The Capitol Tree
Ở Hoa Kỳ, những lễ hội có giăng đèn kết hoa ngoài trời được khởi xướng từ California vào thời gian đầu của 1900, sau những phát minh ra loại bóng đèn không bị ảnh hưởng bởi thời tiết mưa gió bên ngoài. Truyền thống nầy được phổ biến mạnh mẽ, lan nhanh khắp nơi, sang đến miền đông Hoa Kỳ. New York tổ chức lên đèn cây Giáng Sinh lần đầu tiên vào năm 1912 tại Madison Square Gardens. Vào năm sau, 1913, thủ đô Hoa Thịnh Đốn đã rộn ràng dựng cây Giáng Sinh và lên đèn rực rỡ vào đúng đêm Noel tại tiền đường phía đông của tòa nhà Quốc Hội. Hơn 20,000 người đã đến tham dự, đứng chật cả sân, chiêm ngưỡng cây Noel lộng lẫy, cao ngất; chiêm ngưỡng những hang đá, tượng chúa Hài Đồng, những lồng đèn sáng chói, một khung cảnh thật huy hoàng hiếm thấy; và cùng lúc thưởng thức tài trình diễn của 1,000 người trong ban quân nhạc Thủy Quân Lục Chiến.
Lúc bấy giờ sự tốn kém đã làm cho các giới chức của Hoa Thịnh Đốn lo ngại, phải cầu cứu đến Tổng Thống Woodrow Wilson lên tiếng kêu gọi mọi người đóng góp tài chánh để tiếp tục truyền thống nầy. Nhưng để tránh sự hao hụt ngân quỹ, lễ hội lên đèn đêm Noel đã không được tổ chức vào năm 1915 & 1916. Thế chiến thứ I bùng nổ, lễ hội lên đèn bị ngưng hẳn vào năm 1917. Ngày 11 tháng 11 năm 1918 đánh dấu ngày kết thúc thế chiến thứ I, một cây Giáng Sinh cao lớn đã được dựng lên và treo đèn kết hoa lộng lẫy cũng ngay tại sân phía đông của Capitol Hill. Hoa Thịnh Đốn lại tổ chức lễ lên đèn và ăn mừng vui chơi cả tuần lễ, suốt từ Giáng Sinh sang đến ngày đầu năm dương lịch. Những lá cờ của Hiệp chủng quốc Hoa Kỳ bay phất phới trên nóc của tòa nhà Quốc hội như cùng chia xẻ nỗi hân hoan với mọi người, đón chào ánh sáng hòa bình. Kể từ năm 1964, cây Noel của Quốc hội được dời sang sân tiền đường ở phía tây, như hiện nay.
The National Christmas Tree
Bà Lucretia Walker Hardy, giám đốc DC Community Center Department cảm thấy cây Noel tại Capitol như có tính cách địa phương. Vào ngày 30 tháng 11 năm 1923, bà Hardy đã đệ thư lên phủ Tổng Thống đề nghị dựng cây Noel ngay sân Tòa Bạch Ốc, với sắc thái và hình thức tiêu biểu cho cả quốc gia chứ không phải chỉ riêng cho Hoa Thịnh Đốn. Kết quả, đệ nhất phu nhân Grace Coolidge chấp thuận và Tổng Thống Calvin Coolidge đã khai mạc thắp sáng cây Noel đầu tiên tại khuôn viên Ellipse ở phía nam tòa Bạch Ốc lúc 5 giờ chiều ngày 24 tháng 12 năm 1923. Cây Giáng Sinh Quốc Gia đầu tiên nầy do ông Paul Moody, viện trưởng viện đại học Middlebury tại Vermont tặng (tiểu bang Vermont là nguyên quán của Tổng Thống Coolidge). Electric League of Washington đã tặng 2,500 ngọn đèn xanh trắng đỏ để trang điểm cho cây Noel. Suốt 80 năm qua, truyền thống nầy đã được tiếp nối và Cây Giáng Sinh Quốc Gia huy hoàng lng lẫy được bao người chiêm ngưỡng cũng đã trải qua bao thăng trầm theo những biến động của tình trạng đất nước Hoa Kỳ và thế giới.
