Tập Cận Bình tới Việt Nam để xoa dịu căng thẳng
Tác giả: Vũ Trọng Khanh
Dịch giả: Trần Văn Minh
05-11-2015
Hai bên cùng chia sẻ hệ tư tưởng và văn hóa, nhưng đã xích mích với nhau do tranh chấp lãnh thổ
.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gọi Việt Nam là “đồng chí thân thiết” trong chuyến thăm hôm thứ Sáu, khi ông tìm cách cải thiện mối quan hệ bị xói mòn do tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông.
Hành động của Trung Quốc trong việc đẩy mạnh xây dựng đảo nhân tạo trên các rạn san hô ngập nước và đảo san hô trong khu vực đã làm gia tăng căng thẳng giữa hai nước láng giềng, từng có mối quan hệ gai góc và một cuộc chiến biên giới ngắn ngủi nhưng khốc liệt vào năm 1979.
Chuyến thăm của ông Tập bắt đầu hôm thứ Năm, đi kèm theo với các cuộc biểu tình chống Trung Quốc lẻ tẻ, và nhanh chóng bị cảnh sát giải tán.
Phát biểu trước một tập thể thanh niên Việt Nam và Trung Quốc tại Hà Nội hôm thứ Sáu, ông Tập nói, hai nước cần phải làm việc để xây dựng lòng tin và hợp tác vì lợi ích chung. Phát biểu thông qua một thông dịch viên, ông mô tả Việt Nam là “một đồng chí thân thiết”.
Các nhà phân tích nói rằng chuyến thăm của ông Tập, một phần được thiết kế để đưa ra một hình ảnh Trung Quốc ôn hòa hơn và hàn gắn mối quan hệ chua xót giữa hai nước. Họ chia sẻ cùng hệ tư tưởng và đường hướng phát triển kinh tế, và các nhà lãnh đạo hàng đầu của Việt Nam thường xuyên ghé thăm các đối tác của họ ở Bắc Kinh.
Nhưng hai nước đã xa cách nhau trong những năm gần đây. Ngoài các tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông, sự hiện diện của một giàn khoan dầu, do một công ty Trung Quốc kéo vào vùng biển cũng được Việt Nam tuyên bố chủ quyền hồi năm ngoái, đã châm ngòi một cuộc đối đầu kéo dài cả tháng trên biển và một làn sóng bạo động chống Trung Quốc ngắn trước khi giàn khoan được rút đi.
Ông Carlyle Thayer, một nhà chuyên môn về Việt Nam và giáo sư danh dự tại Đại học New South Wales của Học viện Quốc phòng Úc, cho biết, ông Tập nhắm tới việc cải thiện hình ảnh Trung Quốc đối với thế hệ lãnh đạo mới của Việt Nam, mà một số người trong đó có thể leo lên những vị trí cao cấp trong Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam vào năm tới.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và Chủ Tịch nước Trương Tấn Sang đều được xem là sẽ rút lui khỏi chức vụ hiện tại của họ.
.
Chuyến thăm của ông Tập cũng nhằm mở rộng và tăng cường quan hệ kinh tế giữa hai nước. Mặc dù ảnh hưởng ngày càng tăng của Việt Nam như một nhà xuất khẩu toàn cầu, Trung Quốc vẫn là đối tác lớn nhất của Việt Nam – một điểm mà ông Tập đã nhấn mạnh trong lời phát biểu. Trung Quốc cung cấp nhiều nguyên vật liệu và máy móc mà Việt Nam sử dụng để sản xuất hàng may mặc, giày dép và hàng điện tử.
Chuyến thăm của ông Tập tới Việt Nam, là chuyến thăm đầu tiên của chủ tịch Trung Quốc trong gần một thập niên, là một phần của chuyến đi “hai chân” qua khu vực Đông Nam Á. Vào ngày thứ Bảy, ông có kế hoạch gặp Tổng thống Đài Loan Mã Anh Cửu tại Singapore giữa những lo ngại ở Bắc Kinh rằng Đài Loan đang thể hiện những dấu hiệu tách xa hơn khỏi Trung Quốc đại lục.
.
.
Những người biểu tình giương cao tấm hình của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bị gạch chéo và những khẩu hiệu chống Trung Quốc trong một cuộc biểu tình trước chuyến thăm của ông tới Việt Nam, trên đường phố Hà Nội ngày 3-11-2015. Ảnh: AFP/Getty Images
.
Hãng tin nhà nước Trung Quốc, Tân Hoa Xã, tường thuật rằng, Trung Quốc dự kiến sẽ ký hơn 10 thỏa thuận hợp tác với Việt Nam trong chuyến thăm của ông Tập, về các chủ đề trải dài từ việc cải thiện sự giao tiếp giữa hai đảng cầm quyền đến bổ sung cơ sở hạ tầng, mở rộng đầu tư và giới thiệu thêm về những gì được gọi là sự trao đổi giữa hai dân tộc.
Tuy nhiên, những căng thẳng lãnh thổ tiềm ẩn trên Biển Đông được dự đoán sẽ len vào các cuộc thảo luận, ông Tập đã được sắp xếp để gặp ông Trọng, ông Dũng và các nhà lãnh đạo khác.
Ông Trọng mới đây đã trở thành nhà lãnh đạo đảng đầu tiên của Việt Nam đến thăm Hoa Kỳ, trong khi Việt Nam đã ký thỏa thuận hợp tác quốc phòng với Washington và cũng là một phần của cuộc đàm phán để thành lập Hiệp định Thương mại xuyên Thái Bình Dương do Mỹ hỗ trợ.
Ông Thayer cho biết, Chủ tịch Trung Quốc sẽ sử dụng chuyến thăm để chống lại ảnh hưởng ngày càng tăng của Mỹ lên Việt Nam. “Ông Tập sẽ cố gắng thuyết phục các nhà lãnh đạo Việt Nam không nên lên tiếng công khai về vấn đề Biển Đông và không công khai ủng hộ các hành động của Mỹ”, ông nói.
Cho đến nay, dường như Việt Nam sẵn sàng đi theo khuynh hướng ngoại giao này, ít nhất là trên bình diện công cộng. Cảnh sát đã phá vỡ một cuộc biểu tình chống Trung Quốc tại Đại sứ quán Trung Quốc ở Hà Nội vào sáng thứ Năm, và Bộ trưởng Quốc phòng Phùng Quang Thanh đã nói với các nhà lập pháp hồi tháng trước rằng, điều quan trọng cho Việt Nam là phải duy trì quan hệ tốt với cả Mỹ và Trung Quốc.
“Giữ mối quan hệ thân thiện với cả hai nước sẽ cho phép chúng ta giữ thế cân bằng, tự chủ và độc lập. Nguyên tắc là không đi với một nước lớn để chống lại một nước khác”. Ông Thanh, được truyền thông nhà nước trích dẫn, cho biết.
Như được biết, Việt Nam đã kềm chế không đưa ý kiến sau khi Hải quân Mỹ trong tuần trước đã gửi một chiến hạm vào phạm vi 12 hải lý của Đá Xu Bi, là một trong những hòn đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây dựng ở Biển Đông. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Lê Hải Bình cho biết, Việt Nam “kêu gọi tất cả các bên liên quan tích cực đóng góp để duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng không và hàng hải trong khu vực”.
Liên lạc với Vu Trong Khanh tại Trong-Khanh.Vu@dowjones.com
https://anhbasam.wordpress.com/2015/11/06/5722-tap-can-binh-toi-viet-nam-de-xoa-diu-cang-thang/
.
.
Gửi ý kiến của bạn
