Câu hỏi này đã được dư luận đưa ra từ 100 ngày đầu tiên của tổng thống Trump khi bước chân vào Toà Bạch Ốc.
Tin này được hâm nóng lên từ khi hai Uỷ Ban Tình Báo Hạ Viện và Thượng Viện Hoa Kỳ bắt đầu nhúng tay điều tra sự liên hệ cấu kết giữa chính quyền Trump với Putin và chính quyền Nga. Tin Trump đuổi Giám Đốc FBI James Comey mà Trump đã khoe với hai viên chức ngoại giao của Nga là “bứng được cái gai đi rồi” lại càng làm cho không khí chính trị Washington “hot” hơn.
Chử “impeachment” được bàn tán rất sôi nổi từ phía binh cũng như bên chống, từ bên Cộng Hoà cũng như từ bên Dân Chủ. Nhiều học giả, luật gia, những nhà phân tích chính trị đã bỏ thời giờ nghiên cứu tham gia. Đặc biệt có những người đã từng có những liên hệ đến những vụ “impeachment” của tổng thống Nixon và của Clinton cũng đem kinh nghiệm, hiểu biết của mình đóng góp vào sự bàn tản sôi nổi này.
Quan sát qua những bàn tán, những phân tích chính trị, người viết thấy rằng vấn để được nhìn qua hai khiá cạnh: “Tội danh với Luật Pháp, với Hiến Pháp Hoa Kỳ” và “tội danh với ảnh hưởng chính trị, cương lĩnh và ý thức hệ của đảng Cộng Hoà và đảng Dân Chủ” cùng với thể chế chính trị tam quyền phân lập của Hoa Kỳ
Tội danh với Hiến Pháp và Luật Pháp Hoa Kỳ
Tội danh đươc bàn tán có thể quy kết là trọng tội để đàn hạch Trump là sự liên hệ của những ngươì trong chính quyền và trong ban vận động tranh cử của Trump với Nga. Ảnh hưởng và sự can thiệp của Nga trong cuộc bầu cử 2016 như đi đêm, liên lạc mật, trao đổi, thông đồng âm mưu với Nga và nhận hối lộ từ những công ty quốc doanh và ngân hàng của Nga v..v. Tội danh này có tính cách hình sự trầm trọng ( felony). Theo Hiến Pháp Hoa Kỳ cấm không một người dân nào có quyền liên hệ với những nhân viên tình báo của các nước thù địch như Nga mà không có sự đồng ý của Tòa Án thì bị quy kết là “tội phản quốc, bán nước”.
Tội phản quốc, bán nước là trọng tội và chắc chắn phải bị những hình phạt nặng nề như bị tù v…v. Nếu là quan chức của chính phủ thì bị cách chức ngay và có thể bị tù.
Cung cấp tài liệu tình báo cho ngoại trưởng Nga và đại sứ Nga tại Hoa Kỳ trong Toà Bạch Ốc trong chuyến viếng thăm gần đây càng làm cho người ta nghi ngờ về sự thông đồng giữa Trump và Nga.
Luật sư của Trump thì cho rằng không có gì rõ ràng quy kết tội danh của Trump về thông đồng với Nga can thiệp vào cuộc bầu cử Hoa Kỳ 2016 vừa qua và cũng không chứng minh được những tài liệu bí mật nào mà chính quyền Trump đã cung cấp cho Nga.
Một tội danh khác cũng có thể bị quy kết để đàn hạch Trump là việc đuổi nguyên Giám Đốc FBI James Comey mà người ta kết tội Trump là “cản trở công lý” (obstruction of justice). Với tội danh này thì cũng có đủ yếu tố để đàn hạch Trump. Khi gặp gở tay đôi riêng với James Comey tại Toà Bạch Ốc, Trump đã nói bóng, nói gió mà người ta hiểu là ý của Trump là muốn Comey khi còn là Giám Đốc FBI là “Ông hãy bỏ qua việc điều tra cựu tướng Michael Flynn”, nguyên cố vấn an ninh của Trump về việc tướng này bí mật liên lạc với đại diện chính quyền Nga. Tướng Flynn sau đó đã phải từ chức. Đại khái Trump nói với Comey như sau: “ I need the loyalty” , or “He is a good guy - I hope you can let this go” v..v. Theo những chuyên viên luật pháp cho rằng nội dung câu nói đó được hiểu như một thứ áp lực của Trump lên cựu Giám Đốc FBI James Comey.