Vào năm 1924, trong bài diễn văn tại hội Lâm Viên Quốc Gia, Tổng Thống Coolidge đả kích việc tàn phá những rừng thông, đốn cây hàng loạt để trang trí mùa Noel. May thay, có người đã đề nghị là trồng cây thật để trang hoàng cho ngày lễ, thế là một cây thông loại Norway Spruce, cao 35 feet (khoảng 12m) được gởi đến từ New York để trồng tại Sherman Plaza và được sự chấp thuận của Tổng Thống Coolidge.
Năm 1925, buổi lễ lên đèn cây Giáng sinh Quốc Gia được trực tiếp truyền thanh để mọi người ở khắp nơi cùng chung vui và lắng nghe bài diễn văn của Tổng Thống. Vào năm 1929, cây Noel trồng đầu tiên ở đây đã chết và cây mới được trồng thế. Lễ lên đèn hàng năm tại Sherman Plaza được tiếp diễn đến năm 1934 thì dời sang công viên Lafayette rộng lớn hơn để nhiều người có thể đến tham dự. Người ta phải trồng 2 cây để thay phiên treo đèn kết hoa mỗi năm vì sức nóng của mấy chục ngàn bóng đèn đã làm cho cây héo & chết (nhiệt lượng: 20W x 30,000 = 600,000W).
Năm 1939 & 1940 thông loại Red Cedar từ Mount Vernon, nhà của Tổng Thống George Washington, được trồng tại khuôn viên Ellipe. Năm 1941, Tổng Thống Roosevelt cho trồng 2 cây Oriental Spruce ở sân phía Nam tòa Bạch Ốc, và tổ chức lễ hàng năm tại đây cho đến năm 1954.
Vào năm 1941, sau khi Nhật dội bom Trân Châu Cảng, thủ tướng Anh Winston Churchill cùng xuất hiện với Tổng Thống Roosevelt trong buổi lễ lên đèn Cây Giáng Sinh Quốc Gia. Năm sau 1942, thế chiến thứ 2 bùng nổ, cả bầu trời như bị bao phủ bởi một màu tối ám thê lương, luôn cả cây Giáng sinh Quốc Gia cũng cùng chung số phận, từ 1942 đến 1944, những ngọn đèn trên cây Giáng Sinh đã không được thắp sáng.
Thế chiến thứ II chấm dứt, cây Giáng Sinh Quốc Gia như được hồi sinh, hàng trăm ngàn ngọn đèn đủ màu lấp lánh lại được chói sáng hàng năm vào dịp Noel. Đến năm 1948, đêm lễ hội lên đèn được trực tiếp truyền hình khắp nơi lần đầu tiên trong lịch sử Hoa Kỳ.
Năm 1954, lễ được chính thức gọi là "The Christmas Pageant of Peace" (tạm dịch Giáng Sinh thắp sáng cho hòa bình) với sự tham dự của 27 tòa đại sứ, phô trương những truyền thống tốt đẹp của mỗi quốc gia, cùng những lời ca tiếng nhạc vang lừng như bất tận. Đang lúc chuẩn bị, một chú nai con (bambi) đã chạy lạc ra đường, làm tắt nghẽn lưu thông, náo loạn khắp nơi, tưởng đã làm hỏng cả một chương trình long trọng nhất. Tổng Thống Eisenhower chính thức lên đèn vào ngày 17 tháng 12, không chờ đến đêm 24 như những năm trước. Năm 1954 cũng là năm đầu tiên Tòa Bạch Ốc cho dựng "Lối Mòn Hòa Bình" (The Pathway of Peace), những lối đi vòng quanh cây Giáng Sinh quốc gia khổng lồ. Dọc quanh lối đi nầy là 56 cây Noel nhỏ hơn, (trang hoàng khiêm tốn hơn), tượng trưng cho 50 tiểu bang, 5 thuộc địa (Guam, American Samoa, US Virgin Islands, Puerto Rico, The Commonwealth of the Northern Mariana Islands (CNMI)) và thủ đô Hoa Thịnh Đốn. Giáng Sinh Thắp Sáng cho Hòa Bình được tiếp nối gìn giữ cho đến bây giờ.
