NỔ TO NHƯNG HẠI ÍT
Nguyễn Thượng Chánh, DVM
Thế thì những gì mong đợi đã đến. Tổ Chức Y Tế Thế Giới đã nâng tình hình dịch cúm A/H1N1 lên cấp 6, và là cấp cuối cùng trong thang xếp hạng về sự biến chuyển của một bệnh dịch. Đây là trường hợp dịch bịnh đã lây lan nhanh sang nhiều lục địa trên thế giới. Cúm A/H1N1 được căn cứ trên khía cạnh nầy chớ không phải trên khía cạnh có số tử vong cao.
Đây là trận đại dịch toàn cầu (pandemy) thứ nhì sau trận đại dịch cúm Hong Kong 1968, tức là 41 năm về trước.
Đại dịch toàn cầu A/H1N1 được xếp vào loại trung bình (moderate pandemy) vì:
- đa số bệnh nhân đều khỏi bệnh mà không cần thuốc men hay cần nằm bệnh viện.
- Bệnh số (morbidity) của cúm A/H1N1 cũng tương tợ với bệnh số của các mùa dịch cúm thường niên (seasonal flu).
- Nói chung, các bệnh viện và tổ chức y tế của đa số quốc gia trên thế giới đều có đủ sức để đối phó với tình hình.
- Tính đến nay, sau hai tháng, cúm A/H1N1 đã lây nhiễm trên 74 quốc gia, có 27 737 người đã mắc bệnh được chánh thức xác nhận bởi phòng thí nghiệm và có 141 người chết.
Khuyến cáo của Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO)
- Tại những vùng đang có dịch cúm A/H1N1, chánh phủ có thể ban bố tình trạng báo động.
- Tất cả quốc gia phải có bổn phận báo cáo cho WHO về tình hình biến chuyển của dịch bệnh tại xứ của họ.
- Các người nào đang có bệnh nặng về hô hấp thì nên ở nhà và tránh tiếp xúc với người khác.
- Các biện pháp cách ly có thể kèm theo việc đóng cửa nhà trẻ, trường học, thay đổi và điều chỉnh lại giờ giấc làm việc để tránh bớt vấn đề tiếp xúc giữa nhiều người với nhau.
- Chánh phủ có thể khuyến cáo hạn chế sự tập hợp của một số đông người, hạn chế xê dịch, di chuyển trong công chúng. Nhưng, Tổ Chức Y Tế Thế Giới không khuyến cáo một cách chánh thức sự giới hạn du lịch đến các quốc gia đang có dịch bệnh cúmA/H1N1.
- Các quốc gia có cúm A/H1N1 nên phân phối các thuốc kháng siêu vi cúm (antiviral) và cần phải dự phòng số lượng thuốc chủng thích nghi.
- Tất cả các quốc gia cần phải có kế hoạch phân phối thuốc chủng và kế hoạch thúc đẩy nhanh những chiến dịch chủng ngừa trong tập thể quần chúng (vaccination de masse).
Nên Cẩn Thận
- rửa tay thường xuyên vơi savon
- che miệng che mũi khi ho hay khi ách xì
- nên đi chích ngừa cúm thường lệ hằng năm
- sinh hoạt bình thường, nếu bệnh thì nên nghỉ ở nhà
- nếu thấy có mòi trầm trọng, lập tức đi khám bác sĩ ngay
- nếu ở Canada, trước khi di du lịch nên tham khảo www.voyage.gc.ca
Tel: 1-800-454-8302
Kết Luận
Trên đây là phát họa chánh thức của các giới trách nhiệm về y tế thế giới mà thôi. Thật sự ra tình hình cũng không đến nổi nào đâu. Thủ phạm làm chúng ta lo âu là báo chí. Đừng đọc báo, đừng xem TV, đừng xem Internet, đừng nghe radio thì có lẽ đỡ lo hơn.
Tổ Chức Y Tế Thế Giới chánh thức xác nhận đây là một bệnh dịch cúm có số tử vong (mortality) thấp.
Có thể trong hai tháng vừa qua, bạn và tôi cũng đã bị nhiễm cúm A/H1N1 rồi mà không biết đó thôi vì bệnh thường khỏi trong vài ngày mà không cần chửa trị hay phải cần đi bệnh viện gì cả.
Chỉ sợ cho những người nào đang có sức miễn dịch bị yếu sẵn gì một chứng bệnh gì khác, nay phải vướng thêm A/H1N1 thì mới đáng ngại.
Riêng đối với kỹ nghệ dược phẩm, còn chần chờ gì nữa, đèn xanh đã bật rồi đó. Hãy mau mau gia tăng việc sản xuất thêm thuốc Tamiflu và thuốc chủng A/H1N1 để hốt bạc.
Đúng là cơ hội ngàn vàng./.
