Thống Kê: Bạo Động Giảm Khắp Thế Giới
WASHINGTON - Có vẻ như bạo động đang diễn ra khắp nơi, nhưng thực tế là giảm.
Vâng, hàng ngàn người thiệt mạng trong các bất ổn đổ máu từ châu Phi sang Pakistan, trong khi khủng bố âm mưu các vụ đánh bom và bắt cóc. Chiến tranh kéo dài tại Iraq và Pakistan. Tại nước Na Uy thanh bình, 1 hung đồ giết 69 người trong Tháng 7. Ở Mexico, băng đảng ma túy vất hàng chục xác người trên công lộ giữa ban ngày. Tháng này, 8 người chết trong 1 vụ nổ súng tại 1 tiệm tóc ở nam California.
Tuy nhiên, về lịch sử, chúng ta chưa bao giờ đuợc yên ổn. Đó là luận đề của 3 tập sách mới, gồm 1 của nhà tâm lý Steven Pinker của trường Harvard, nêu ra các số liệu thống kê cho thấy đã có sự hạ giảm nhiều tử vong vì chiến tranh, vì bạo động trong gia đình, vì xung động chủng tộc, tôn giáo, giết người, hiếp dâm …. Ông Pinker viết "Sự hạ giảm bạo động có thể là biến chuyển có ý nghĩa nhất và ít đuợc tán thưởng nhất trong lịch sử của loài người chúng ta". Thực tế đó trái nguợc với những gì mà truyền thông báo cáo và điều chúng ta cảm thấy - các nhà chuyên môn kể chuyện về 1 thế giới đang tránh bạo động.
Cuốn sách tựa đề "The Better Angels of Our Nature : Why Violence Has Declined" của tác giả Pinker lập luận rằng thế giới khôn ngoan hơn và có học hơn đang trở thành ôn hoà hơn theo 5, 6 cách thống kê có ý nghĩa - nhận định của ông Pinker đặt căn bản trên các nghiên cứu của các học giả khác. Số người bị giết trên chiến trường, tính theo từng nhóm dân số 100,000, đã giảm hàng ngàn lần qua nhiều thế kỷ khi văn minh loài người chuyển hoá. Trước khi có những quốc gia có tổ chức, các cuộc chiến đấu giết trên 500 người ở mỗi nhóm 100,000 người. Trong thế kỷ 19 là 70/100,000 - thế kỷ 20 là 60/100,000 với 2 trận đại chiến và vài cuộc diệt chủng. Nay tỉ lệ là 1/10 người với mỗi nhóm dân số 100,000. Tử vong do diệt chủng gây ra năm 1942 cao gấp 1400 lần năm 2008. Năm 1946, thế giới có trên 20 nền dân chủ, và nay là gần 100. Số quốc gia toàn trị là gần 90 vào năm 1976, nay còn lại 25.
Theo học giả Pinker, lý do chính là loài người khôn ngoan hơn : thẩm định chỉ số IQ cho thấy nguời vị thành niên khôn ngoan hơn qua từng thế hệ - sự tăng thông minh đưa tới 1 thế giới tử tế hơn, hiền hoà hơn. Ông Pinker trả lời phỏng vấn "Khi trở thành tinh khôn hơn, chúng ta nghĩ đến việc để mọi người biến gươm đao thành cày bừa, mạng sống của con người đã trở thành quý giá hơn trước". Nếu số liệu thống kê là không dễ kiếm, ông Pinker sẵn lòng cung cấp những chuyện minh họa quá khứ bạo động của thế giới - ông xem xét các đếm số tử vong, hiếp dâm, hiến tế và nô lệ trong Kinh Thánh, dùng 1.2 triệu cái chết đuợc kể chi tiết trong Cựu Ước. Ông mô tả các hình thức tra tấn đuợc dùng thời Trung Cổ, và những chuyện thần thọai buổi ban sơ, như 4 phương pháp giết nàng Bạch Tuyết của hoàng hậu đôäc ác với ý muốn ăn gan và phổi.
Ông Pinker xác nhận : thêm chủ nghĩa khủng bố, thế giới vẫn giảm bạo động - chủ nghĩa khủng bố không gây nhiều tử vong, không kể vụ 11-9. Điều mà chủ nghĩa khủng bố gây ra là sợ hãi.
Dĩ nhiên, khó thuyết phục mọi người rằng bạo động giảm.
Nhà báo nhắc lại: năm 1998, nhà hoạch định Andrew Mack của TTK-LHQ Kofi Annan nói: xem thống kê thì thấy thế giới bớt bạo động - nhưng, phản ứng của các đồng nghiệp là "Không đúng". Giáo sư Joshua Goldstein của trường đại học American, tác giả của cuốn "Winning the War on War" kết luận tương tự ông Pinker, nhưng từ quan điểm ngoại giao - ông Goldstein ghi công các tiến trình giữ hoà bình chính trị tại LHQ, Ngân Hàng Thế Giới và hàng ngàn tổ chức phi chính phủ để hạn chế bạo động. Dự án "Human Security Report 2009/2010" do ông Mack dẫn đầu nhận tài trợ của 5, 6 chính phủ ghi nhận : số chiến cuộc tăng 25%, nhưng là những cuộc chiến nhỏ, với số tử vong trong mỗi cuộc xung đột giảm 10 lần so với thế kỷ trước.
2 ông Pinker và Goldstein cùng tin rằng sự hạ giảm bạo động mạnh hơn có thể xẩy ra trong tương lai.
