Trong cuộc bầu cử liên bang vào Thứ Bảy tuần này, đảng Unity sẽ có 17 ứng cử viên hạ viện, trong đó có 2 ứng cử viên gốc Thổ Dân, và 15 ứng cử viên gốc Hoa, gốc Ả Rập, gốc Căm Bốt, gốc Thái, gốc Anh... Nhận thức được kết quả của cuộc bầu cử kỳ này tùy thuộc phần lớn vào những khu vực bầu cử được mệnh danh là "marginal seat", đảng Unity đã đưa người của đảng ra ứng cử để tạo thế then chốt đối với hai chính đảng.
Đặc biệt, trong cuộc bầu cử liên bang kỳ này, một ứng cử viên quan trọng khác của đảng Unity là anh Thắng Ngô, người Việt tỵ nạn đầu tiên tại Úc, và có thể nói đầu tiên trên thế giới sẽ tranh cử thượng nghị sĩ tại thượng viện liên bang của một quốc gia dân chủ tây phương.
Là người Việt sinh trưởng tại Việt Nam, đến Úc trong tư cách một người tỵ nạn cộng sản, anh Thắng Ngô đã theo học trung học tại trường Penrith, và tốt nghiệp đại học NSW năm 1987. Tháng 9 năm 1999, anh ra tranh cử Hội Đồng Thành Phố Fairfield và thắng cử, trở thành nghị viên gốc Việt duy nhất của hội đồng thành phố trong nhiệm kỳ 1999-2003. Tháng Giêng năm 2000, anh được báo The Australian chọn là một trong số 100 "Faces of The Centure". Tháng 10 năm 2000, anh được bổ nhiệm làm cố vấn về đường lối và chính sách cho Bác sĩ Peter Wong, thượng nghị sĩ tại thượng viện tiểu bang NSW. Tháng 7 năm 2001, anh được trao học bổng Winston Churchill Trust Fellowship để nghiên cứu về đời sống các cộng đồng sắc tộc tại các quốc gia trên thế giới.
Quan tâm đến các sinh hoạt của cộng đồng sắc tộc, nhất là an sinh phúc lợi của giới trẻ, của người tỵ nạn, anh Thắng Ngô thường xuyên lên tiếng bệnh vực quyền lợi của người di dân, trên các cơ quan truyền thông Anh, Việt, Hoa... và được báo giới cũng như chính giới Úc coi là nhân vật tiêu biểu tạo nên nhiều "sóng gió" không thể không quan tâm.
Thông minh, bén nhậy, biết nắm bắt kịp thời các vấn đề thời sự nóng bỏng trong xã học Úc, đồng thời biết đánh giá, khai thác các vấn đề đó qua nhãn quan của một người di dân Á Châu, anh Thắng Ngô được các cộng đồng di dân, nhất là cộng đồng Việt, Hoa, thừa nhận là một trong những chính trị gia có nhiều triển vọng nhất.
Ngay khi được biết anh là ứng cử viên Việt Nam duy nhất tranh cử thượng viên liên bang, Sàigòn Times đã có ý muốn trực tiếp phỏng vấn anh. Nhưng vì anh vừa là ứng cử viên thượng viện, lại vừa là Giám đốc vận động tranh cử của đảng Unity, nên anh quá bận, không thể trực tiếp trả lời các câu hỏi của Sàigòn Times. Tuy nhiên, phần trả lời của anh qua fax, trong tư cách vừa là ứng cử viên thượng viện vừa là giám đốc vận động tranh cử của đảng Unity, được chúng tôi giới thiệu sau đây sẽ phần nào đáp ứng nhu cầu của độc giả.
TẠI SAO TÔI LẠI TRANH CỬ THƯỢNG VIỆN LIÊN BANG"
Quốc hội Úc bao gồm lưỡng viện là hạ viện và thượng viện. Tại hạ viện, đảng nào chiếm đa số sẽ là đảng cầm quyền. Vì vậy, nếu một chính đảng chiếm đa số cả hạ viện lẫn thượng viện, đảng đó sẽ dễ dàng thông qua bất cứ luật lệ nào họ muốn. Vì vậy, thông thường, đảng nào đã chiếm đa số tại hạ viện thường khó chiếm đa số tại thượng viện. Như vậy có nghĩa, thượng viện sẽ đóng vai trò kiềm chế bớt quyền lực của chính phủ. Đây là một trong những lý do chính khiến tôi ra tranh cử thượng viện.
