Hội Ung Thư Việt Mỹ chân thành cảm ơn Việt Báo cho phép Hội có thêm cơ hội đưa đến đồng bào Việt Nam những tin tức mới nhất liên quan đến bệnh ung thư. Xin độc giả lưu ý là những thông tin nơi đây chỉ nhằm nâng cao sự hiểu biết và không thể thay thế bác sĩ hay các chuyên gia y tế trong việc chăm sóc sức khỏe cho quý vị.
Cơ Cấu Phổi: Phổi gồm có hai cơ quan (organ) mềm xốp nằm trong lồng ngực. Phổi bên mặt phân làm ba phần nhỏ hơn gọi là lá hoặc thùy (lobe). Phổi bên trái phân làm hai lá và nhỏ hơn vì quả tim của ta chiếm chỗ nhiều hơn trong lồng ngực ở phía này.
Khi thở, không khí đi vào phổi qua khí-quản (trachea) và cũng đượïc gọi là ống dẫn (windpipe), khí quản chia làm hai ống khác gọi là cuống-phổi (bronchus) đi vào phổi. Cuống phổi được chia làm nhiều nhánh nhỏ hơn gọi là tiểu cuống phổi (bronchioles) khi vào sâu trong phổi. Đầu cuối của tiểu cuống phổi là các túi không khí nhỏ có tên là phế nang (alveoli). Nhiều mạch máu nhỏ li-ti đi vào các phế nang này, hấp thụ dưỡng khí (oxygen) từ không khí hít vào đến các mạch máu, và nhả ra thán khí (carbon dioxide, CO2). Hấp thụ dưỡng khí và thải thán khí từ cơ thể là nhiệm vụ chánh yếu của phổi. Phế mạc hay màng phổi (pleura) là màng mỏng ẩm ướt bọc quanh phổi để bảo vệ phổi và giúp cho phổi thở phồng ra và co vào dễ dàng khi ta thở.
Phần lớn ung thư phổi khởi đầu từ màng bọc (lining) của cuống phổi (bronchi). Ung thư từ ống dẫn hay khí-quản, tiểu cuống phổi (bronchioles), hay phế nang (alveoli) ít khi xảy ra. Ung thư phổi phát triển trong nhiều năm. Đầu tiên có một số vùng trong phổi thay đổi thành tiền-ung-thư. Các sự thay đổi này không tạo thành những khối u hay bứu.
Chụp hình quang tuyến thường không thể thấy được các vùng tiền-ung-thư này và cũng không có một triệu chứng nào. Tuy nhiên các tiền-ung-thư này có thể tìm ra bằng cách phân tích các tế bào ở màng cuống phổi của phổi bị khói thuốc lá tàn phá. Gần đây, người ta có thể tìm thấy phân-tử bất thường nghi ngờ là bị tiền-ung-thư ở các tế bào của những người có nguy cơ phát triển bệnh ung-thư (như các bệnh nhân ung thư phổi đã được chữa lành). Các tiền-ung-thư này thường phát triển thành ung thư.
Khi ung thư phát triển, các tế bào ung thư tiết ra các hóa chất làm cho cơ thể tạo ra các mạch máu gần đấy. Các mạch máu này nuôi dưỡng các tế bào ung thư tiếp tục phát triển thành bứu đủ lớn có thể thấy được khi chụp quang tuyến X.
Các tế bào ung thư từ các bứu có thể tách ra khỏi bứu và lan truyền sang các phần khác của cơ thể. Hiện tượng này gọi là di-căn (metastasis). Ung thư phổi là bệnh nguy hiểm đến tánh mạng vì ung thư thường hay lan truyền trước khi tìm ra bệnh.
Có hai loại ung thư phổi:
§ Ung thư phổi tiểu-tếâ-bào (small cell lung cancer - SCLC)
§ Ung thư phổi khác tiểu-tế-bào (non-small cell lung cancer -- NSCLC)
Nếu ung thư có đặc tính của cả hai loại, ung thư được gọi là loại hỗn hợp, bứu ung thư tiểu và đại-tế-bào (mixed small cell/ non-small cell carcinoma).
Ung Thư Phổi Loại Tiểu-Tế-Bào (Small Cell Lung Cancer, NSCLC)
Khoảng 20% ung thư phổi thuộc vào loại tiểu-tế-bào (SCLC), được gọi tên như thế vì tế bào ung thư trông thấy nhỏ so với loại kia. SCLC có khuynh hướng truyền lan khắp cơ thể. Điều quan trọng cho sự chữa trị là phải có thuốc giết được tế bào/bứu ung thư lan rộng khắp nơi.
Mặc dầu tế bào ung thư nhỏ nhưng chúng lại có thể sinh sản nhanh chóng tạo nên các bứu lớn ở các hạch hoặc các nơi khác của cơ thể như xương, não bộ, tuyến nang thượng thận, hay gan. Loại ung thư này thường bắt đầu từ cuống phổi và ăn sâu vào trung tâm của phổi.
