- Liệu một Đảng có thể kiểm soát cả hai ngành Lập Pháp và Hành Pháp Liên bang" Liệu người Việt có bỏ thăm cho ứng cử viên người Việt ở Orange County" Đó là hai câu hỏi thường đặt ra trong mùa bầu cử Quốc Hội 2006 này mà hơi hướng đã ngửi thấy được rồi.
Câu hỏi 1. Một câu hỏi lớn lao và tổng quát như vậy, không thể trả lời băng hai chữ có hay không gọn lỏn được. Về lịch sử bầu cử Mỹ, 50 năm trở lại đây, thì đã có 33 năm cử tri Mỹ không muốn một đảng kiểm soát cả hai ngành lập pháp và hành pháp. Chỉ có 17 năm, từ năm 1956, chỉ có 4 lần một đảng nắm trọn hai ngành: TT Kennedy, TT Jonhson (61-68), TT Carter ( 77-80); TT Clinton nhiệm kỳ 1 (93-94) và 3 năm của đương kiêm TT Bush (từ 2003 đến nay). Thời gian còn lại mỗi đảng kiểm soát một hay một ngành hay một phần của ngành lập pháp.
Vài đặc tính chung liên quan đáng chú ý. Khi một Đảng chỉ nắm được một ngành, dù chỉ đa số một viện thôi, Quốc hội hay gay go chất vấn Hành Pháp về việc điều hành việc nước, chuyện dân. Đối lập Cộng Hòa quay TT Clinton tơi tả. Đối lập Dân Chủ cũng giũa TT Nixon te tua. Nhưng khi một đảng kiểm soát hai ngành, khuynh hướng bảo thủ hay phát sanh. Thí dụ chương trình Medicare thời TT Johnson và chương trình thuộc Drug Plan thời TT Bush này. Và ngân sách liên bang sẽ gia tăng, kinh phí lớn sanh khiếm hụt lớn như thời Cộng Hòa kiểm soát hai ngành hiện tại.
Nên những nhà tư tưởng và học giả chánh trị thường thắc mắc không biết quần chúng cử tri có suy nghĩ kỹ không khi chọn một chánh quyền do một đảng nắm cả hai ngành. Và quí vị ấy chủ trương và thường mong mỏi cử tri nên bỏ phiếu giao cho đảng này lãnh đạo Hành Pháp thì giao cho đảng kia kiểm soát Lập Pháp.
Nhưng cử tri vốn là con người, giải quyết vấn đề rất người, chớ không theo kinh điển. Trái tim có những lý lẽ mà lý trí không biết. Vấn đề nên hay không nên giao cho một đảng kiểm soát cả hai ngành không phải là vấn đề duy nhứt cử tri suy nghĩ khi chọn lựa.
Nhiều yếu tố khác nữa. Trong kỳ bầu Quốc Hội 2006 này cấp liên bang có thể là vấn đề chống khủng bố, bảo vệ an ninh quốc gia. Có thể là vấn đề liên quan đến cuộc sống thiết thực chung của người dân, thuế má, việc làm, y tế, giáo dục. Và còn một số vấn đề quan trọng - đôi khi còn hơn việc chung nữa. Đó là quyền lợi địa phương, quyền lợi chủng tộc, tài đức của ứng cử viên nghị sĩ, dân biểu.
Câu hỏi 2, trở lại vấn đề của chúng ta người Việt, liệu người Việt có bỏ thăm cho người Việt không. Thứ Hai 16 tháng 1 năm 2006, là Ngày tưởng niệm nhà tranh đấu cho dân quyền và nhân quyền Marin Luther King, cũng là ngày Dân biểu Trần thái Văn công bố ra ứng cử vào Thượng Viện Tiểu bang, đơn bị bầu cử 34. Người Việt đại đa số biết Dân biểu Trần Thái Văn là người Mỹ gốc Việt đầu tiên đắc cử vào Hạ Viện Cali, tiểu bang đông dân nhứt Mỹ và cũng đông người Việt định cư nhứt Mỹ. Tiểu bang đông dân Việt hàng thứ hai là Texas, đồng thời với DB Trần thái Văn, cũng có một người Việt khác đắc cử Dân biểu Hạ Viện Texas, đó là DB Hubert Võ.
