Khỏang một triệu rưỡi đô la công quỹ đã biến thành mây khói, cũng chỉ vì cán bộ "làm sai"… Chuyện muôn đời mất tiền XHCN này được phóng viên Chí Tùng trên báo Lao Động hôm 12-8 kể như sau, trích.
Vụ mất trắng 10.000 tấn phân urê: Bài học đắt giá trong quan hệ kinh tế quốc tế.
Do giám đốc DN chối bỏ trách nhiệm với lô hàng của mình, cán bộ ngân hàng bất tuân lệnh cấp trên khiến Nhà nước mất trắng gần 2 triệu EUR. Hậu quả, họ đã phải đứng trước vành móng ngựa (diễn ra từ 7-14.8 tại TAND TP.Hà Nội). Nhưng điều đáng báo động từ vụ án này là kiến thức về luật quốc tế của không ít cán bộ còn rất hổng.
Ngày 27.9.2000, hơn 10.000 tấn phân urê trị giá 1,45 triệu USD đã cập cảng Sài Gòn. Nhưng hàng về đến Việt Nam đúng lúc bão lũ, sợ bị lỗ vốn, ông Hoàng Đình Dung - Giám đốc Cty Centrimex III chi nhánh Hà Nội - đã vin vào cớ có 3 sai sót nhỏ về mặt hình thức của bộ chứng từ do bà Đỗ Thị Minh - cán bộ SGD No-1 phát hiện (nhưng sau đó lỗi này đã được Ngân hàng BHF (Đức) và Ngân hàng NN&PTNT VN khẳng định không ảnh hưởng đến quá trình thanh toán và giao nhận hàng), không đến nhận hàng.
Hơn thế, ông Hoàng Đình Dung còn có công văn số 81 gửi Đại lý hàng hải Việt Nam từ chối nhận 10.000 tấn urê trên tàu Dewan 1 đang neo đậu tại cảng Sài Gòn với lý do: "Lô hàng phân bón urê chở trên tàu thuộc quyền định đoạt của người bán hàng là Cty Helm (Đức). Cty chúng tôi không có B/L để nhận hàng vì bộ chứng từ giao hàng không phù hợp với L/C. Trước nguy cơ Ngân hàng NN&PTNT sẽ bị Ngân hàng BHF khấu trừ ngay khoản tiền mà Ngân hàng NN&PTNT Việt Nam mở tại Đức, ông Nguyễn Ngọc Lê - Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng NN&PTNT - đã ký công văn yêu cầu SGD No-1 phải thanh toán ngay L/C và yêu cầu Centrimex III phải nhận nợ, nhận hàng theo đúng hợp đồng tín dụng.
Thế nhưng bà Vũ Thị Trầm - Phó Giám đốc SGD No-1 - đã không ký lệnh thanh toán L/C, ông Hoàng Đình Dung không đến nhận hàng tại cảng Sài Gòn. Hậu quả, chủ tàu đã phải cho tàu rời bến và bán toàn bộ lô hàng để trừ chi phí vận tải. Trong khi đó, Ngân hàng BHF đã khấu trừ ngay 1.714.072EUR, gồm trị giá L/C là 1.703.150EUR và phạt lãi trả chậm: 11.922,05EUR của Ngân hàng NN&PTNT mở tại Đức.
Đây là một vụ điển hình trong quan hệ kinh tế quốc tế và có liên quan đến nhiều hệ thống pháp luật của các nước và điều ước quốc tế. Chính vì vậy, TAND TP.Hà Nội đã dành hẳn 1 tuần (từ ngày 7-14.8) để xét xử vụ án này.
Tại toà, luật sư bào chữa cho bị cáo Hoàng Đình Dung đã viện dẫn các quy định của Luật Hàng hải và Luật Thương mại để cho rằng Centrimex III chưa phải là chủ sở hữu hàng hoá vì theo quy định của điều luật thì người nào giữ vận đơn gốc, người đó mới là chủ sở hữu hàng hoá, mà người giữ vận đơn gốc chính là SGD No-1, người gây thất thoát tài sản chính là SGD No-1 chứ không phải ông Dung.
Chính vì lẽ đó, VKSND TP.Hà Nội kết tội cho ông Dung là làm mất tài sản gây thiệt hại nghiêm trọng cho Nhà nước là thiếu căn cứ. Bác lại luận điểm này, luật sư Hà Đăng - bảo vệ quyền lợi cho SGD No-1 - cho rằng: Theo nguyên tắc ngoại thương hàng CIP là hàng hoá lên tàu bên cảng xuất thì hàng hoá đó đã thuộc sở hữu người mua.
Hơn thế nữa, trước khi tàu rời cảng xuất, Centrimex III đã mua bảo hiểm cho lô hàng đó. Không chỉ có vậy, trước khi ký L/C, Centrimex III đã ký cam kết nhận nợ với SGD No-1 về lô hàng và cũng đã cam kết rằng nếu không có tiền trả thì SGD No-1 có toàn quyền định đoạt kho hàng.
Điều đó khẳng định rằng lô hàng này đã hoàn toàn thuộc quyền sở hữu của Centrimex III. Việc Centrimex III lại chỉ định cho người khác sở hữu lô hàng dẫn đến mất hàng đó là hành vi trực tiếp gây hậu quả nghiêm trọng.
Dự kiến ngày 14.8, HĐXX sẽ tuyên đọc bản án.
Thiệt là, tiền nhà nứơc cứ xài như tiền chùa… Tha hồ mà đốt. Bao nhiêu phần trăm tiền thất thoát này đã chạy vào túi riêng cán bộ"