Ngày 24 tháng 7 năm 2000, tại Hội trường Longworth House Office Building của Quốc Hội Hoa Kỳ, một cuộc Hội Thảo Chính Trị với chủ đề “Việt Nam chuyển hóa dân chủ bằng đường lối hiến định” do Phong Trào Thống Nhất Dân Tộc và Xây Dựng Dân Chủ (Văn Phòng Đại diện hải ngoại) tổ chức với sự bảo trợ của Uỷ Ban Quốc Tế Yểm Trợ Việt Nam Tự Do (iCFV) và Liên Minh Dân Chủ Việt Nam. Hơn 100 hội thảo viên tham dự đến từ Âu châu, Úc châu, Canada, và nhiều tiểu bang Hoa Kỳ, thuộc nhiều khuynh hướng chính trị khác nhau nhưng có cùng lập trường đấu tranh ôn hòa, nhằm xây dựng tiến trình dân chủ hòa bình hợp tác phát triển cho Việt Nam trong thế liên lập phát triển toàn cầu của thế giới ngày nay, đã cùng nhau nghiên cứu và thảo luận vấn đề mấu chốt của Việt Nam hiện nay: Làm sao để Việt Nam chuyển hóa từ độc tài sang dân chủ mà không trải qua thời kỳ bất ổn do sự xáo trộn chính trị.
Trong lời khai mạc, Đại Diện Phong Trào Thống Nhất Dân Tộc và Xây Dựng Dân Chủ đã nói rõ mục đích Diễn đàn Chính trị này là để cùng nhau nhận định thực trạng Việt Nam ngày nay phải được chấm dứt bằng sự chuyển hóa dân chủ ôn hòa theo đường lối hiến định. Sự thương thảo, tương nhượng giữa phe cầm quyền và các lực lượng dân chủ Việt Nam ở trong nước cũng như ở ngoài nước là cần thiết để mở ra một giải pháp tốt đẹp cho Việt Nam càng sớm càng tốt (lời khai mạc của Ông Trần Văn Lâm, Đại Diện hải ngoại của Phong Trào)
Công cuộc tranh đấu cho dân chủ Việt Nam, theo Giáo sư Nguyễn Ngọc Huy quan niệm và tổ chức từ lúc còn sanh tiền gồm có 3 vế: hoạt động trong cộng đồng người Việt hải ngoại, thế yểm trợ quốc tế, và sự hiện diện tại Việt Nam. Liên Minh Dân Chủ Việt Nam (LMDCVN) và Uỷ Ban Quốc Tế Yểm Trợ Việt Nam Tự Do (iCFV) có nhiệm vụ vận động dồn mọi nỗ lực yểm trợ cho Phong Trào ở trong nước phát triển và hoạt động. Thành công của Phong Trào tại Việt Nam chính là thành công của LMDCVN và của UBQT (iCFV) (Ông Lê Phát Minh, Chủ tịch Uỷ Ban Chấp Hành Trung Ương LMDCVN).
Việt Nam đang khủng hoảng trầm trọng mà nguyên nhân sâu xa là tính hợp pháp hiến định của chế độ bị tổn thương nặng và thiếu vắng sự chính thống, dẫn đến sự mất lòng tin của dân chúng làm ngăn cản sự hợp tác của toàn dân để khắc phục khó khăn và phát triển đất nước. Để giải quyết khủng hoảng phải sớm khôi phục lại tính hợp pháp và chính thống cho chánh quyền bằng cách chuyển hóa dân chủ qua đường lối hiến định, theo kinh nghiệm lịch sử từ Nhật, Đức và Đông Âu (Tiến sĩ Nguyễn Văn Trần, Đại diện Phong Trào ở Âu Châu).
Sự chuyển hóa dân chủ theo đường lối hiến định thực hiện được bởi Hiến pháp vẫn là công cụ hữu hiệu và tốt nhứt. Nhưng Hiến pháp phải đưa ra được đặc tính cưỡng hành để chánh phủ phải áp dụng nghiêm chỉnh Hiến pháp trong việc tổ chức và điều hành chánh quyền. Trọng tâm của Hiến pháp phải lấy con người làm gốc để phục vụ những quyền tự nhiên của con người làm nền tảng xây dựng xã hội, nghĩa là một bản Hiến pháp dân chủ nhân bản (Tiến sĩ Phan Văn Song).
