PARIS (VB) - Phái đoàn 6 người của Hòa Thượng Quảng Độ đã bị công an đối xử thô bạo, cởi áo quần lục soát “tài liệu mật,” theo tin từ Phòng Thông Tin Phật Giáo Quốc Tế hôm Thứ Ba. Toàn văn như sau.
THÔNG CÁO BÁO CHÍ LÀM TẠI PARIS NGÀY 6.2.2001
Các cuộc khám xét thô bạo chuyến xe của Hòa thượng Thích Quảng Độ và nơi Đại lão Hòa thượng Thích Huyền Quang bị quản thúc ở Quảng Ngãị Sau 7 giờ bị câu lưu, khám xét, thẩm vấn, Hòa thượng Thích Quảng Độ đã về đến Saigon chiều tối ngày 5.2.2001 và tường thuật
Trong cuộc điện đàm với Phòng Thông tin Phật giáo Quốc tế ở Paris vào lúc 20 giờ (giờ Việt Nam) tối ngày 5.2.2001, Hòa thượng Thích Quảng Độ, Viện trưởng Viện Hóa Đạo, Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất, yêu cầu chuyển lời cảm ơn đến các hãng thông tấn, cơ quan truyền thông, báo chí quốc tế và Việt Nam ở nuớc ngoài đã quan tâm đến trường hợp Hòa thượng bị công an câu lưu trong cuối tuần vừa quạ Sự quan tâm, loan tải tin tức, gây thành dư luận quốc tế, đã góp phần bảo vệ sự an toàn cho Hòa thượng.
Sau đây là lời kể của Hòa thượng Thích Quảng Độ về chuyến đi Quảng Ngãi từ ngày 2.2.2001 cho đến khi trở lại Saigon chiều tối ngày 5.2.2001:
Hòa thượng cùng với một phái đoàn 6 người lên đường, rời Thanh Minh Thiền viện từ 5 giờ sáng ngày thứ sáu 2.2.01. Lúc ra xe đã thấy 2 công an đứng quan sát, nhưng không có phản ứng gì. Suốt đọan đường Saigon ố Quảng Ngãi, xe chạy bình thường, chỉ bị công an chận hỏi 3 lần ở Khánh Hòa, Bình Định và Quảng Ngãi, hỏi giấy tờ và xem xét xe cộ. Hòa thượng có cảm tưởng công an tìm dò lộ trình và mục đích chuyến đi.
Do công an phong tỏa tất cả các chùa thuộc ba tỉnh Phú Yên, Bình Định, Quảng Ngãi, và sau này Hòa thượng mới biết sự việc công an răn đe, cấm cản các chùa không được đón tiếp hoặc "tháp tùng theo phái đoàn từ TP Hồ Chí Minh ra", nên phái đoàn phải trọ đêm ở một khách sạn tại Phú Yên. 11 giờ 30 sáng thứ bảy 3.2.01 phái đoàn đến nơi quản thúc Đại lão Hòa thượng Thích Huyền Quang ở xóm Chợ Chùa, huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi.
Nhị vị Hòa thượng dùng cơm trưa, hàn huyên cho đến 18 giờ 30 chiều thì dùng tối, rồi tiếp tục hàn huyên cho đến 22 giờ thì phái đoàn và hai Hòa thượng đi nghỉ. Vào lúc 22 giờ 15, sáu công an vào chùa khám xét giấy tờ, dường như chỉ để kiểm soát xem có "cuộc họp" gì ban đêm chăng.
Sáng chủ nhật 4.2.01, Hòa thượng Thích Quảng Độ lên đường trở về Saigon vào lúc 6 giờ. Xe chạy khoảng 3 cây số thì bị công an chận xét đưa đến Ủy ban Nhân dân xã Hành Thuận, huyện Nghĩa Hành. 20 công an bao vây phái đoàn và bắt đầu cuộc khám xét, dưới quyền điều động của ông Đoàn Thanh Long, cán bộ công an Nghĩa Hành, ông Nguyện Quang Đạo và Nguyễn Hữu Hải, đại diện Ủy ban Nhân dân xã Hành Thuận. Đặc biệt khám xét rất kỹ chiếc xe, từ các cánh cửa xe đến nệm xe cùng các hóc ngách trên xẹ Công an bảo là theo lệnh cấp trên tìm các tài liệu "đe dọa an ninh quốc gia". Sau đó tịch thu 2 cuốn băng Video hiệu Panasocic, 2 cuốn phim Kodak và 9 cuốn băng nhạc do tài xế mang theo để nghe trên đường. Băng hình và phim chụp kỷ niệm Hòa thượng Huyền Quang và Hòa thượng Quảng Độ nhân cuộc thăm viếng đầu xuân.
Cuộc khám xét kéo dài gần 3 giờ đồng hồ. Khoảng 9 giờ phái đoàn trực chỉ Bình Định và ghé lại dùng trưa trong một ngôi chùa. Tại đây 4 công an theo dõi, đứng gác bốn bên nơi phòng ăn theo dõi các cuộc vấn an, chuyện trò. Rời Bình Định lúc 15 giờ cùng ngàỵ Xe đến Lương sơn, cách Nhatrang khoảng 15 cây số, công an chận bắt đưa vào đồn công lộ ở Trạm kiểm soát giao thông 14/4 Lương sơn. Lúc ấy là 21 giờ. Chiếu theo lệnh của Trung tá Đặng văn Tân, ông Lê Ngọc Minh, thiếu tá Phó trưởng phòng Công an tỉnh Khánh Hòa, ông Bùi Hồng Hạnh, thiếu tá cán bộ công an thành phố Nha trang cầm đầu toán khám xét khẩn trương mọi người trong phái đoàn. Lần này không chỉ khám xe mà còn khám người. Tách riêng từng người để "làm việc", cổi hết áo quần, lần từng ve áo, lai quần xem có khâu kết "tài liệu bí mật" chăng !
