Trên địa bàn thành phố Sài Gòn, sau lưng chùa Ấn Quang, trong một khu chung cư cách ngã tư Sư Vạn Hạnh- Bà Hạt không xa, có một xóm quy tụ những gia đình nghèo kiếm sống bằng công việc đục thau nhôm. Với đinh, búa, bánh xe... những người đục thau gõ từng lỗ nhỏ lên những chiếc thau nhôm, rá.. Cuộc mưu sinh vất vả của những người thợ đục thau tại xóm này được báo Người Lao Động ghi lại qua đoạn ký sự như sau.
Tìm đến xóm, cứ theo những âm thanh lao động, là đến được nơi. Men theo những vòng xoay của ba lần cầu thang, lên đến tầng trên cùng của chung cư là thấy ngay xóm đục thau ở đó. Từ năm 1977, xóm đục thau khởi nguồn từ bàn tay của người phụ nữ tên là Trần Thị Tài. Đến nay, chị vẫn là đầu mối phân phối thau của xóm. Hiện tại, chị đã giải quyết hơn 20 chỗ làm cho dân lao động. "Lúc trước còn nhiều hơn ấy chứ!" Và chị kể, cách đây gần 30 năm, chị hai mươi tuổi, đời sống rất khó khăn, chị theo người bà con học cách tận dụng những chiếc thau nhôm đúc lỗi, đục thành rổ, rá. Hồi ấy, hầu hết thanh niên trong xóm không có việc làm. Thấy chị đục, mọi người học theo. Biết mọi người cần việc, chị lãnh nhiều thau về nhà cùng nhau làm. Ban đầu, chẳng ai đục được, phải dùng compa quay sẵn rồi đục theo những đường tròn đồng tâm đó. Đục mãi quen tay, không quay compa thợ đục thau cũng tạo được những vòng lỗ đều đặn. Cả xóm cùng đục, âm thanh vang rộn cả khu. Biết mọi người xung quanh khó chịu, cư dân xóm đục thau chỉ đục vào giờ làm việc. Thời gian nghỉ trưa và buổi chiều tối, dù thau có nhu cầu gấp, họ cũng không làm.
Lần đầu tập đục, chẳng ai tránh được chuyện thay vì gõ búa vào đầu đinh lại gõ ngay vào tay mình, đau điếng. Chị Thanh, một thợ đục lâu năm của xóm tâm sự: Thời gian đầu, chị gõ thau theo kiểu mổ cò. Thấy những thợ khác đục nhanh, cũng muốn nhanh như họ nên hấp tấp, gõ vào tay nhiều hơn gõ vào đinh. Chiều về, thấy tay mình đau nhức và sưng đỏ. Bây giờ đục quen nhưng thỉnh thoảng, khi đục thau "xi" dày, kèm thau không khéo, búa cũng gõ vào tay như chơi. Mỗi cái rá, rổ đục xong, tùy theo kích thước mà giá công thay đổi, từ giá tương đương một mớ hành đến giá 2 cân gạo. Cao nhất là loại thau "xi", vừa to vừa dày. Đục cả ngày giỏi lắm chỉ được 3 - 4 cái. Thau thường thì mềm, dễ đục hơn. Loại này trung bình mỗi ngày một người thợ đục được từ 100 đến 150 cái (nếu có hàng đều). Thu nhập bình quân vào tháng cao điểm, giáp Tết cũng chỉ lên đến 40 ngàn đồng/ngày.
Bạn,
Cũng theo báo NLĐ, tại xóm này, thợ đục thau hết lớp này đi, lớp khác lại đến. Làm một thời gian, họ thấy công việc kiếm tiền kiểu "cò con" thế này nên nản, bỏ đi kiếm việc khác. Điều đặc biệt là dù có bỏ nghề bao lâu đi nữa, chỉ cần cầm dụng cụ, đục vài cái là quen tay ngay. Chạy quanh kiếm việc, thấy chẳng đâu bằng xóm đục thau của mình.