HÀ NỘI (Reuters) - Các nhà đầu tư ngoại quốc hôm thứ hai 13-12 đã trao cho Việt Nam một thông điệp lời lẽ cứng rắn, cảnh cáo tiến trình đầu tư của tư nhân đang tàn dần vì bầu không khí kinh doanh quan liêu và tốn kém.
Trong cuộc họp giữa các nhà đầu tư ngoại quốc và các quan chức Việt Nam nửa ngày thứ hai, những lời trình bầy đều nhấn mạnh thế cạnh tranh của các nền kinh tế Á châu đang rồ máy và nói Hà Nội không còn bao ngày giờ nữa nếu muốn phục hồi lại niềm tin của các nhà kinh doanh nay đã cạn láng.
Những người tham gia cuộc họp này nói Việt Nam cần có hành động mau lẹ để làm cho giới kinh doanh dễ thở hơn, nhưng các quan chức Việt Nam tham dự lại không thấy đưa ra một đề nghị nào mới.
Họ nói nhiều nhà kinh doanh đã thất vọng, đành nhìn cảnh phải lội trong khu rừng kinh doanh hiểm trở trong thời gian tới.
Nhưng họ tiếp dù vậy các quan chức đã thấy vấn đề thật nghiêm trọng và nhìn nhận mối âu lo của các nhà kinh doanh là hợp lý.
Ông Wolfgang Bertelsmeier, Giám đốc Tổ hợp Tài chính Quốc tế (IFC) ở Việt Nam, nói trong bàn diễn văn đã soạn sẵn trong lúc khai mạc cuộc họp: “Tôi hy vọng hôm nay chúng ta sẽ thành tựu trong việc khai phá những vấn đề trắc trở, vì thời gian còn rất ít và các nước cạnh tranh với Việt Nam đang dấn bước tiến lên”.
IFC là bộ phận coi việc cho vay lãnh vực tư của Ngân hàng Thế giới. Cơ quan này là một trong những thành phần đứng ra tổ chức một hội nghị hai ngày giữa các nhà kinh doanh ngoại quốc và các quan chức Việt Nam tại Hà Nội khởi sự từ ngày thứ ba 14-12.
VIỆT NAM Ở NGÃ BA ĐƯỜNG GAY CẤN
Ông Dennis de Tray, đại diện cao cấp của Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam nói đã có sự ghi nhận trong cuộc họp về nỗi bực bội của các đầu tư ngoại quốc.
Trong một cuộc phỏng vấn dành cho Reuters vào cuối tuần, De Tray nói Việt Nam cần phải cởi mở hơn, trước một sự lựa chọn gay go là cải cách nền kinh tế và cho các nhà đầu tư có một vài cái nhìn rõ hơn về đất nước này muốn đi theo hướng nào.
Trên thực tế cuộc họp hôm thứ hai đã đến vào lúc các nhà phân tích nhìn nhận Việt Nam đã đến trước một ngã ba đường rất gay cấn.
Họ nói nước Cộng sản Việt Nam đã rơi vào bế tắc trong cuộc tranh luận về câu hỏi có nên mở cái cửa của một nền kinh tế bảo hộ cho luồng gió toàn cầu hóa thổi tốc vào với cái giá phải trả là mất quyền kiểm soát của nhà nước và thực thi một số cải cách theo sự đòi hỏi của các nhà đầu tư hay không.
Những loại đòi hỏi như vậy đã nổi lên rất nhiều trong cuộc họp hôm thứ hai.
Những sự trình bầy trong cuộc họp đã vẽ thành một bức tranh ảm đạm, cho thấy chính quyền Hà Nội vẫn nghi ngờ lãnh vực kinh doanh tư nhân và nền kinh tế vẫn còn mắc những nạn như phí tổn kinh doanh quá cao, tệ giấy tờ rờm rà, luật lệ bất minh, thiếu sự trong suốt và có sự kỳ thị đối với các xí nghiệp ngoại quốc.
Những yếu tố đó đã gây ra một sự tụt dốc của đầu tư ngoại quốc, Các nguồn cấp viện dự phóng năm nay chỉ có khoảng 600 triệu đô la vào Việt Nam. Đây là mức thấp nhất kể từ năm 1992.
Bộ trưởng Kế hoạch-Đầu tư Trần Xuân Giá, đại diện chính quyền Hà Nội trong cuộc họp hôm thứ hai, đã nói với Reuters từ thứ sáu tuần trước là Hà Nội gắn bó với việc cải cách môi trường kinh doanh trong nước, nhưng chỉ làm theo nhịp độ do chính Hà NỘi tự quyết định.
Trong cuộc họp một số những quan tâm của các nhà đầu tư được trình bầy như sau:
- Chính sách bảo hộ xí nghiệp trong nước làm hại đến những thực thể kinh doanh ngoại quốc.
- Không rõ Hà Nội có cho tư nhân đầu tư vào các công cuộc phát triển hạ từng cơ sơ và khai thác hầm mỏ hay không.
- Phí tổn cao: Một thí dụ là quảng cáo trên truyền hình, các xí nghiệp ngoại quốc phải trả phí tổn mắc hơn 5 lần giá các xí nghiệp Việt Nam phải trả.
- Nạn quan liêu giấy tờ: Ngay sau khi các nhà chế tạo sản phẩm được cấp giấy phép chính yếu của bộ Kế hoạch-Đầu tư, họ còn phải đi qua hơn 40 cửa ải báo cáo và giấy phép.