Hai tượng phật này, được tạc vào vách núi của Bamiyan, miền trung tâm của A Phú Hãn, đã bị chính quyền Taliban phá hủy vào tháng Ba năm ngoái, một việc làm đã gây nhiều phẫn nộ trên thế giới.
Paul Bucherer, một chuyên gia người Thụy Sĩ, vừa mới trở về trong chuyến đi để thẩm xét về sự hư hại của hai tượng phật tại Bamiyan, tài trợ bởi một cơ quan của Liên Hiệp Quốc, cơ quan Unesco.
Ông Bucherer hiện là giám đốc của viện bảo tàng A Phú Hãn tại Bubendorf, một thị trấn gần thành phố Basel, Thụy Sĩ, là một trong những chuyên gia giỏi nhất trên thế giới về tượng phật tại Bamiyan.
Ông cho biết, hai tượng phật, cao 53 thước và 38 thước - là biểu tượng lịch sử quan trọng nhất và được kính trọng nhất của A Phú Hãn.
Hai tượng phật được tạc vào vách núi tại Bamiyan vào thế kỷ 4 AD, là một phần lịch sử của A Phú Hãn và là tụ điểm du lịch ăn khách trước khi có cuộc nội chiến tại A Phú Hãn.
Ông Bucherer cho biết Unesco đang có dự tính triệu tập một buổi họp gồm các chuyên gia về A Phú Hãn, vào tháng Tư hoặc tháng Năm năm nay, với mục đích tìm phương cách tái thiết hai pho tượng này.
Quyết định tái thiết hay không tuỳ thuộc vào chính quyền đương thời A Phú Hãn, nhưng ông cho biết là sau những buổi họp với các viên chức chính quyền và hội ý với các nhân sĩ ở A Phú Hãn, sự ủng hộ việc tái thiết hai pho tượng rất đáng khích lệ.
"Tôi ghi nhận trong những lần gặp gỡ với viên chức chính quyền và các nhân sĩ øvà nguyện vọng của họ là thấy tượng phật được tái thiết và đây là một điều phải thực hiện, là ưu tiên một cho người dân A Phú Hãn" Bucherer nói "Sự tái thiết hai tượng phật là biểu tượng cho sự giải thoát của người dân A Phú Hãn khỏi ách cai trị sắt máu của chính quyền Taliban và ảnh hưởng của nhóm al-Qaeda".
Việc phá huỷ hai tượng phật, Bucherer nói, là mục tiêu của những thủ lãnh nhóm al-Qaeda, những người rao truyền những chủ thuyết cực đoan của Hồi giáo, với ý định phá huỷ biểu tượng của quốc gia.
Những người Taliban địa phương đã từ chối không chịu nhúng tay vào việc phá huỷ này, và những thủ lãnh của al-Qaeda đã phải dùng tới những thành viên ở xa để thi hành nhiệm vụ, dưới sự chỉ huy của những chuyên viên về phá huỷ Chechen.
Nếu việc tái thiết hai pho tượng phật được chấp thuận, việc đầu tiên là đúc hai tượng nhỏ, và sau đó bắt đầu gây quỹ. Chi phí cho dự án này có thể lên đến từ 30 đến 50 triệu Mỹ kim. Ông Bucherer nhấn mạnh, tốn phí này phải được gây quỹ một các riêng rẽ, không dính dáng gì đến ngân khoản viện trợ dùng để tái thiết A Phú Hãn.