Truyền thống của Úc xưa nay đều muốn một đảng khi đã cầm quyền không bao giờ nắm đa số tại thượng viện. Có như vậy, luật pháp khi được thông qua mới bảo đảm được dân chủ và thực sự phục vụ quyền lợi của đất nước. Vì truyền thống như vậy nên cử tri khi bầu thượng viện, càng ngày càng nên có khuynh hướng bỏ phiếu cho các chính đảng nhỏ như đảng Dân Chủ, đảng Unity, để những đảng nhỏ này nắm vai trò thăng bằng quyền lực tại thượng viện, tránh tình trạng một chính đảng đã chiếm đa số tại hạ viện lại có thể thao túng luôn cả thượng viện.
NHỮNG ĐIỂM QUAN TRỌNG TRONG CUỘC BẦU CỬ LIÊN BANG LẦN NÀY
Có một số người cho rằng, đảng Tự Do sẽ thắng cử kỳ này dễ dàng, nhưng theo tôi, không hẳn như vậy, và việc đảng Lao Động thắng cử là điều có thể xảy ra chứ không phải không. Lý do là đảng Tự Do chỉ cần mất 6 ghế là đủ bị thất cử. Nói như vậy có nghĩa, kết quả cuộc bầu cử lần này tùy thuộc những vùng được mệnh danh là "marginal seat", tức là những vùng, sự sai biệt về số cử tri bỏ phiếu cho hai chính đảng rất nhỏ. Cụ thể tại NSW có 4 vùng, tại Victoria cũng 4, Tasmania 1, Western Australia 2, và tại Queensland 6.
Nhìn vào những vùng marginal seat, ta thấy phần lớn, cử tri ở những vùng đó có thái độ chống di dân, chống người tỵ nạn. Và đó là lý do khiến một số nhà bình luận thời cuộc cho rằng chính phủ Howard đã khai thác vấn đề tỵ nạn trên tàu Tampa theo chiều hướng làm đẹp lòng cử tri tại những vùng marginal seat, vị họ là những người có thái độ không ưa di dân, không ưa tỵ nạn.
TẦM QUAN TRỌNG CỦA LÁ PHIẾU GỐC VIỆT TRONG CUỘC BẦU CỬ
Lá phiếu của cử tri gốc Việt chưa đủ đông để đóng vai trò quyết định kết quả cuộc bầu cử, nhưng nếu biết hành xử quyền bầu cử một cách sáng suốt, người Úc gốc Việt sẽ cho các chính đảng hiểu rõ tầm quan trọng của mình trong cuộc bầu cử.
Tại NSW, trung bình 40% số người Úc gốc Việt sống trong vùng Fairfield Cabramatta. Hai vùng khác có đông người Việt là Bankstown và Marrickville. Xưa nay cả ba vùng này đều là vùng an toàn hạng nhất của đảng Lao Động. Cụ thể, Bankstown thuộc vùng Blaxland, đảng Lao Động đã nắm giữ vùng này với tỷ lệ phiếu nhiều hơn đảng Tự Do tới 21.5%. Vùng Grayndler bao gồm cả Marrickville, được xếp hạng an toàn thứ 5 của đảng Lao Động, với tỷ lệ chênh lệch phiếu 22.4%. Riêng vùng Fowler, bao gồm cả Cabramatta, được xếp loại an toàn số 1 của đảng Lao Động với tỷ lệ phiếu bỏ cho đảng Lao Động cao hơn phiếu bỏ cho đảng Tự Do tới 27.2%.