Xuyên qua buổi điều trần của nguyên Giám Đốc FBI James Comey ngày 8 tháng 6 năm 2016 trước Uỷ Ban Tình Báo Thượng Viện Hoa Kỳ cũng cho thấy nhiều dấu hiệu và chứng cớ qui kết tội Trump về “cản trở công lý”. Tội danh có thể “impeach” Trump.
Phản pháo lại điều trần của James Comey, Trump lên twitter cho rằng những điều trần là không đúng sự thật và thách thức rằng Trump sẽ công khai nói lên những sự thật trần truồng về chuyện này trước quốc hội. Luật sư của Trump cũng lên tiếng cho rằng những điều trần của Comey là không đúng sự thật và không có gì rõ ràng kết Trump tội “cản trở pháp lý”. Ngày 14 tháng 6, 2017 vừa qua Bộ Trưởng Tư Pháp Jeff Session cũng điều trần trước Uỷ Ban Tình Báo Thượng Viện trước hết ông ta đã phủ nhận không có liên lạc gì với người của Putin. Sau đó ông phủ nhận hầu hết những cáo buộc của Comey và còn cho đó là những điều bịa đặt, vu khống một cách rẽ tiền và ông cho biết chính quyền Trump sẽ cương quyết đấu tranh vụ này ra ánh sáng của sự thật.
Nên biết trong buổi điều trần trước Thượng Viện để chuẫn nhận chức Bộ Trưởng Tư Pháp ông Jeff Session đã xác nhận có liên lạc hai lần với Đại Sứ Nga và phải chấp nhận đứng ngoài cuộc điều tra về Trump với Putin và Nga.
Chưa biết tin ai khi những tin tức trái ngược nhau được tung lên mạng xã hội và các cơ quan truyền thông một cách ồ ạt dưới đủ mọi hình thức.
Nhìn theo quan điểm này thì những học giả, những nhà nghiên cứu luật pháp, luật sư và những nhà phân tích chính trị đều có những nhận định tương đồng nhau tiên đoán là nếu cuộc điều tra về liên hệ với Nga của chính quyền Trump là có thật với những bằng chúng cụ thể rõ ràng chiếu theo Hiến Pháp và Luật Pháp Hoa Kỳ thì Trump có thể bị đàn hạch để truất phế. Ông Harry Litman, cựu công tố Bộ Tư Pháp thời 1990’s nhận định : “Đây là một cuộc điều tra thật sự trầm trọng và sẽ có những người sẽ bị vào tù”.
Hiện nay cuộc điều tra còn đang tiến hành cho nên dư luận càng ồn ào hơn. Bên binh Trump là đảng Cộng Hoà và những cử tri bầu cho Trump cũng như từ bên chống Trump là đảng Dân Chủ và cử tri không bỏ phiếu và chống Trump tung ra những bài bình luận, phân tích trên báo chí, TV, internet và những trang mạng xã hội binh vực cho lập trường của mình. Thật là ồn ào và sôỉ nổi. Thậm chí đôi lúc hai bên không còn những lịch sự ngoại giao đương đầu với nhau.
Những bài học tương tự trong quá khứ như vụ Watergate tổng thống Nixon phải từ chức, vụ đàn hạch tổng thống Clinton về vụ Monica Lewinsky được đề cập trở lại để soi gương coi vụ đàn hạch (impeachment) Trump có xảy ra hay không? xảy ra như thế nào? Và có ảnh hưởng đến chức vụ tổng thống của Trump hay không?
Công Tố Đặc Biệt (Special Counsel) Robert Mueller vừa được Bộ Tư Pháp bổ nhiệm chính thức điều tra việc Nga xen vào cuộc bầu cử năm 2016 và những cấu kết thông đồng giữa ban vận động của Trump với Nga. Đồng thời tin còn cho biết thêm Mueller cũng sẽ điều tra Trump về tội “cản trở công lý” (obstruction of justice). Điều này cũng được Trump xác nhận qua twitter của Trump . Nhưng luật sư của Trump thì từ chối là không có. Tử khi Công Tố Đặc Biệt được bổ nhiệm để điều tra Trump về tội “cản trở công lý” và thông đồng với Nga và Nga can dự vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016 dư luận còn cho rằng Trump còn muốn cách chức Công Tố Đặc Biệt Robert Mueller, vì Trump cho rằng Mueller là xếp củ của Comey.
Những chuyên gia và chứng nhân trong vụ Watergate thì cho rằng vụ của Trump có thể trầm trọng hơn Watergate và không đơn giản. Ngày xưa tổng thống Nixon cũng bi đàn hạch về tôị danh “cản trở công lý” khi ông ta cách chức Viên Công Tố Đặc Biệt, Archibad Cox, điều tra vụ Watergate.