Năm 1963, Tổng Thống Kennedy bị ám sát, cây Giáng Sinh Quốc Gia cũng buồn ủ rũ, lặng im, không đèn không nhạc suốt 30 ngày, khi cả nước đau buồn trước cái tang chung, cho mải đến sau khi lễ truy điệu chấm dứt tại Lincoln Memorial, ngày 22 tháng 12. Trong năm này, ty bưu điện Hoa Kỳ đã cho phát hành tem mới, hình Tổng Thống Kennedy thắp sáng cây Giáng Sinh Quốc Gia vào năm 1962 (do Lily Spandorf vẽ).
Năm 1965, Arizona tặng cho tòa Bạch Ốc một cây Noel kỷ lục, hơn 100 tuổi và cao gần 100 feet (33 m).
1973, cây Giáng Sinh Quốc Gia là một ngọn thông cao 42 feet, được trồng ở phía đông bắc của khuôn viên Ellipse, nhưng không thọ, phải trồng cây khác vào năm 1977, lại bị cơn bão dữ năm 1978 đánh ngã gục. Từ năm 1978, cây Colorado Blue Spruce đã được thay vào và ở ngôi vị cho đến nay.
1979 - 1980, cả nước xót xa trước việc 417 công dân Hoa Kỳ bị Iran bắt làm con tin, Tổng Thống Jimmy Carter chỉ thắp sáng ngôi sao trên ngọn cây, phần còn lại hoàn toàn tối. 1980, cây Giáng Sinh Quốc Gia được thắp sáng 417 giây đồng hồ, mỗi giây để ghi nhớ mỗi con tin vẫn còn đang bị giam giữ.
20 tháng 1, 1981, khi những con tin được trả tự do, Tổng Thống Reagan đã thắp sáng cây Giáng Sinh Quốc Gia để chào mừng. Đây là lần đầu tiên & duy nhất trong lịch sử, lễ hội lên đèn cây Giáng Sinh Quốc Gia được tổ chức vào tháng Giêng.
1985, Tổng Thống George Bush Sr. đã vặn lu mờ cây Giáng Sinh Quốc Gia vào đêm Noel, 24, để tưởng nhớ đến những công dân Hoa Kỳ bị giam giữ làm con tin tại Lebanon.
Năm nay, 2003, lễ đăng đèn đã được đương kim Tổng Thống George W. Bush khai mạc vào lúc 5 giờ chiều ngày 5 tháng 12 vừa qua tại khuôn viên Ellipe. Phu nhân phó Tổng Thống Dick Cheney đã đặt ngọn đèn ngôi sao trên ngọn cây. Liên tiếp 41 năm, hãng GE đã tặng hàng trăm ngàn bóng đèn đủ màu mỗi năm. Trên mặt đất, những đoàn xe lửa tí hon chạy chung quanh gốc thông (do hãng Aristo Craft Trains & National Capital Trackers tặng). Cây Giáng Sinh Quốc Gia và 56 cây nhỏ vòng theo "Lối Mòn Hòa Bình" sẽ được tiếp tục cháy sáng đến ngày đầu năm mới, mồng 1 tháng Giêng.
Giáng Sinh, ngoài hình ảnh ông già Noel, những chú nai, những ánh mắt hân hoan, những nụ cười vui sướng, trầm trồ trước những món quà được gói xinh xắn xanh đỏ, những điệu nhạc vang lừng, còn có hình ảnh những con bồ câu trắng, tượng trưng cho hòa bình. Sau biến cố ngày 11 tháng 9, 2001, sự khao khát Hòa Bình của mọi người lại càng gia tăng hơn bao giờ hết. Và "The Christmas Pageant of Peace" Giáng Sinh thắp sáng cho Hòa Bình lại càng được tô đậm nét để biểu một cái ý nghĩa và sự mơ nước hòa bình cho nhân loại của bao người.