Vì tỷ lệ phiếu tại những vùng này chênh lệch lớn lao như vậy nên đảng Lao Động thì tin tưởng dù chẳng làm gì đi nữa, họ cũng thắng; còn đảng Tự Do thì biết rằng dù có ve vãn cử tri ở những vùng này đến mấy đi nữa cũng chẳng thể nào xoay chuyển được thế cờ. Vì vậy, cả hai chính đảng đều không quan tâm đến việc vận động bầu cử tại những vùng có đông người Việt cư ngụ, mà tập trung vào việc vận động tranh cử ở những vùng marginal seat.
Như vậy, qúy độc giả phải thấy, chỉ khi nào số lượng cử tri hậu thuẫn một chính đảng, bất kể đảng Lao Động hay Tự Do, bị sút giảm, khi đó, các chính đảng mới quan tâm đến nguyện vọng của cử tri. Nói cách khác, nếu cử tri gốc Việt có thể qua lá phiếu của mình, biến những vùng được coi là an toàn nhất của đảng Lao Động trở thành marginal seat, hoặc ít nhất, cũng cho thấy con số chênh lệch phiếu giữa hai chính đảng thu ngắn lại một cách đáng kể, khi đó, bất kể chính đảng nào thắng cử, chính đảng đó cũng phải quan tâm đến tiếng nói của cộng đồng Việt Nam. Và một khi cả hai chính đảng đều quan tâm đến tiếng nói và nguyện vọng của chúng ta, khi đó cộng đồng Việt Nam có quyền chọn lựa giữa hai chính đảng, chính đảng nào phục vụ quyền lợi của cộng đồng chúng ta nhiều hơn, thì chúng ta sẽ hậu thuẫn chính đảng đó.
ĐẢNG UNITY TRONG CUỘC BẦU CỬ LIÊN BANG 2001
Trong cuộc bầu cử liên bang kỳ này, đảng Unity có 17 ứng cử viên hạ viện, và một ứng cử viên thượng viện. Các ứng cử viên thuộc 10 chủng tộc khác nhau, trong đó có người Úc gốc Anh, gốc Ả Rập, gốc Trung Hoa, gốc Căm Bốt, gốc Thái, gốc Thổ Dân, và tôi, gốc Việt, tranh cử thượng viện.
Tại NSW, kỳ bầu cử này, có 23 team tranh cử 6 chiếc ghế thượng viện. Đảng Unity đứng hàng thứ 3, hay còn gọi là GROUP C. Nếu qúy vị bỏ phiếu cho đảng Unity, tôi bảo đảm thay mặt qúy vị nói lên những nguyện vọng chính đáng của qúy vị tại thượng viện. Như qúy vị đã biết, trong thời gian 2 năm qua làm việc tại Hội Đồng Thành Phố Fairfield, tôi đã thường xuyên và liên tục lên tiếng bảo vệ quyền lợi cho qúy vị. Tại thượng viện Úc, nếu tôi thắng cử, tôi sẽ là người bảo vệ quyền lợi của qúy vị trong các lĩnh vực như di trú, y tế, thuế vụ, giáo dục... Muốn bầu cho tôi, qúy vị chỉ cần viết số 1 vào ô của đảng Unity, Group C, nằm bên trên đường gạch đậm của phiếu bầu mầu trắng. Ngoài ra, qúy vị nhớ đừng điền số vào bất cứ ô nào nữa trên phiếu bầu mầu trắng này.
Tôi cũng kêu gọi qúy vị bỏ phiếu cho các ứng cử viên của đảng Unity tại hạ viện, đặc biệt là trong các vùng Fowler, Prospect, Blaxland và Grayndler. Muốn bầu cho ứng cử viên Unity, qúy vị chỉ cần viết số 1 vào ô vuông cạnh tên ứng cử viên của đảng Unity trên lá phiếu bầu màu xanh lá cây. Sau đó, qúy vị sẽ điền số thứ tự từ số 2 trở đi vào tất cả các ô còn lại.
Cuối cùng, tôi xin nhắc, ngày bầu cử là Thứ Bảy, 10 tháng 11, 2001. Và nên nhớ, tại Úc, luật quy định đi bầu là bắt buộc đối với mọi công dân Úc.
Hữu Nguyên