Trận chiến đấu khẩu về lý luận, về chử nghĩa, về luật pháp với những hỏa mù, những đòn phép mà hai bên đưa ra đã làm quay cuồng đến làm chóng mặt những người theo dõi không biết đâu mà rờ mà tin: “fake news v.s real news”, tin trên TV, radio, báo giấy cho đến internet, trang mạng xã hội như twitter, facebook v…v.
Một khúc quanh mới là một tin nóng được tung ra là con của Trump là Donal Trump Jr. đã phổ biến những e-mail về cuộc tiếp xúc của ông ta với luật sư Natalia Veselnitskaya của chính quyền Nga mà ngươì môi giới Rob Goldstone cho biết là Moscow sẽ ủng hộ Trump để thắng bà Hillary Clinton. Trong cuộc họp còn có Jared Kussher, con rễ và là cố vấn cao cấp của Trump và Paul Manafort nguyên Chủ tịch ban vận động tranh cử của Trump. Tham dự trong phiên họp tại Trump Tower ở New York trong tháng 6/ 2016 còn có Antoli Samachonov, nhà vận động hành lang của chính quyền Nga và Rinat Akhmetchin, một gián điệp nhị trùng của Nga trên đất Mỹ. Từ sự kiện này người ta càng nghi ngờ thêm về những sự thông đồng bí mật giữa Trump và Putin và sự can dự của Nga vào cuộc bầu cử Hoa Kỳ năm 2016 mà Trump đang tìm cách che dấu. Cũng từ khúc quanh này những chính trị gia và cơ quan truyền thông cực kỳ bảo thủ như Wall Street Journal và Fox News TV … đã ủng hộ Trump từ những ngày đầu đều không còn tin tuởng Trump.
Trong cuộc họp thượng đỉnh bên lề Hội Nghị G.20 tại Hamburg, Đức, dù Trump muốn chứng minh sự vô tội của mình về việc thông đồng với Putin và Nga là Trump đã hỏi gắt Putin. Nhưng không có câu trả lời thỏa đáng. Chính Trump sau cuộc họp còn chủ quan cho rằng “ quan hệ giữa ông và Putin rất tốt đẹp và Hoa Kỳ nên cộng tác với Nga”. Trong dạ tiệc khoản đãi lãnh tụ và phu nhân G-20, Trump còn ngang nhiên bỏ hcổ ngồi xề đến ngồi gần Putin để tiếp tục họp lần thứ hai. Hành động này làm cả phòng ăn ngạc nhiên ngố mắt nhìn về phía hai lãnh tụ Trump-Putin.
Một cố vấn thân cận Trump ở Toà Bạch Ốc thừa nhận đây là “ cuộc khủng hoảng nghiêm trọng hơn tất cả những gì chúng tôi đã trải qua”. Tuy vậy Trump vẫn luôn ca ngơị con mình và cho con mình là vô tội.
Những nghị sĩ đảng Cộng Hoà cũng như Dân Chủ đều muốn “Trump con” và những người có tham dự phiên họp với luật sư Nga phải ra điều trần trước Uỳ Ban Tình Báo Thượng Viện Hoa Kỳ.
Trong buổi điều trần trước Uỷ Ban Tư Pháp Thượng Viện để chuẫn nhận Giám Đốc FBI, ông Christopher Wray, người được Trump để cử, đã cho biết cuộc diều tra việc thông đồng Trump và Nga và sự can dự của Nga trong cuộc bầu cử 2016 không phải là một cuộc “săn lùng phù thuỷ” (Witch Hunt) như từ lâu nay Trump vẫn lên tiếng tố cáo việc làm của Quốc Hội và Công Tố Đặc Biệt là một cuộc “săn lùng phù thủy”.
Nếu thẳng thừng vô tư công bằng dựa theo Luật Pháp và Hiến Pháp Hoa Kỳ thì những nhà lập pháp trong quốc hội phải có trách nhiệm làm đúng chức năng của mình như những công tố và những thẫm phám vô tư luận tội và kết tội dựa trên báo cáo điều tra của Công Tố Đặc Biệt.
Nhưng ….
Tội danh với ý thức hệ chính trị và cương lĩnh của đảng.
Ở đây người viết muốn đề cập đến chiến thuật, chiến lược và có thể coi là âm mưu chính trị, theo cương lĩnh của hai đảng Cộng Hòa, Dân Chủ có đàn hạch Trump hay không?.