Võ Thành Nhân & Lưu-Nguyễn Kiều Thu sưu tầm
* Tài liệu sưu tầm được trích từ các trang nhà của::
US National Park
Library of Congress
National Christmas Tree Association
The White House
Christmas Pageant of Peace
Ở Hoa Kỳ, những lễ hội có giăng đèn kết hoa ngoài trời được khởi xướng từ California vào thời gian đầu của 1900, sau những phát minh ra loại bóng đèn không bị ảnh hưởng bởi thời tiết mưa gió bên ngoài. Truyền thống nầy được phổ biến mạnh mẽ, lan nhanh khắp nơi, sang đến miền đông Hoa Kỳ. New York tổ chức lên đèn cây Giáng Sinh lần đầu tiên vào năm 1912 tại Madison Square Gardens. Vào năm sau, 1913, thủ đô Hoa Thịnh Đốn đã rộn ràng dựng cây Giáng Sinh và lên đèn rực rỡ vào đúng đêm Noel tại tiền đường phía đông của tòa nhà Quốc Hội. Hơn 20,000 người đã đến tham dự, đứng chật cả sân, chiêm ngưỡng cây Noel lộng lẫy, cao ngất; chiêm ngưỡng những hang đá, tượng chúa Hài Đồng, những lồng đèn sáng chói, một khung cảnh thật huy hoàng hiếm thấy; và cùng lúc thưởng thức tài trình diễn của 1,000 người trong ban quân nhạc Thủy Quân Lục Chiến.
Lúc bấy giờ sự tốn kém đã làm cho các giới chức của Hoa Thịnh Đốn lo ngại, phải cầu cứu đến Tổng Thống Woodrow Wilson lên tiếng kêu gọi mọi người đóng góp tài chánh để tiếp tục truyền thống nầy. Nhưng để tránh sự hao hụt ngân quỹ, lễ hội lên đèn đêm Noel đã không được tổ chức vào năm 1915 & 1916. Thế chiến thứ I bùng nổ, lễ hội lên đèn bị ngưng hẳn vào năm 1917. Ngày 11 tháng 11 năm 1918 đánh dấu ngày kết thúc thế chiến thứ I, một cây Giáng Sinh cao lớn đã được dựng lên và treo đèn kết hoa lộng lẫy cũng ngay tại sân phía đông của Capitol Hill. Hoa Thịnh Đốn lại tổ chức lễ lên đèn và ăn mừng vui chơi cả tuần lễ, suốt từ Giáng Sinh sang đến ngày đầu năm dương lịch. Những lá cờ của Hiệp chủng quốc Hoa Kỳ bay phất phới trên nóc của tòa nhà Quốc hội như cùng chia xẻ nỗi hân hoan với mọi người, đón chào ánh sáng hòa bình. Kể từ năm 1964, cây Noel của Quốc hội được dời sang sân tiền đường ở phía tây, như hiện nay.
The National Christmas Tree
Bà Lucretia Walker Hardy, giám đốc DC Community Center Department cảm thấy cây Noel tại Capitol như có tính cách địa phương. Vào ngày 30 tháng 11 năm 1923, bà Hardy đã đệ thư lên phủ Tổng Thống đề nghị dựng cây Noel ngay sân Tòa Bạch Ốc, với sắc thái và hình thức tiêu biểu cho cả quốc gia chứ không phải chỉ riêng cho Hoa Thịnh Đốn. Kết quả, đệ nhất phu nhân Grace Coolidge chấp thuận và Tổng Thống Calvin Coolidge đã khai mạc thắp sáng cây Noel đầu tiên tại khuôn viên Ellipse ở phía nam tòa Bạch Ốc lúc 5 giờ chiều ngày 24 tháng 12 năm 1923. Cây Giáng Sinh Quốc Gia đầu tiên nầy do ông Paul Moody, viện trưởng viện đại học Middlebury tại Vermont tặng (tiểu bang Vermont là nguyên quán của Tổng Thống Coolidge). Electric League of Washington đã tặng 2,500 ngọn đèn xanh trắng đỏ để trang điểm cho cây Noel. Suốt 80 năm qua, truyền thống nầy đã được tiếp nối và Cây Giáng Sinh Quốc Gia huy hoàng lng lẫy được bao người chiêm ngưỡng cũng đã trải qua bao thăng trầm theo những biến động của tình trạng đất nước Hoa Kỳ và thế giới.
