WASHINGTON (Bloomberg) - Việt Nam phải ký thương ước với Mỹ sớm, nếu không sẽ gặp cơ nguy trật đường rầy tiến bộ kinh tế, theo lời Đại Sứ Mỹ Pete Peterson tại Hà Nội tuyên bố.
Việt Nam vẫn chưa chính thức ký hiệp ước mà hai nước đạt được trên nguyên tắc hồi tahng 7 trước để lập quan hệ mậu dịch bình thường (tên cũ: tối huệ quốc), điều sẽ hạ rào thuế quan và các rào cản mậu dịch khác, theo lời Peterson nói với Asia Society ở Washington.
Việt Nam đang rắc rối với thất nghiệp tăng vọt và xuất cảng giảm nhiều, và việc mở rộng mậu dịch với Mỹ sẽ làm cho nước này thành “một trong những nước giàu nhất ở Á Châu,” theo Peterson.
Các hãng Mỹ cũng sẽ được mở rộng cửa hơn vào thị trường 77 triệu người. Khoảng 450 công ty Mỹ đang làm ăn ở VN, mặc dù cơ hội cho đầu tư trực tiếp từ nước ngoài phần lớn vẫn chưa khai phá, theo Peterson. Các hãng Mỹ đang đầu tư tại VN hiện có Coca-Cola Co. (trụ sở chính ở Atlanta), và El Segundo, Unocal Corp., một hãng dầu khí trụ sở chính ở California.
Hoa Kỳ đã bỏ cấm vận VN năm 1994, và mở quan hệ ngoại giao năm 1995, hai thập niên sau khi lính Mỹ rời VN và một chính phủ CS nắm quyền.
Peterson nói, VN vẫn lo ngại việc ký thương ước. “Họ chưa bao giờ có một nền kinh tế thị trường tự do trước giờ,” theo Peterson. “Quý vị phải mạo hiểm, nhưng VN vẫn chưa cảm thấy họ có thể làm như vậy.”
Nhật, Mỹ, Ngân Hàng Thế Giới và các nơi cấp việc khác đã đe dọa hồi tháng 12 là sẽ giữ lại 700 triệu đô trong gói viện trợ 2.8 tỉ đô, nếu CSVN không chịu tăng tốc mở cửa thị trường.
Thương ước nói trên cũng đặt ra sơ đồ cho VN gia nhập Tổ Chức Mậu Dịch Thế Giới WTO, nơi VN sẽ hưởng cùng đặc quyền mậu dịch như hầu hết các nước khác. Peterson nói, VN nên quan tâm về chuyện cạnh tranh mậu dịch với Trung Quốc, nước vừa ký thương ước với Mỹ về việc gia nhập WTO.