Nếu việc đàn hạch cách chức Trump thuần tuý về Luật Pháp và Hiến Pháp Hoa Kỳ mà những dân biểu và thượng nghị sĩ của hai đảng Dân Chủ, Cộng Hoà thuộc hai viện quốc hội Hoa Kỳ tôn trọng luật lệ và chỉ theo luật mà xét xử thì người ta có thể đoán được kết quả của việc đàn hạch. Nhưng việc đàn hạch một tổng thống Mỹ không đơn giản như một phiên toà mà phải qua những luật lệ ràng buộc phức tạp trong hệ thống phân quyền của nền dân chủ Mỹ có những dính dáng liên hệ chằng chịt phức tạp cùng ảnh hưởng của ý thức hệ chính trị, cương lĩnh của đảng và đặc biệt là âm mưu chính trị với những chiến thuật và chiến lược chính trị phù hợp tinh thần và quyền lợi đảng phái.
Hiện nay đảng Cộng Hoà đang nắm đa số tại Hạ Viện và Thượng Viện cho nên tìm được đa số để đàn hạch, impeach Trump khó mà có thể xảy ra.
Nếu nhìn lại từ đầu cuộc vận động tranh cử tổng thống bên đảng Cộng Hoà với 17 ứng cử viên tranh nhau có thể nói lúc đó không ai trong đảng Cộng Hoà tin rằng Turmp có thể thắng được những đối thù là những đảng viên chính mạch của đảng Cộng Hoà với kinh nghiêm đầy mình về chính trị và chính quyền. Chưa kể là trong suốt cuộc vận động tranh cử Trump đã không nương tay đã kích tấn công bôi nhọ nói xấu loạn xà ngầu tất cả những ứng cử viên đối lập. Trump đã thô lổ ăn miếng trả miếng một cách trơ trẽn đến mất lịch sự. Những lãnh đạo và những chính trị gia uy tín dòng chính của đảng Cộng Hoà phải lên tiếng chê trách và không ủng hộ Trump một cách công khai, coi Trump không đủ tư cách một tổng thống lãnh đạo Hoa Kỳ và coi Trump không phải là người của đảng Cộng Hoà chính mạch. Nhưng sau cùng Trump đã đem chiến thắng Toà Bạch Ốc cho đảng Cộng Hoà. Mặc dầu Trump mang màu áo Cộng Hòa chiến thắng Tòa Bạch Ốc cho Cộng Hoà nhưng trong thâm tâm đảng Cộng Hoà chính thống không muốn Trump là tổng thống của Cộng Hoà vì Trump là người khó điều khiển để đi theo chương trình làm việc (agenda) của đảng Cộng Hoà.
Đảng Cộng Hoà trong thế chẳng đặng đừng phải chấp nhận Trump là tổng thống của đảng mình vì dù sao Trump cũng có công giành lại Toà Bạch Ốc cho đảng Cộng Hoà còn hơn là để mất Toà Bạch Ốc thêm 4 năm nữa cho đảng Dân Chủ. Vừa muốn Trump phải làm theo cương lĩnh và chương trình hành động của đảng Cộng Hoà nhưng lại lo sợ Trump vì những bốc đồng và cứng đầu sẽ làm cho đảng Cộng Hoà gặp khó khăn khi đương đầu với đảng Dân Chủ nhứt là trong cuộc bầu cử sắp tới vào năm 2018 Hạ Viện và 1/3 thượng viện mà Cộng Hoà sợ rằng đảng Dân Chủ sẽ vì những khuyết điểm hoặc những đối chọi nội bộ với Trump mà đảng Cộng Hoà sẽ mất đi cái đa số của hạ viện và thượng viện và ảnh hưởng nặng đến việc thi hành những chương trình hành động và chính sách cũng như cương lĩnh của đảng Cộng Hoà và có thể sẽ mất luôn ghế tổng thống vào tay đảng Dân Chủ năm 2020.
Đây là những tính toán về chiến thuật cũng như về chiến lược mà chúng ta có thể nôm na gọi là âm mưu mà đảng Cộng Hoà phải tính tới để tiếp tục duy trì quyền lực của đảng về lập pháp cũng như hành pháp.
Đảng Cộng Hoà bằng mọi giá cho đến hôm nay phải bảo vệ Trump dù tình huống xảy ra như thế nào.
Đảng Cộng Hoà hiện nay đang muốn dùng Trump như một tên lính xung kích đánh phá tất cả những những gì của Obama và đảng Dân Chủ làm được trong 8 năm qua như Obamacare, như di dân v…v để đưa ra những chương trình hợp với cương lĩnh chính trị Bảo Thủ của đảng Cộng Hòa.
