Tự tử là một trong số những nan đề của nhân loại nói chung và tại Mỹ nói riêng. Ở Mỹ năm 2020 có tới 45,800 người đã tự tử chết. Đặc biệt trong thời đại dịch với các biện pháp phong tỏa, cách ly, cô lập càng làm cho nhiều người bị trầm cảm và đi đến chỗ quyên sinh. Hai vị giáo sư, gồm Giáo Sư Tâm Lý Học Michael R. Nadorff tại Đại Học Tiểu Bang Mississippi và Giáo Sư Về Công Tác Xã Hội Julie Cerel tại Đại Học Kentucky đã có bài phân tích và đưa ra lời khuyên về cách giúp những người có thân nhân tự tử làm sao để họ vượt qua khỏi sự đau khổ, được đăng trên trang mạng www.theconversation.com vào ngày 17 tháng 12 năm 2021. Việt Báo xin dịch để cống hiến độc giả.
*******
Không có gì vui vẻ khi những ngày lễ vẫn còn khó khăn đối với những người đã mất người thân yêu tự tử.
Trong năm 2020, Covid-19 đã cô lập nhiều người với gia đình của họ. Trớ trêu thay, sự cô lập đó có thể đã cứu những người còn sống vì mất người thân tự tử khỏi đau khổ. Không có tụ họp gia đình, con người không để ý đến chỗ ngồi trống vắng nơi cái bàn. Nhưng năm nay, với nhiều gia đình tụ họp, nỗi đau sẽ chắc chắn xuất hiện.
Một nửa dân số Mỹ biết một người nào đó đã chết vì tự tử. Tôi là một trong số những người đó, và cái chết của bà tôi đã tạo cảm hứng cho tôi trở thành nhà nghiên cứu về tự tử. Đồng tác giả và cũng là đồng nghiệp của tôi, một nhà tâm lý và giáo sư về công tác xã hội, đã kiểm tra cách những gia đình có thể thích ứng tốt nhất sau một vụ tự tử. Sau đây là tóm tắt một số điểm đáng ngạc nhiên.
Những số thống kê đầy kinh ngạc, những mất mát đau thương
Tự tử ảnh hưởng đến nhiều người hơn là bạn có thể nghĩ. Trong năm 2020, có 45,800 người Mỹ đã tự sát. Tự tử là nguyên nhân thứ 11 dẫn đầu các nguyên nhân tử vong tại Hoa Kỳ và là nguyên nhân thứ hai dẫn đầu cái chết đối với giới thanh niên. Người chết vì tự tử nhiều hơn người chết vì tai nạn xe, giết người hay ung thư vú mỗi năm tại Hoa Kỳ. Từ năm 1999 tới 2018, tỉ lệ tự tử đã gia tăng 35%.
Những thống kê này thật ngạc nhiên, chúng chỉ cho thấy chút ít sự tàn phá mà tự tử đã để lại bên sau. Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy rằng, đối với mỗi vụ tử tử, trung bình 135 người biết về nhân vật đó. Đó là 6 triệu người Mỹ mỗi năm bị ảnh hưởng trực tiếp từ sự mất mát sinh mạng vì tự tử.
Cùng với nỗi đau, nhiều người còn sống mất người thân tự tử cảm thấy tội lỗi. Họ tin rằng họ đã góp phần cho cái chết hay đã có thể ngăn cản được nó. Một số người trải qua suốt cuộc đời còn lại tự hỏi “Điều gì vậy?” Một nghiên cứu cho thấy rằng 92% các bậc cha mẹ là những người mất con em tự tử đã trải qua cảm giác tội lỗi; 34% báo cáo tội lỗi là phần tồi tệ nhất của nỗi đau của họ.
Giúp những người còn ở lại
Dù những người còn sống thường nói “Tôi nên biết,” không ai có thể tiên đoán sự tử tử, ngay cả các chuyên gia cũng không. Các nhà nghiên cứu và bác sĩ bây giờ cũng không khá hơn đối với việc tiên đoán tự tử như họ đã từng cách nay 50 năm. Tỉ lệ dự đoán đúng của họ giống như việc búng đồng tiền đoán úp mở. Để kỳ vọng một tín đồ thành công ở chỗ mà các chuyên gia thường thất bại là điều không hợp lý.
Có hàng trăm yếu tố rủi ro đối với hầu hết các vụ tự tử; tự tử do nguyên nhân đơn độc là rất hiếm. Những người cảm thấy trách nhiệm một mình đối với sự tự tử của người thân là không công bằng với chính họ.
Đơn giản, những người tự sát cảm thấy cô đơn và không còn liên kết với ai. Họ cảm thấy như cái chết của họ sẽ tốt hơn cho bạn bè và những người thân. Nỗi đau trở nên quá nặng nề khiến con người vượt qua bản năng mạnh mẽ nhất của loài người: sự tự tồn.
Đừng rút lui
Thường, gia đình và bạn bè không biết nói gì với người đang thích ứng với việc mất người thân vì tự tử trong những ngày lễ, vì vậy họ không nói gì hết. Cảm thấy an toàn.
Nhưng việc rút lui thì không giúp ích gì. Thay vì vây, nên có mặt ở đó. Bạn không phải nói gì cả; “Tôi rất buồn” là đủ. Hãy cho họ biết họ không cô đơn một mình. Hãy để họ nói nếu họ muốn. Hãy để họ chia xẻ các câu chuyện về người đã mất – những giây phút cuối cùng của cuộc đời những người đó – đừng định nghĩa làm sao một người thân bị mất được tưởng nhớ. Đừng ngại nói tên của người đó hay hỏi nhiều vấn đề về họ.
Những hành động lắng nghe, có mặt và tạo không gian để nói và phản ảnh về người đã mất rất đơn giản này sẽ là ý nghĩa hơn nhiều bạn tưởng tượng. Điều này đặc biệt đúng khi những người khác trong cuộc đời của người còn sống rút lui bởi vì họ không biết phải làm gì với người đã trải qua kinh nghiệm mất mát này. Đối với những người mất người thân vì tự tử mà bạn quan tâm, bạn có thể giúp tạo những ngày lễ thoải mái và có thể ngay cả tươi sáng hơn.
Gửi ý kiến của bạn