Tham khảo;
- La Presse Montreal. Pandémie.12/6/2009
- André Picard, Globe and Mail 12/6/2009. Who's pandemic "phases" send a confusing signal.
http://www.theglobeandmail.com/news/world/whos-pandemic-phases-send-a-confusing-signal/article1179053/
Montreal, June 12, 2009
Nguyễn Thượng Chánh, DVM
Thế thì những gì mong đợi đã đến. Tổ Chức Y Tế Thế Giới đã nâng tình hình dịch cúm A/H1N1 lên cấp 6, và là cấp cuối cùng trong thang xếp hạng về sự biến chuyển của một bệnh dịch. Đây là trường hợp dịch bịnh đã lây lan nhanh sang nhiều lục địa trên thế giới. Cúm A/H1N1 được căn cứ trên khía cạnh nầy chớ không phải trên khía cạnh có số tử vong cao.
Đây là trận đại dịch toàn cầu (pandemy) thứ nhì sau trận đại dịch cúm Hong Kong 1968, tức là 41 năm về trước.
Đại dịch toàn cầu A/H1N1 được xếp vào loại trung bình (moderate pandemy) vì:
- đa số bệnh nhân đều khỏi bệnh mà không cần thuốc men hay cần nằm bệnh viện.
- Bệnh số (morbidity) của cúm A/H1N1 cũng tương tợ với bệnh số của các mùa dịch cúm thường niên (seasonal flu).
- Nói chung, các bệnh viện và tổ chức y tế của đa số quốc gia trên thế giới đều có đủ sức để đối phó với tình hình.
- Tính đến nay, sau hai tháng, cúm A/H1N1 đã lây nhiễm trên 74 quốc gia, có 27 737 người đã mắc bệnh được chánh thức xác nhận bởi phòng thí nghiệm và có 141 người chết.
Khuyến cáo của Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO)
- Tại những vùng đang có dịch cúm A/H1N1, chánh phủ có thể ban bố tình trạng báo động.
- Tất cả quốc gia phải có bổn phận báo cáo cho WHO về tình hình biến chuyển của dịch bệnh tại xứ của họ.
- Các người nào đang có bệnh nặng về hô hấp thì nên ở nhà và tránh tiếp xúc với người khác.
- Các biện pháp cách ly có thể kèm theo việc đóng cửa nhà trẻ, trường học, thay đổi và điều chỉnh lại giờ giấc làm việc để tránh bớt vấn đề tiếp xúc giữa nhiều người với nhau.
- Chánh phủ có thể khuyến cáo hạn chế sự tập hợp của một số đông người, hạn chế xê dịch, di chuyển trong công chúng. Nhưng, Tổ Chức Y Tế Thế Giới không khuyến cáo một cách chánh thức sự giới hạn du lịch đến các quốc gia đang có dịch bệnh cúmA/H1N1.
- Các quốc gia có cúm A/H1N1 nên phân phối các thuốc kháng siêu vi cúm (antiviral) và cần phải dự phòng số lượng thuốc chủng thích nghi.
- Tất cả các quốc gia cần phải có kế hoạch phân phối thuốc chủng và kế hoạch thúc đẩy nhanh những chiến dịch chủng ngừa trong tập thể quần chúng (vaccination de masse).
Nên Cẩn Thận
- rửa tay thường xuyên vơi savon
- che miệng che mũi khi ho hay khi ách xì
- nên đi chích ngừa cúm thường lệ hằng năm
- sinh hoạt bình thường, nếu bệnh thì nên nghỉ ở nhà
- nếu thấy có mòi trầm trọng, lập tức đi khám bác sĩ ngay
- nếu ở Canada, trước khi di du lịch nên tham khảo www.voyage.gc.ca
Tel: 1-800-454-8302
Kết Luận
Trên đây là phát họa chánh thức của các giới trách nhiệm về y tế thế giới mà thôi. Thật sự ra tình hình cũng không đến nổi nào đâu. Thủ phạm làm chúng ta lo âu là báo chí. Đừng đọc báo, đừng xem TV, đừng xem Internet, đừng nghe radio thì có lẽ đỡ lo hơn.
Tổ Chức Y Tế Thế Giới chánh thức xác nhận đây là một bệnh dịch cúm có số tử vong (mortality) thấp.
Có thể trong hai tháng vừa qua, bạn và tôi cũng đã bị nhiễm cúm A/H1N1 rồi mà không biết đó thôi vì bệnh thường khỏi trong vài ngày mà không cần chửa trị hay phải cần đi bệnh viện gì cả.
Chỉ sợ cho những người nào đang có sức miễn dịch bị yếu sẵn gì một chứng bệnh gì khác, nay phải vướng thêm A/H1N1 thì mới đáng ngại.
Riêng đối với kỹ nghệ dược phẩm, còn chần chờ gì nữa, đèn xanh đã bật rồi đó. Hãy mau mau gia tăng việc sản xuất thêm thuốc Tamiflu và thuốc chủng A/H1N1 để hốt bạc.
Đúng là cơ hội ngàn vàng./.
Tham khảo;
- La Presse Montreal. Pandémie.12/6/2009
- André Picard, Globe and Mail 12/6/2009. Who's pandemic "phases" send a confusing signal.
http://www.theglobeandmail.com/news/world/whos-pandemic-phases-send-a-confusing-signal/article1179053/
Montreal, June 12, 2009
Gửi ý kiến của bạn
