái resort rộng nhất tại một trong những cơ sở resort/casino lớn nhất trong nước sẽ mở cửa đón tiếp mùa vui đùa trong nước vào Thứ Hai, 11 Tháng Ba. Năm nay, khách vui chơi hồ tắm mọi nơi đều sẽ có thể tới tận hưởng môi trường như-một-ốc-đảo của The Cove, với diện tích rộng bằng năm sân football. Ban Quản Lý khu The Cove của Pechanga Resort Casino thực hiện thẻ dùng trong ngày cho những vị khách không-thuê-phòng-khách sạn và để những vị này được thuê 'lều - cabana' cùng 'giường nằm - daybed'.
Đã quá lâu, việc dạy kèm và trợ giúp làm bài tập về nhà đã nằm ngoài tầm với của nhiều học sinh và gia đình ở California. Sự phân chia giữa những người có thể tiến lên trong xã hội và những người chỉ có thể mơ ước về điều đó thường dẫn đến một nền tảng giáo dục không bình đẳng cho học sinh. Nhằm đem quyền lợi và cơ hội bình đẳng cho học sinh, thư viện địa phương của quý vị hiện đang cung cấp miễn phí dịch vụ dạy kèm và hỗ trợ làm bài tập về nhà trực tuyến HelpNow cho học sinh California!
Quần jean xanh là một trong những trang phục cổ điển và quan trọng trong thế giới thời trang. Nhưng đây cũng là một trong những sản phẩm tạo ra tác động môi trường lớn nhất trong ngành này. Hàng tỷ sản phẩm từ vải denim được sản xuất mỗi năm, và giá trị của thị trường denim toàn cầu đã đạt 63.5 tỷ MK vào năm 2020. Để tạo ra loại trang phục cổ điển này, các nhà sản xuất phải sử dụng chất nhuộm màu chàm (indigo) để tạo ra màu xanh lam đặc trưng của jean. Chất nhuộm chàm ban đầu được chiết xuất từ cây cỏ, nhưng do nhu cầu sử dụng đồ jean ngày càng tăng trong thế kỷ 20, thuốc nhuộm chàm tổng hợp (synthetic indigo) đã được phát triển và được sử dụng phổ biến cho đến ngày nay.
Tháng 2 năm 2024, việc đóng cửa tạm thời Darien Gap – đoạn đường đầy nguy hiểm băng qua 66 dặm rừng rậm nối liền Nam Mỹ và Trung Mỹ – đã tạm thời ngăn chặn một trong những tuyến đường di cư đông đúc nhất ở Bán cầu Tây. Điều này cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của Darien Gap đối với một nhóm nhỏ nhưng ngày càng tăng - những người phụ thuộc vào con đường này để đến Hoa Kỳ: di dân từ Trung Quốc.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.