Về mặt luật học, sự chuyển hóa dân chủ rất khả thi bởi đã có kinh nghiệm lịch sử và những thực hành trong giai đoạn quá độ đang diễn ra tại Việt Nam. Sự chuyển hóa dân chủ theo đường lối hiến định là một khái niệm luật học trong thập niên 1990. Chuyển tiếp dân chủ theo đường lối hiến định là sự vận hành tổng hợp của ba khái niệm: Hiến pháp. Chủ nghĩa hiến trị, và Dân chủ. Hiện nay, Hiến pháp là một hình thái phổ quát biểu hiện quốc gia, nhưng vẫn không phải hiển nhiên để phân biệt dân chủ với chuyên chế. Hiến pháp đưa đến dân chủ chỉ khi phải thực hiện hiến trị. Khái niệm này sẽ được soi sáng bằng những kinh nghiệm Việt Nam và thế giới từ sau đệ nhị thế chiến và từ sau khi bức tường Bá Linh sụp đổ. (Luật sư Trần Thanh Hiệp).
Trong việc chuyển hóa dân chủ ở Việt Nam, đảng Cộng sản có vai trò chủ động vì đang ở vị thế cầm quyền. Chấp nhận chuyển hóa dân chủ theo đường lối hiến định là một sự thay đổi ôn hòa, không mất ổn định, mọi người lương thiện không phân biệt chính kiến, thành phần xã hội, đều có chỗ đứng xứng đáng và được luật pháp bảo vệ. Sự thay đổi sẽ đưa đất nước ra khỏi bế tắc hiện tại, trở thành một quốc gia phát triển để có đủ điều kiện hợp tác đồng đều với các quốc gia trong vùng. Nếu đảng Cộng sản khôn ngoan và sáng suốt đứng ra chủ động hợp tác với các lực lượng dân chủ khác trong lúc này để cùng toàn dân tiến hành dân chủ hóa thì sẽ tránh được những đổ vỡ nặng nề cho đất nước mà đảng Cộng sản phải chịu trách nhiệm. (Ông Bùi Tín, cựu Đại tá CSVN).
PTTNDT & XD DC tranh đấu cho dân chủ Việt Nam một cách ôn hòa, tôn trọng luật pháp, không nhằm lật đổ chế độ ở Việt Nam bằng bạo lực. Phong Trào nhận định kẻ thù chung hiện tại là sự nghèo đói, sự chia rẽ, hận thù, những tệ nạn xã hộI cùng nạn độc tài. Trong đường lối tranh đấu chính trị ôn hòa để vừa tranh đấu vừa hợp tác nhằm xây dựng nền dân chủ và thống nhất dân tộc hầu có đủ sức mạnh phát triển đất nước, Phong Trào sẽ hình thành vai trò của một lực lượng chính trị đối lập công khai ở Việt Nam. Để đạt mục tiêu này, Phong Trào sẽ tranh đấu với chánh quyền cộng sản để có được luật pháp công nhận và bảo vệ quyền đối lập nhằm tạo điều kiện pháp lý cho các lực lượng chính trị khác, các cá nhân, đoàn thể xã hội, tôn giáo... chánh thức xuất hiện và cùng có tiếng nói chánh đáng, trung thực của mình (Dương Thái Sơn, Đại diện Phong Trào tại Hoa Kỳ).