Vào năm 1924, trong bài diễn văn tại hội Lâm Viên Quốc Gia, Tổng Thống Coolidge đả kích việc tàn phá những rừng thông, đốn cây hàng loạt để trang trí mùa Noel. May thay, có người đã đề nghị là trồng cây thật để trang hoàng cho ngày lễ, thế là một cây thông loại Norway Spruce, cao 35 feet (khoảng 12m) được gởi đến từ New York để trồng tại Sherman Plaza và được sự chấp thuận của Tổng Thống Coolidge.
Năm 1925, buổi lễ lên đèn cây Giáng sinh Quốc Gia được trực tiếp truyền thanh để mọi người ở khắp nơi cùng chung vui và lắng nghe bài diễn văn của Tổng Thống. Vào năm 1929, cây Noel trồng đầu tiên ở đây đã chết và cây mới được trồng thế. Lễ lên đèn hàng năm tại Sherman Plaza được tiếp diễn đến năm 1934 thì dời sang công viên Lafayette rộng lớn hơn để nhiều người có thể đến tham dự. Người ta phải trồng 2 cây để thay phiên treo đèn kết hoa mỗi năm vì sức nóng của mấy chục ngàn bóng đèn đã làm cho cây héo & chết (nhiệt lượng: 20W x 30,000 = 600,000W).
Năm 1939 & 1940 thông loại Red Cedar từ Mount Vernon, nhà của Tổng Thống George Washington, được trồng tại khuôn viên Ellipe. Năm 1941, Tổng Thống Roosevelt cho trồng 2 cây Oriental Spruce ở sân phía Nam tòa Bạch Ốc, và tổ chức lễ hàng năm tại đây cho đến năm 1954.
Vào năm 1941, sau khi Nhật dội bom Trân Châu Cảng, thủ tướng Anh Winston Churchill cùng xuất hiện với Tổng Thống Roosevelt trong buổi lễ lên đèn Cây Giáng Sinh Quốc Gia. Năm sau 1942, thế chiến thứ 2 bùng nổ, cả bầu trời như bị bao phủ bởi một màu tối ám thê lương, luôn cả cây Giáng sinh Quốc Gia cũng cùng chung số phận, từ 1942 đến 1944, những ngọn đèn trên cây Giáng Sinh đã không được thắp sáng.
Thế chiến thứ II chấm dứt, cây Giáng Sinh Quốc Gia như được hồi sinh, hàng trăm ngàn ngọn đèn đủ màu lấp lánh lại được chói sáng hàng năm vào dịp Noel. Đến năm 1948, đêm lễ hội lên đèn được trực tiếp truyền hình khắp nơi lần đầu tiên trong lịch sử Hoa Kỳ.
Năm 1954, lễ được chính thức gọi là "The Christmas Pageant of Peace" (tạm dịch Giáng Sinh thắp sáng cho hòa bình) với sự tham dự của 27 tòa đại sứ, phô trương những truyền thống tốt đẹp của mỗi quốc gia, cùng những lời ca tiếng nhạc vang lừng như bất tận. Đang lúc chuẩn bị, một chú nai con (bambi) đã chạy lạc ra đường, làm tắt nghẽn lưu thông, náo loạn khắp nơi, tưởng đã làm hỏng cả một chương trình long trọng nhất. Tổng Thống Eisenhower chính thức lên đèn vào ngày 17 tháng 12, không chờ đến đêm 24 như những năm trước. Năm 1954 cũng là năm đầu tiên Tòa Bạch Ốc cho dựng "Lối Mòn Hòa Bình" (The Pathway of Peace), những lối đi vòng quanh cây Giáng Sinh quốc gia khổng lồ. Dọc quanh lối đi nầy là 56 cây Noel nhỏ hơn, (trang hoàng khiêm tốn hơn), tượng trưng cho 50 tiểu bang, 5 thuộc địa (Guam, American Samoa, US Virgin Islands, Puerto Rico, The Commonwealth of the Northern Mariana Islands (CNMI)) và thủ đô Hoa Thịnh Đốn. Giáng Sinh Thắp Sáng cho Hòa Bình được tiếp nối gìn giữ cho đến bây giờ.
