NHỮNG CẢM NGHĨ KHI ĐỌC CUỐN SÁCH “TỪ SÀIGÒN ĐẾN KABUL” CỦA ĐINH XUÂN QUÂN
DS. Bùi Khiết
Chúng ta ai cũng có một định mệnh cho riêng mình. Một số phận khó lý giải. Dù vậy, nhiều cạu hỏi tra vấn được nêu lên để cuối cùng lời giải đáp vẫn chưa thỏa đáng.
Tác giả Đinh xuân Quân, với tác phẩm nhan đề là “Trung Kiên với lý Tưởng – Từ Saigon đến Kabul”. Đây là một cuốn hồi ký của một chuyên gia kinh tế Việt Nam trôi nổi theo giông tố lịch sử.
Hình như tác giả chỉ muốn nhấn mạnh tới giai đoạn thực sự bắt đầu hoạt động trong phạm vi chuyên môn về kinh tế từ thành phố Saigon trước 1975, sau khi đã hoàn tất học vấn, huấn luyện tại nước ngoài, rồi để thời cuộc ngày 30/4/1975 đã từ từ xô đẩy tác giả về nhiều xứ sở xa lạ từ Phi Châu đến Á châu.
Một nơi ông đã ở và làm việc nhiều nhất là xứ Afghanistan mà thủ đô là Kabul.
Đây là chủ đề mà ông muốn nói.
Những người đọc, qua cuốn sách của ông, lại thấy tư tưởng của ông bồng bềnh trôi nổi theo giòng thời gian từ một đêm tháng chạp năm 1947, trời lạnh buốt chạy trốn trong đêm khuya từ vùng Phát Diệm theo đường thủy ra biển cả.
Và rồi ông mô tả bao biến cố, bao cảm xúc riêng tư, từ hoàn cảnh gia đình tới cơn quốc biến. Qua sự trình bầy khúc triết về từng lớp sóng phế hưng của lịch sử. Sự trầm luân của nhiều kiếp người. Cuối cùng cơn sóng vô hình đã xô đẩy ông về vùng đất Westminster, Orange County, thuộc tiểu bang California, Hoa Kỳ.
Vậy phải chăng ông đã “Từ Phát Diệm đến Westminster” theo đúng định nghĩa.
Còn khoảng thời gian “Từ Sàigòn đến Kabul” chỉ là thời gian cho một hành trình của kinh tế gia Đinh Xuân Quân đã thành danh đi vào đời phục vụ cho nhân quần.
Trong suốt chiều dầy của cuốn sách, Đinh Xuân Quân đã gởi tới người đọc nhiều sự kiện và nhiều thông điệp.:
- Về lịch sử: Ở một khía cạnh nào đó, cho thấy gia đình họ Ngô (của Tổng Thống Ngô Đình Diêm) đã có những hành xử tiêu cực với vua Bảo Đại và gia đình của cụ Đinh Xuân Quảng.
- Về nhân văn đạo đức: Tác giả rất chú trọng đến chữ Tín, chữ Hán gồm chữ Nhân và chữ Ngôn. Con người đứng thẳng ôm lấy (giữ) lời nói của mình. Đó là đạo của người Quân Tử. Đã nói ra, đã hứa, thì phải có trách nhiệm về lời nói và trách nhiệm về lời hứa của mình.
- Về tín ngưỡng: Theo lời tác giả, khi thế nhân bị dồn vào tình thế đau khổ, tuyệt vọng thì người có lòng tin vào đấng thiêng liêng đã có thể tự trấn tĩnh, tự giải thoát.
- Về gia đình: Chữ Hiếu, tác giả viết hoa để biêu thị một giá trị vô cùng cao quý. Tác giả đã hành xử hết sức cẩn thận, quý trọng đấng sinh thành
- Về xã hội: Tác giả nhấn mạnh đến bổn phận đối với các quốc gia đã tiếp đón và giúp chúng ta xây dựng lại cuộc đời. Phải làm việc. Tự lập. Đóng góp. Yêu mến nơi quê hương mới. Chứng tỏ lòng ngay thẳng và tự trọng của người Việt Nam.
- Về nhân loại tính: Hãy sống gắn bó, giúp đỡ các quốc gia chậm tiến. Tuyệt đối tránh kỳ thị. Giúp đỡ người nghèo.
- Về ý thức chính trị : Kinh nghiệm khi giúp các nước Phi châu theo XHCN và nước CHXHCN Việt Nam, tác giả đã vạch rõ những điểm cản trở sự phát triển kinh tế và xã hội.
- Về hậu quả chiến tranh : Tác giả mô tả một thảm cảnh trầm luân của con người thời hậu chiến. Nông trường trồng tre làm vật liệu cho nhà máy giấy Bãi Bàng gần tỉnh Tuyên Quang có 4,000 thanh nữ làm việc với ba bốn thương phế binh. Đã có nhiều cô van xin anh tài xế lái xe qua đó ‘cho em một đứa con’. Đứa con là một bảo hiểm nhân thọ, vật chất và tinh thần. Người Việt Nam nào biết chuyện này khó có thể cầm nước mắt.
Sau khi đọc hết tác phẩm của Đinh Xuân Quân xin có đôi lời cảm tạ và mong muốn phổ biến đến nhiều đọc giả.
BK