Khi nói dân chủ, người cộng sản cũng lớn tiếng nói dân chủ, nhưng dân chủ của cộng sản là dân chủ xã hội chủ nghĩa, tức dân chủ tập trung dưới sự lãnh đạo của đảng duy nhứt là đảng Cộng sản. Chúng ta phải phân biệt để hiểu tại sao nói dân chủ mà cộng sản vẫn duy trì chuyên chính không thừa nhận bất kỳ ý kiến nào không phải là của đảng Cộng sản đưa ra. Cho đến nay, đảng Cộng sản vẫn chưa có ý muốn thật sự thay đổi đường lối chuyên chính cố hữu. Sự thay đổi, trông thấy đó, chỉ là trên bề mặt để vượt qua khó khăn và tiếp tục cầm quyền. Dân chủ phải thật sự có sự tôn trọng các ý kiến khác nhau, có sinh hoạt đa đảng, có bầu cử tự do với sự tham dự tự do, rộng rãi của mọi người không chấp nhận sự khống chế của Mặt Trận Tổ Quốc và một thể chế Cộng Hòa Liên bang Việt Nam là tốt hơn hết. (Tiến sĩ Võ Nhân Trí, cộng sản ly khai)
Về mặt phát triển kinh tế, chế độ độc tài đã khai sinh ra các ải cửa quyền để tham nhũng và gây khó khăn cho các hoạt động kinh doanh mà không ai dám chống lại hay tố cáo. Trong khi đó xí nghiệp quốc doanh là những con sâu ký sinh rút tỉa tiền của nhân dân để chuyển vào túi tham của những cán bộ cộng sản có quyền lực. Đặc biệt, kỹ sư Nguyễn Ngọc Bích đề nghị một mô hình kinh tế cho nước Việt Nam tự do dân chủ gồm 4 khu vực mà trong đó sự can thiệp của chánh quyền phải được giới hạn ở mức tối thiểu như sau:
1.- Khu vực kinh tế hoàn toàn tự do: không có những gò bó nhưng ngược lại cũng không có trợ giúp của chính phủ. Thuế má phải công bình. Không có giới hạn đầu tư của nước ngoài. Thí dụ: kỹ nghệ hàng tiêu dùng.
2.- Khu vực kinh tế tăng thu nhập cho nhà nước (chẳng hạn như khai thác dầu hỏa): Luật lệ phải công bình và trước sau như một trên mọi khía cạnh như vấn đề đầu tư, giới hạn phần hùn của nước ngoài, phần hùn của chánh phủ, huấn luyện kỹ thuật và quản lý cho người nội địa, v.v…
3.- Khu vực kinh tế nông nghiệp: nông dân và ngư nhân cá thể sẽ được đối xử như người tự do kinh doanh nhưng sẽ được chánh phủ đặc biệt dành cho những biện pháp giảm thuế hay trợ cấp khi có thiên tai. Các đồn điền hay nông trại lớn chỉ được trợ cấp khi có “chiến tranh nông phẩm” với các quốc gia khác hay các khối kinh tế toàn cầu.
4.- Khu vực kỹ nghệ quốc phòng sẽ là quốc doanh hoặc kiểm soát chặt chẽ vì Việt Nam vẫn còn phải đương đầu với hiểm họa xâm lấn từ phương Bắc.
Nền kinh tế tự do cần hoạt động trên những nguyên tắc cơ bản là: Xí nghiệp quốc doanh hầu như là thiếu hiệu quả và cần được giải tư. Ngọai tệ chỉ là một mặt hàng nên cần được định giá theo luật cung cầu. Cấm hoặc đánh thuế cao hàng nhập cảng thiếu hiệu quả và phí phạm. Mọi hình thức trợ cấp hoặc can thiệp của nhà nước phải có tính cách tạm thời và cần được chấm dứt trong vòng 5 - 10 năm. Đầu tư ngoại quốc cần được khuyến khích. Đổi lại, huấn luyện quản lý và kỹ thuật cho người địa phương cần được nêu lên khi chấp thuận đầu tư. (Kỹ sư Nguyễn Ngọc Bích).
Các hội thảo viên đã cùng nhau nghiên cứu và thảo luận các vấn đề nêu trên, và cuối cùng đã đồng ý một Bản Đề Nghị gởi đến Quốc Hội và Chánh phủ của nhiều nước bạn từ Âu sang Á, và nhiều tổ chức quốc tế đã và đang trợ giúp Việt Nam, để yêu cầu Chánh quyền và đảng Cộng sản Việt Nam thực hiện các đề nghị này.
Tại buổi hội thảo, Bản Đề Nghị đã được trực tiếp trao cho các chánh khách Hoa Kỳ, Úc, Canada, Bỉ... đại diện cho Uỷ Ban Quốc Tế Yểm Trợ Việt Nam Tự Do (iCFV), để xin Uỷ Ban hỗ trợ vận động và theo dõi sự thực hiện.
Buổi hội thảo đầy hứng thú về hiện tình và tương lai Việt Nam đã chấm dứt lúc 6 giờ chiều cùng ngày, trong sự chia tay đầy lưu luyến của những người tham dự.
Gửi ý kiến của bạn
