Đó là phản ứng của các nươc sau khi toà ĐS Saudi tại Tehran bị tấn công và 1 giáo sĩ của hệ phái Shites bị Saudi hành quyết.
Saudi và Iran là cuờng quốc thế lực của 2 hệ phái Hồi Giáo Shites và Sunni hậu thuẫn 2 phe đối chiến tại Syria và Yemen.
Vua Bahrain theo hệ phái Sunni, nhưng đa số dân là tín đồ Shites – hôm chủ nhật, Bahrain thông báo cho các nhà ngoại giao Iran chuẩn bị ra đi trong 48 giờ cùng với tuyên bố lên án Iran can thiệp vào việc nội bộ của các nước vùng Vịnh Arap và trận tấn công sứ quán Saudi là sự leo thang chính sách kỳ thị hệ phái trắng trợn và nguy hiểm, cần bị thách thức. Bahrain là nước Hồi Giáo cho phép hạm đội 5 Hoa Kỳ đặt căn cứ thường tố cáo Tehran ám trợ các cuộc nổi dậy của phe Shites từ sau “muà xuân Arap 2011”.
Bahrain đang chịu đựng xáo trộn nội bộ trong 1 năm qua, mạnh tay đàn áp và tố cáo Tehran xúi giục đằng sau. Sự tan rã của chế độ Saddam Hussein tại Iraq đã tăng vai trò của Iran, gây quan ngại các nước vùng Vịnh Arap.
Bộ ngoại giao Saudi loan báo hôm Thứ Hai: Tehran tiếp tục gây căng thẳng và xung đột trong vùng – phát ngôn viên Bộ ngoại giao tuyên bố: phản ứng trong vụ toà ĐS Saudi bị tấn công là bổn phận để kiểm soát làn sóng phẫn nộ trong dân chúng. 50 người bị bắt. PTT Eshaq Jahangiri của Iran phê bình Saudi hành động hấp tấp và không hợp lý.
Nhưng, khi công bố quyết định đoạn giao, ngoại trưởng Adel al-Jubeir của Saudi tố cáo Iran cung cấp vũ khí và gài khủng bố nằm vùng tại các nước. Giới quan sát nhận thấy nguy cơ xung đột giữa Iran và Saudi là rất nguy hiểm.
Saudi và các nước vùng Vịnh Arap nhận thấy Iran có dính líu vào sự nổi dậy của loạn quân Shites thời kỳ hậu cách mạng Hồi Giáo 1979, cuộc đảo chính bất thành năm 1981 tại Bahrain và sự thành lập tổ chức vũ trang Hizbollah đặt căn cứ tại Lebanon.
Trong lúc Iran và Saudi tăng căng thẳng, lãnh tụ al-Hajaz của Hizbollah đưa ra hàng loạt tuyên bố khiêu khích đe dọa hoàng gia Saudi và thực hiện 5, 6 vụ tấn công chết người cuối thập niên 1980.
Tình thế này đưa tới sự mất tin cậy sâu đậm giữa 2 hệ phái Sunni và Shites.
Đối với các nước vùng Vịnh Arap, mối đe dọa từ Iran không là vũ khí nguyên tử, mà là hậu thuẫn của Tehran dành cho các đấu thủ phi quốc gia như Hizbollah và loạn quân Houthi. Cho tới gần đây, trong luc dư luận căm phẫn về vụ giáo sĩ Nimr al-Nimr bị hành quyết, là tin tan vỡ cuộc ngưng bắn Yemen đã thỏa thuận hôm 15-12. Ông Nimr là thế lực phía sau các đợt biểu tình chống chính phủ tại miền đông Saudi Arabia.
Qua Thứ Hai, ngoại trưởng Saudi loan báo cắt đứt các trao đổi thương mại với Iran, cấm công dân du lịch Iran. Nhưng, ngoại trưởng al-Jubeir xác nhận Saudi vẫn tiếp đón khách hành hương Iran đến thánh địa Mecca và Medina.
Ông al-Jubeir nói: hành quyết giáo sĩ al-Nimr là chính đáng vì ông ta xúi giục, tổ chức, cung cấp vũ khí và tiền bạc cho các nhóm gây rối.
* Bộ Ngoại Giao Nga “Sẵn Sàng Điều Giải Iran và Saudi”
MOSCOW - Bộ ngoại giao Nga loan báo hôm Thứ Hai: Moscow sẵn sàng đóng vai trò trung gian điều giải các xung đột giữa Saudi Arabia và Iran – 1 nguồn tin ngoại giao khác cho hay: Moscow sẵn sàng tiếp đón ngoại trường 2 nước đến Nga đối thoại. Trong năm qua, ngoại trưởng Lavrov hội đàm riêng rẽ với các ngoại trưởng Iran và Saudi về khủng hoảng Syria trong lúc Nga vận động thành lập 1 liên minh chống ISIS tại Syria và Iraq.
Gửi ý kiến của bạn