Năm 1963, Tổng Thống Kennedy bị ám sát, cây Giáng Sinh Quốc Gia cũng buồn ủ rũ, lặng im, không đèn không nhạc suốt 30 ngày, khi cả nước đau buồn trước cái tang chung, cho mải đến sau khi lễ truy điệu chấm dứt tại Lincoln Memorial, ngày 22 tháng 12. Trong năm này, ty bưu điện Hoa Kỳ đã cho phát hành tem mới, hình Tổng Thống Kennedy thắp sáng cây Giáng Sinh Quốc Gia vào năm 1962 (do Lily Spandorf vẽ).
Năm 1965, Arizona tặng cho tòa Bạch Ốc một cây Noel kỷ lục, hơn 100 tuổi và cao gần 100 feet (33 m).
1973, cây Giáng Sinh Quốc Gia là một ngọn thông cao 42 feet, được trồng ở phía đông bắc của khuôn viên Ellipse, nhưng không thọ, phải trồng cây khác vào năm 1977, lại bị cơn bão dữ năm 1978 đánh ngã gục. Từ năm 1978, cây Colorado Blue Spruce đã được thay vào và ở ngôi vị cho đến nay.
1979 - 1980, cả nước xót xa trước việc 417 công dân Hoa Kỳ bị Iran bắt làm con tin, Tổng Thống Jimmy Carter chỉ thắp sáng ngôi sao trên ngọn cây, phần còn lại hoàn toàn tối. 1980, cây Giáng Sinh Quốc Gia được thắp sáng 417 giây đồng hồ, mỗi giây để ghi nhớ mỗi con tin vẫn còn đang bị giam giữ.
20 tháng 1, 1981, khi những con tin được trả tự do, Tổng Thống Reagan đã thắp sáng cây Giáng Sinh Quốc Gia để chào mừng. Đây là lần đầu tiên & duy nhất trong lịch sử, lễ hội lên đèn cây Giáng Sinh Quốc Gia được tổ chức vào tháng Giêng.
1985, Tổng Thống George Bush Sr. đã vặn lu mờ cây Giáng Sinh Quốc Gia vào đêm Noel, 24, để tưởng nhớ đến những công dân Hoa Kỳ bị giam giữ làm con tin tại Lebanon.
Năm nay, 2003, lễ đăng đèn đã được đương kim Tổng Thống George W. Bush khai mạc vào lúc 5 giờ chiều ngày 5 tháng 12 vừa qua tại khuôn viên Ellipe. Phu nhân phó Tổng Thống Dick Cheney đã đặt ngọn đèn ngôi sao trên ngọn cây. Liên tiếp 41 năm, hãng GE đã tặng hàng trăm ngàn bóng đèn đủ màu mỗi năm. Trên mặt đất, những đoàn xe lửa tí hon chạy chung quanh gốc thông (do hãng Aristo Craft Trains & National Capital Trackers tặng). Cây Giáng Sinh Quốc Gia và 56 cây nhỏ vòng theo "Lối Mòn Hòa Bình" sẽ được tiếp tục cháy sáng đến ngày đầu năm mới, mồng 1 tháng Giêng.
Giáng Sinh, ngoài hình ảnh ông già Noel, những chú nai, những ánh mắt hân hoan, những nụ cười vui sướng, trầm trồ trước những món quà được gói xinh xắn xanh đỏ, những điệu nhạc vang lừng, còn có hình ảnh những con bồ câu trắng, tượng trưng cho hòa bình. Sau biến cố ngày 11 tháng 9, 2001, sự khao khát Hòa Bình của mọi người lại càng gia tăng hơn bao giờ hết. Và "The Christmas Pageant of Peace" Giáng Sinh thắp sáng cho Hòa Bình lại càng được tô đậm nét để biểu một cái ý nghĩa và sự mơ nước hòa bình cho nhân loại của bao người.
Võ Thành Nhân & Lưu-Nguyễn Kiều Thu sưu tầm
* Tài liệu sưu tầm được trích từ các trang nhà của::
US National Park
Library of Congress
National Christmas Tree Association
The White House
Christmas Pageant of Peace
Gửi ý kiến của bạn