WASHINGTON - Có vẻ như bạo động đang diễn ra khắp nơi, nhưng thực tế là giảm.
Vâng, hàng ngàn người thiệt mạng trong các bất ổn đổ máu từ châu Phi sang Pakistan, trong khi khủng bố âm mưu các vụ đánh bom và bắt cóc. Chiến tranh kéo dài tại Iraq và Pakistan. Tại nước Na Uy thanh bình, 1 hung đồ giết 69 người trong Tháng 7. Ở Mexico, băng đảng ma túy vất hàng chục xác người trên công lộ giữa ban ngày. Tháng này, 8 người chết trong 1 vụ nổ súng tại 1 tiệm tóc ở nam California.
Tuy nhiên, về lịch sử, chúng ta chưa bao giờ đuợc yên ổn. Đó là luận đề của 3 tập sách mới, gồm 1 của nhà tâm lý Steven Pinker của trường Harvard, nêu ra các số liệu thống kê cho thấy đã có sự hạ giảm nhiều tử vong vì chiến tranh, vì bạo động trong gia đình, vì xung động chủng tộc, tôn giáo, giết người, hiếp dâm …. Ông Pinker viết "Sự hạ giảm bạo động có thể là biến chuyển có ý nghĩa nhất và ít đuợc tán thưởng nhất trong lịch sử của loài người chúng ta". Thực tế đó trái nguợc với những gì mà truyền thông báo cáo và điều chúng ta cảm thấy - các nhà chuyên môn kể chuyện về 1 thế giới đang tránh bạo động.
Cuốn sách tựa đề "The Better Angels of Our Nature : Why Violence Has Declined" của tác giả Pinker lập luận rằng thế giới khôn ngoan hơn và có học hơn đang trở thành ôn hoà hơn theo 5, 6 cách thống kê có ý nghĩa - nhận định của ông Pinker đặt căn bản trên các nghiên cứu của các học giả khác. Số người bị giết trên chiến trường, tính theo từng nhóm dân số 100,000, đã giảm hàng ngàn lần qua nhiều thế kỷ khi văn minh loài người chuyển hoá. Trước khi có những quốc gia có tổ chức, các cuộc chiến đấu giết trên 500 người ở mỗi nhóm 100,000 người. Trong thế kỷ 19 là 70/100,000 - thế kỷ 20 là 60/100,000 với 2 trận đại chiến và vài cuộc diệt chủng. Nay tỉ lệ là 1/10 người với mỗi nhóm dân số 100,000. Tử vong do diệt chủng gây ra năm 1942 cao gấp 1400 lần năm 2008. Năm 1946, thế giới có trên 20 nền dân chủ, và nay là gần 100. Số quốc gia toàn trị là gần 90 vào năm 1976, nay còn lại 25.
Theo học giả Pinker, lý do chính là loài người khôn ngoan hơn : thẩm định chỉ số IQ cho thấy nguời vị thành niên khôn ngoan hơn qua từng thế hệ - sự tăng thông minh đưa tới 1 thế giới tử tế hơn, hiền hoà hơn. Ông Pinker trả lời phỏng vấn "Khi trở thành tinh khôn hơn, chúng ta nghĩ đến việc để mọi người biến gươm đao thành cày bừa, mạng sống của con người đã trở thành quý giá hơn trước". Nếu số liệu thống kê là không dễ kiếm, ông Pinker sẵn lòng cung cấp những chuyện minh họa quá khứ bạo động của thế giới - ông xem xét các đếm số tử vong, hiếp dâm, hiến tế và nô lệ trong Kinh Thánh, dùng 1.2 triệu cái chết đuợc kể chi tiết trong Cựu Ước. Ông mô tả các hình thức tra tấn đuợc dùng thời Trung Cổ, và những chuyện thần thọai buổi ban sơ, như 4 phương pháp giết nàng Bạch Tuyết của hoàng hậu đôäc ác với ý muốn ăn gan và phổi.
Ông Pinker xác nhận : thêm chủ nghĩa khủng bố, thế giới vẫn giảm bạo động - chủ nghĩa khủng bố không gây nhiều tử vong, không kể vụ 11-9. Điều mà chủ nghĩa khủng bố gây ra là sợ hãi.
Dĩ nhiên, khó thuyết phục mọi người rằng bạo động giảm.
Nhà báo nhắc lại: năm 1998, nhà hoạch định Andrew Mack của TTK-LHQ Kofi Annan nói: xem thống kê thì thấy thế giới bớt bạo động - nhưng, phản ứng của các đồng nghiệp là "Không đúng". Giáo sư Joshua Goldstein của trường đại học American, tác giả của cuốn "Winning the War on War" kết luận tương tự ông Pinker, nhưng từ quan điểm ngoại giao - ông Goldstein ghi công các tiến trình giữ hoà bình chính trị tại LHQ, Ngân Hàng Thế Giới và hàng ngàn tổ chức phi chính phủ để hạn chế bạo động. Dự án "Human Security Report 2009/2010" do ông Mack dẫn đầu nhận tài trợ của 5, 6 chính phủ ghi nhận : số chiến cuộc tăng 25%, nhưng là những cuộc chiến nhỏ, với số tử vong trong mỗi cuộc xung đột giảm 10 lần so với thế kỷ trước.
2 ông Pinker và Goldstein cùng tin rằng sự hạ giảm bạo động mạnh hơn có thể xẩy ra trong tương lai.
Gửi ý kiến của bạn