Đảng Dân Chủ mặc dù không ưa Trump vì đã làm ê mặt đảng qua chiến thắng Toà Bạch Ốc và mặc dù cũng muốn hạ Trump mà một số dân biểu, nghị sĩ Dân Chủ lúc nào cũng tìm cách kết tội Trump hết tội này, tội nọ để có đủ yếu tố đàn hạch Trump truất phế Trump cho bỏ ghét. Nhưng vì tương lai của đảng và trước mắt là nhắm vào cuộc bầu cử năm 2018 và năm 2020, đảng Dân Chủ phải có những chiến thuật và chiến lược khác hơn hầu có thể đem chiến thắng chiếm lại đa số Hạ Viện và Thượng Viện quốc hội Hoa Kỳ từ trong tay đảng Cộng Hoà. Đảng Dân Chủ muốn lợi dụng những khuyết điểm, khuyết tật và khả năng lãnh đạo, điều hành chính quyền của Trump đôi lúc cứng đầu, bất đồng với quốc hội Cộng Hoà để mong thuyết phục cử tri bỏ phiếu cho Dân Chủ trong cuộc bầu cử 2018 và có thể chiếm lại Toà Bạch Ốc vào năm 2020.
Gần đây hai dân biểu Dân Chủ là Brad Sherman (CA) và Al Green (TX) đã đệ trình một dự luật “impeach” Trump. Nhưng đa số dân biểu và lãnh tụ Dân Chủ cho rằng việc làm này không giúp ích cho đảng.
Theo đảng Dân Chủ để Trump còn tiếp tục là tổng thống thì đảng Dân Chủ dể dàng có những chiêu đưa ra đánh bại được đảng Cộng Hoà vì Trump đang bị những rắc rối. Trump bị coi như một ngươì đang bị án treo và cho thấy Trump như bị bó tay không thực hiện được những hứa hẹn khi tranh cử. Thăm dò cho biết cho tới hôm nay Trump chỉ làm được 25% những điều hưá hẹn của mình. Với sự hiện diện của Trump thì đảng Dân Chủ có nhiều cơ may đánh bại đảng Cộng Hoà hơn là truất phế Trump đưa phó tổng thống Mike Pence lên sẽ là một khuôn mặt mới chưa thấy hết được những khuyết điểm. Thêm nữa phó tổng thống Mike Pence lại là một khuôn mặt tin cậy của bảo thủ Cộng Hoà mà đảng Cộng Hoà chính mạch tin rằng phó tổng thống Mike Pence này sẽ dễ dàng đi theo con đường của đảng Cộng Hoà chính mạch.
Như vậy thì đảng Cộng Hoà có nhiều thế mạnh hơn vì sự đoàn kết này. Từ đây đảng Dân Chủ khó mà có thể đương đầu lại khi mà sau cuộc bầu cử 2016 người dân đã và đang có khuynh hướng nghiêng về bảo thủ. Cuộc bầu cử dân biểu đặc biệt ở tiểu bang Georgia vừa qua cho thấy rõ điều này.
Cho nên dù Trump đang đứng trên vực thẫm của đàn hạch và có thể bị truất phế nhưng đảng Dân Chủ không dám đàn hạch truất phế hay đe dọa Trump để Trump phải từ chức như Nixon thì đảng Dân Chủ sẽ mất đi thế mạnh tiến công và mất đi cái cơ hội ở thế công có nhiều cơ may chiến thắng quốc hội và Toà Bạch Ốc.
Trong lịch sử chính trị Hoa Kỳ chưa có một vị tổng thống nào bị đàn hạch và bị truất phế mặc dù có bị đàn hạch vì tội “cản trở công lý” nhưng được quốc hội tha như tổng thống Andrew Johnson năm 1868 và tổng thống Clinton năm 1998. Chỉ có trường hợp Nixon từ chức trước khi bị đàn hạch luận tội.
Chính sự đắn đo dằng co cùng với âm mưu chính trị qua những chiến thuật và chiến lược ngắn và dài hạn của hai đảng Công Hoà và Dân Chủ đã khiến cho thế đứng của Trump vẫn còn cứng và có thể đi cho đến hết nhiệm kỳ 4 năm.
Thay lời kết
Tội danh nhìn dưới Luật Pháp và Hiến Pháp Hoa Kỳ sẽ khác tội danh được nhìn qua lăng kính của chính trị, của ý thức hệ chính trị, của cương lĩnh và âm mưu chính trị của đảng phái.
Chính trị vẫn là một thứ quyền lực mạnh áp đảo cả luật pháp và hiến pháp.
Chicago 15 – 07 - 2017
Gửi ý kiến của bạn
