SAIGON -- Xuất xứ từ miền Bắc, tò he là một trong số ít đồ chơi dân
gian còn tồn tại đến ngày nay. Dần hồi, tò he đã "Nam tiến"
cùng với những nghệ nhân, thợ nặn di cư vào Sài Gòn kiếm sống. Ở
đây, tò he đã được cải tiến đôi chút và cũng được trẻ em thành thị
đón nhận, du khách người nước ngoài cũng tỏ ra thích thú trước món
đồ chơi làm thủ công đơn giản này.
Theo trang web vi.wikipedia.org, ở miền Bắc, nơi có truyền thống lâu đời về tò he là làng Xuân La, xã Phượng Dực, huyện Phú Xuyên, tỉnh Hà Tây. Theo cách của làng này thì nguyên liệu chính để làm tò he là bột gạo và một ít bột nếp. Bột được trộn đều, ngâm nước rồi đem xay nhuyễn, luộc chín và nhào nhanh tay. Sau đó, người ta nắm bột lại thành từng vắt và nhuộm từng vắt với 4 màu cơ bản là vàng, đỏ, đen, xanh. Màu thời trước có nguồn gốc từ thực vật và đun sôi với một ít bột: màu vàng làm từ hoa hòe hoặc củ nghệ, màu đỏ từ quả gấc hoặc dành dành, màu đen thì đốt rơm rạ hoặc dùng cây nhọ nồi, màu xanh lấy từ lá chàm hoặc lá riềng. Các màu sắc trung gian khác đều được tạo từ bốn màu này. Ngày nay, người ta chuyển sang sử dụng màu hóa chất thực phẩm hay hóa chất công nghiệp do tiện lợi hơn.
Ngày trước, các nghệ nhân nặn tò he với hình thù đơn giản về các con vật, các loại trái cây, vài nhân vật như Quan Công, Tôn Ngộ Không, Triệu Tử Long… Ngày nay, mẫu hình tò he phong phú hơn là gồm thêm 12 con giáp và các nhân vật trong các truyện tranh và trò chơi điện tử mà trẻ con yêu thích, như: Aladin, Đôrêmon, Pokémon, Tề Thiên, Trư Bát Giới, Na Tra, Batman, Siêu Nhân, Người Nhện, Kẻ Cướp Mặt Trăng, v.v…
Ở Sài Gòn, tò he với mẫu hình những con vật, nhân vật ngộ nghĩnh như trên thường xuất hiện trong các hội chợ, khu du lịch – giải trí, các lễ hội dân gian và trước cổng các trường học, khu vui chơi thiếu nhi… Riêng trong đêm Giáng sinh vừa qua, một nghệ nhân bày hàng tò he trong khu du lịch Văn Thánh cứ phải luôn tay nặn ra những ông già Noel theo yêu cầu của những cô bé, cậu bé theo bố mẹ đến vui chơi và dự tiệc buffet tại đây.
Theo trang web vi.wikipedia.org, ở miền Bắc, nơi có truyền thống lâu đời về tò he là làng Xuân La, xã Phượng Dực, huyện Phú Xuyên, tỉnh Hà Tây. Theo cách của làng này thì nguyên liệu chính để làm tò he là bột gạo và một ít bột nếp. Bột được trộn đều, ngâm nước rồi đem xay nhuyễn, luộc chín và nhào nhanh tay. Sau đó, người ta nắm bột lại thành từng vắt và nhuộm từng vắt với 4 màu cơ bản là vàng, đỏ, đen, xanh. Màu thời trước có nguồn gốc từ thực vật và đun sôi với một ít bột: màu vàng làm từ hoa hòe hoặc củ nghệ, màu đỏ từ quả gấc hoặc dành dành, màu đen thì đốt rơm rạ hoặc dùng cây nhọ nồi, màu xanh lấy từ lá chàm hoặc lá riềng. Các màu sắc trung gian khác đều được tạo từ bốn màu này. Ngày nay, người ta chuyển sang sử dụng màu hóa chất thực phẩm hay hóa chất công nghiệp do tiện lợi hơn.
Gian hàng to he ngộ nghĩnh trong khu du lịch Văn Thánh đêm Noel 2013.
Ngày trước, các nghệ nhân nặn tò he với hình thù đơn giản về các con vật, các loại trái cây, vài nhân vật như Quan Công, Tôn Ngộ Không, Triệu Tử Long… Ngày nay, mẫu hình tò he phong phú hơn là gồm thêm 12 con giáp và các nhân vật trong các truyện tranh và trò chơi điện tử mà trẻ con yêu thích, như: Aladin, Đôrêmon, Pokémon, Tề Thiên, Trư Bát Giới, Na Tra, Batman, Siêu Nhân, Người Nhện, Kẻ Cướp Mặt Trăng, v.v…
Ở Sài Gòn, tò he với mẫu hình những con vật, nhân vật ngộ nghĩnh như trên thường xuất hiện trong các hội chợ, khu du lịch – giải trí, các lễ hội dân gian và trước cổng các trường học, khu vui chơi thiếu nhi… Riêng trong đêm Giáng sinh vừa qua, một nghệ nhân bày hàng tò he trong khu du lịch Văn Thánh cứ phải luôn tay nặn ra những ông già Noel theo yêu cầu của những cô bé, cậu bé theo bố mẹ đến vui chơi và dự tiệc buffet tại đây.
Gửi ý kiến của bạn