Chuyến chận xét này kỹ lưỡng gấp đôi so với lần chận bắt ở Quảng Ngãi. Ngôn ngữ, ăn nói hết sức thô lỗ và thiếu giáo dục. Có ở vào hoàn cảnh ấy mới thấy hết ý nghĩa khôi hài của khẩu hiệu "Công an là "bạn" dân", nhưng thực tế là "Công an "phạng" dân". Nhóm công an gọi một vị Cao tăng Phật giáo, là Hòa thượng Thích Quảng Độ, bằng "anh", nhưng giữa họ với nhau thì gọi là "y", "nó", "thằng ấy"... Theo Hòa thượng, thì thái độ của Công an, từ Quảng Ngãi đến Nha Trang, "rất hằn học, căm thù, vô lễ, cộc cằn", không có chút gì gọi là văn minh, văn hóa, truyền thống bốn nghìn năm văn hiến, y hệt như thái độ và ngôn ngữ của công an câu lưu Hòa thượng trong chuyến đi cứu trợ đồng bào lũ lụt ở đồng bằng sông Cửu Long năm ngoáị
Trong cuộc khám xét tại Lương sơn, Công an bắt đầu đọc văn bản, cho biết rằng cuộc khám xét này xẩy ra sau khi đã "làm việc" với Hòa thượng Thích Huyền Quang và cũng do Hòa thượng Huyền Quang yêu cầu công an chận xét, vì Hòa thượng cho biết Hòa thượng Quảng Độ đang cất giữ 3 tài liệu "xâm phạm an ninh quốc gia". Hòa thượng Quảng Độ dõng dạc trả lời "Các ông khám kỹ theo nghiệp vụ đến thế mà chưa tìm ra "tài liệu", sao lại đi hỏi tôi" Đại lão Hòa thượng Thích Huyền Quang bảo thế à" Nào, cho tôi xem bút tích Ngài tố cáo tôi, hoặc băng thu tiếng Ngài tố cáo tôi" Các ông chỉ giỏi lấy vải thưa che mắt thánh!"
Nghe thế, công an không biết trả lời làm sao, nên tiếp tục khủng bố tinh thần, hăm dọa đủ điều suốt từ 21 giờ đến 1 giờ sáng 5.2.01.
Từ khi bị chận bắt ở Lương sơn, công an không cho ăn tối, không cho uống nuớc, mà chỉ sách nhiễu, áp đảo tinh thần để Hòa thượng khai báo các "tài liệu mật". Đến một lúc không chịu nổi sự mệt nhọc vì chuyến đi, vì thẩm vấn thô lỗ, vì không khí đằng đằng sát khí, Hòa thượng Thích Quảng Độ bị áp huyết cao, gần xỉu, thì công an cho gọi bác sĩ từ Nha Trang lên khám bệnh.
Khám xong, vị bác sĩ nói một câu với Hòa thượng : "Tôi chỉ đến đây làm nhiệm vụ sức khỏe. Xin Hòa thượng tịnh dưỡng, chỉ có mình thương mình chứ không ai thương mình đâu". Sau khi bác sĩ báo cáo với công an, họ trả tự do cho Hòa thượng và phái đoàn vào lúc 1 giờ sáng.
Phái đoàn kiếm khách sạn ở Nha Trang, có tên Nhà Điều Dưỡng, nghỉ lại đêm. Các quán ăn đã đóng. Phái đoàn bụng trống nhưng được nghỉ ngơi, đến sáng hôm sau dùng điểm tâm rồi trở về Saigon.
Phòng Thông tin Phật giáo Quốc tế đã liên lạc với cơ sở của Giáo hội ở Quảng Ngãi để tìm hiểu hiện trạng của Đại lão Hòa thượng Thích Huyền Quang, thì được biết như sau :
Lúc Hòa thượng Thích Quảng Độ lên đường trở về Saigon vào 6 giờ sáng chủ nhật 4.2.01, thì vào lúc 6 giờ 30 công an ập đến bao vây nơi quản thúc Đại lão Hòa thượng Thích Huyền Quang. Đến 10 giờ sáng thì công an tăng cường thêm 20 người đột nhập vào khám xét suốt ngày chủ nhật. Từ nơi giường chiếu đến tủ sách, lật từng trang kinh sách. Công an hỏi : Tài liệu cất giấu ở đâu đưa ra ! Hòa thượng Huyền Quang hỏi : Tài liệu gì" Công an trả lời rằng Hòa thượng Thích Quảng Độ cho biết có "3 tài liệu quan trọng có tính cách xâm phạm an ninh quốc gia". Hòa thượng Thích Huyền Quang lạnh lùng đáp : "Ở đây chẳng có tài liệu hay sách vở gì bất hợp pháp cả. Quyền lực trong tay các ông, các ông cứ lục soát cho kỹ, cần chi hỏi cho mệt!"