Chúng tôi mong nhận được mọi ý kiến đóng góp và bài vở của bạn đọc về mọi vấn đề liên quan đến nhạc cổ điển như ca kịch opéra, ballet, kỹ thuật (recording), album mới, concert bạn mới đi nghe...Thư từ bài vở xin gởi về <"xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
classical@vietbao.com
Hôm Lễ Phục Sinh, Chúa thương cho một viên ngọc quý. Số là sau bữa ăn chiều mừng Chúa sống lại, trong lúc cánh mấy bà kéo vô phòng khoe kim cương hột xoàng, cánh mấy ông bèn di tản ra smoking room phì phà thuốc lác cỏ nhác và chuyện ngẫu. Chính khi ấy cái máy hát thổ tả của gia chủ vốn đang chạy rỉ rả ran-đum tùm lum, đột nhiên chạy vô một tiết điệu êm ái và rất quyến rũ...bum bùm búm bum bùm, đều đều và thong thả. Điều đáng nói là tự nhiên thấy cái chưng nhịp theo nhẹ nhẹ, bum bùm búm bum bùm, như có ma. Tui có ý tự nhủ đặng nghe hết bản sẽ tìm cho được danh tính của bản này.
Trả lời câu hỏi, gia chủ trao cho hộp an-bom và nói luôn " Ông tự tìm lấy nghen, mua onsale ở Wal-Mart từ hồi nào bây giờ mới quăng dzô thử. Nghe cũng chẳng ra làm sao… Thích hả…Thì giữ lấy mà nghe." Dù sao, cái hộp cd đã cho biết vài điều. An-bom này có cái tên lãng mạn For Lovers by Candlelight. Đoạn nhạc trên là Allegretto, trích từ chương 2 bản Symphony cung Dm của César Frank. Ngoài ra không ghi chú gì về dàn nhạc hay nhạc trưởng gì ráo trọi.Nhờ chút thông tin quý báu ấy, tui đã tậu cho mình một cd đàng hoàng do dàn nhạc Montreal chơi, Charles Dutoit phụ trách, hãng dĩa London sản xuất. Trời không phụ kẻ có lòng thành, càng nghe tui thấy càng hấp dẫn hơn.
Mới bữa trước có ông bạn sành âm nhạc ghé chơi. Tui có ý để cd này vô mà không quảng cáo rùm beng nhưng để ý coi phản ứng của chả. A ha, cái chưng của hắn. Tệ hơn nữa chả còn nhịp miệng theo bum bùm búm bum bùm. Hồi sau vừa dứt bản, chả nói luôn " Nhạc của "thằng nào" khá vậy ta."
Cho nên, tôi tự tin mà nói "César Frank khá thiệt."
Thoạt đầu tiết điệu trên được harp và dàn giây cùng "búng", tiếng trầm, âm lượng dầy. Sau đó kèn cor d'anglais thổi lướt lên trên, mới êm làm sao. Tui cho là ổng phối hợp khí giới tài tình. Mà mấy ông thầy phê bình cũng khen như vậy trong sách vở. Đâu vào phút thứ hai, ổng cho hắc tiêu và kèn gọi chó chơi theme thứ hai. Rồi hai theme này quần đi quần lại một chập, ổng coda và kết ở tông chính Bb. Ổng viết đúng theo bài bản mà sách vở hướng dẫn về nghệ thuật viết symphony có nói. Hèn gì mà mấy ông thầy khen nhặng lên, đây là đúng điệu symphony mà Tây lần đầu tiên có kể từ ngay ông Beethoven xướng loạn một lèo chín bản độc chiêu làm ngất ngư thiên hạ trời Âu.
Của đáng tội trước ổng ở Tây có bản Symphonie Fantastique (1845) của Berlioz, Organ Symphony (1886) của Saint-Saens nghe rất tới; và ít nổi tiếng hơn là Symphonie sur un chant montagnard francais (1886) của Vincent d'Indy. Bản đầu thì thuộc loại program music; hai bản sau tuy là ở thể symphony nhưng nghiêng về organ (Saint-Saens) và piano (d'Indy). Nghỉa là phối hợp với thể concerto, nói cách khác đó là những bản giao hưởng nửa nạc nửa mỡ. Nói cách khác nữa là tới khi Frank hoàn tất Symphonie en ré mineur vào năm 1888 với đầy đủ các món ăn chơi, mọi người mới gật gù Tây nó có hàng thiệt.
Một chuyên vui bên lề. Frank dậy ở trường Conservatoire de Paris từ năm 1872. Một trong những học trò của ông là d'Indy. Bản Symphony của d'Indy xuất bản trước và ông thầy lớn học được vài chiêu từ tác phẩm của ông trò. Dĩ nhiên điều này không quan trọng gì trong việc đánh giá tác phẩm của hai ông thầy. Các nhà phê bình cho là ảnh hưởng của César Frank bao trùm nhiều thế hệ, từ Debussy tới Messiaen, do việc đánh thức lại thẩm mỹ "thuần nhạc" đặc biệt của người Tây.
Đó là ông học giả Michael Kennedy nói như thế. Tui không có ý kiến. Nhưng có một điều tui đoan chắc với chính mình, luôn với ông bạn sành nghe nhạc kể trên, là viên hột xoàng của bà xã tui chắt chiu mua được cũng không to tát gì cho lắm.
Gửi ý kiến của bạn