DB Văn và DB Võ đều được đồng bào Việt trong đơn vị bầu cử nhiệt liệt dồn phiếu cho. Số thăm Việt là số thăm gốc dù hai DB Văn thuộc Đảng Cộng Hòa và DB Võ thuộc Đảng Dân Chủ. Điều đó cho thấy, là phiếu của cử tri người Mỹ gốc Việt, đảng tịch và tính đảng không quan trọng bằng tinh thần Việt, tình đồng bào, và chánh nghĩa đấu tranh cho tự do, dân chủ, nhân quyền Việt Nam.
Được biết trong kỳ bầu cử nghị viên Hội Đồng Garden Grove năm 2000, Luật sư Trần thái Văn cũng dẫn đầu trong cuộc tranh cử chức nghị viên thành phố, hơn 19,000 phiếu Mỹ-Việt đã dồn phiếu cho. Đó là số phiếu cao kỷ lục trong lịch sử bầu cử thành phố Garden Grove. Trong kỳ bầu cử năm 2004, Người Việt đã ghi danh thêm vào Cộng Hòa là 10,000 cử tri để quyết bầu cho DB Trần thái Văn. Kết quả, DB Văn thắng đối thủ Dân Chủ áp đảo: 61/39. Con số này được xem là cao nhất lịch sử bầu cử trong địa hạt 68.
Còn trong kỳ bầu cử tháng 11 năm 2006 tới đây, đơn vi 34 DB Văn ứng cử vào Thượng nghị viện Cali, bao gồm 7 thành phố: Anaheim, Buana Park, Fullerton, Garden Grove, Santa Ana, Stanton, Westminster. Có khoảng 1 triệu dân, trong đó có khoảng 280,000 cử tri ghi danh đi bầu, được chia ra đại khái như sau: Da Trắng: 140,000 (50%), Việt Nam 40,000 (14.29%), Mễ Tây Cơ 90,000 (32.14%), và các sắc tộc khác 10,000 (0.34%). Hiện nay số cử tri hai đảng ghi danh đi bầu rất gần nhau, Dân chủ chiếm 39.96%, Cộng Hòa 38.4%.
Nhiều người nói đây là cuộc chiến đấu gay go, như chiếm lại Cỗ Thành Quảng Trị của Đảng Dân Chủ. Theo ước đoán của Ls Nguyễn quốc Lân, một người theo sát các cuộc bầu cử trong vùng, muốn đác cử ở đây, DB Văn cần 60.000 phiếu. Muốn đạt số đó cử tri người Việt cần đi bầu đông, tỷ lê đi bầu nếu nâng lên được 60% thì chắc thắng.
Bên cạnh lợi thế có tính dân tộc đó, còn một số lợi thế khác nữa của DB Văn. Đó là những động lực rất người, thiết thực của sự sống - đôi khi còn hơn việc chung nữa, như . quyền lợi địa phương, đơn vị ứng cử nhiều người Việt , tác phong đạo đức, lập trường chống Cộng của DB Văn so với đối thủ. Bao lâu mà tập thể người Việt thấy cần đem chánh nghĩa tư do, dân chủ, nhân quyền Việt Nam, biểu tượng cờ Việt Nam vào dòng chánh chánh tri Mỹ; bao lâu mà tập thể người Việt thấy cần khẳng định thế đứng Việt trong xã hội Cali và Orange County; bao lâu người Mỹ gốc Việt kết hợp được với người Mỹ gốc Á châu , gốc Trung Hoa, Đại Hàn, Phi luật tân, lúc đó số phiếu gốc của DB Văn sẽ được vun bồi thêm rất cao và dễ vươn lên Thượng Viện Cali. Bao lâu mà bộ tham mưu và bộ máy tranh cử của DB Văn vận động được phiếu của người gốc Caucasians (trắng, gốc Tây Âu), Hispanics (gốc Mỹ Latin) là thêm được giọt nước tràn chắc thắng cử cho DB Văn.
Nhưng chánh yếu là tập thể người Việt. Chánh trị là sự nghiệp của quân chúng, của tập thể người Mỹ gốc Việt. Cốt lỏi thành bại là chuyện chung, danh dư chung, quyền lợi chung. Chớ không phải thuần túy của DB Văn. Mà bản chất chuyên chung thì nhiều tay mới vỗ nên kêu, hợp quần mới có sức mạnh. Nhưng hành động của thành viên tập thể rất dễ làm. Ghi danh đi bầu, rủ nhau đi bầu, hay ở nhà bầu khiếm diện cũng được.
Gửi ý kiến của bạn