Ung thư phổi tiểu-tế-bào hầu hết gây ra bởi khói thuốc do chính mình hút hoặc khói thuốc từ người khác hút. Rất ít người không hít phải khói thuốc mắc phải chứng ung thư phổi tiểu tế bào. Các tên khác dành cho loại ung thư này là oat cell carcinoma (ung thư tế bào nhìn giống như lúa mạch) hay bướu ung thư tiểu-tế-bào bất phân hóa (small cell undifferentiated carcinorma).
Ung Thư Phổi Không Thuộc Loại Tiểu-Tế-Bào (Non Small Cell Lung Cancer). 80% các trường hợp ung thư phổi thuộc loại không phải ung thư tiểu-tế-bào (NSCLC). Loại ung thư này được chia làm 3 nhóm nhỏ. Tế bào của các nhóm này khác nhau về kích thước, hình dạng, và thành phần hóa chất.
§ Bứớu ung thư tế-bào giống vẩy (Squamous Cell Carcinoma): Loại tế bào nhìn dưới kính hiển vi xếp lớp trông như vẩy. Vào khoảng 25% - 30% tất cả ung thư phổi là loại ung bứu tế bào có vảy. Loại này ở nơi bệnh nhân đã từng hút thuốc và có khuynh hướng mọc ở trung tâm phổi, gần cuống phổi.
§ Bứu ung thư tuyến (Adenocarcinoma): Loại ung thư này chiếm vào khoảng 40% của ung thư phổi. Bệnh nhân bị mắc phải một loại ung bứu tuyến, gọi là ung bứu cuống phổi vùng phế nang (bronchiolo-alveolar carcinoma) hoặc bronchioalveolar / bronchoalveolar carcinoma, có cơ hội sống còn (prognosis) cao hơn là các loại ung thư phổi khác.
§ Bứu ung thư đại-tế-bào không phân hóa (large cell undifferentiated carcinorma): Loại ung thư này chiếm vào khoảng 10% - 15% của ung thư phổi. Loại này có thể mọc bất cứ nơi nào của phổi, và có khuynh hướng phát triển và lan ra rất nhanh vì thế sự điều trị không thành công lắm (poor prognosis).
Các Loại Ung Thư Phổi Khác. Ngoài hai loại ung thư chiùnh yếu kể trên, các ung bứu khác có thể xuất hiện ở phổi. Vài loại bứu thuộc loại bứu lành (benign), chiếm vào khoảng 5% các ung bứu ở phổi. Phần đông là các loại bứu phát triển chậm và thường gọi là bứu tuyến thần kinh điển hình (typical carcinoid tumors) và nói chung có thể được chữa lành bằng cách giải phẫu. Mặc dầu một số bứu tuyến hạch điển hình có thể lan ra các phần khác, bệnh nhân có cơ hội chữa lành (better prognosis) cao hơn là các bứu ung thư tiểu và đại-tế-bào. Loại ung thư nằm ngay giữa bứu tuyến hạch lành và bứu ung thư tiểu-tế-bào được gọi là ung bứu tuyến hạch không điển hình (atypical carcinoid tumors).
Các loại bứu ở phổi khác, thường ít xảy ra, như là Ung Thư Tuyến (adenoid cystic carcinomas), U Mô Thừa (hamartomas), Ung thư tuyến hạch hệ bạch huyết (lymphomas), và Ung thư tế bào sơ (sarcomas). Vì các bứu này rất hiếm và được điều trị khác với các bứu ung thư thường gặp ở phổi, nên chúng tôi không đề cập đến trong bài này./.
Hội Ung Thư Việt Mỹ là tổ chức vô vụ lợi với chủ trương nâng cao sự hiểu biết về ung thư, nhằm giúp nâng cao phẩm chất đời sống và bảo tồn sinh mạng qua việc hướng dẫn, tranh đấu, và phục vụ trong cộng đồng người Việt. Mọi ý kiến đóng góp xây dựng xin liên lạc:
Hội Ung Thư Việt Mỹ VACF
11770 Warner Avenue, #113
Fountain Valley CA 92708
Phone (714) 751-5805
web: www.UngThu.org.
Cơ Cấu Phổi: Phổi gồm có hai cơ quan (organ) mềm xốp nằm trong lồng ngực. Phổi bên mặt phân làm ba phần nhỏ hơn gọi là lá hoặc thùy (lobe). Phổi bên trái phân làm hai lá và nhỏ hơn vì quả tim của ta chiếm chỗ nhiều hơn trong lồng ngực ở phía này.
Khi thở, không khí đi vào phổi qua khí-quản (trachea) và cũng đượïc gọi là ống dẫn (windpipe), khí quản chia làm hai ống khác gọi là cuống-phổi (bronchus) đi vào phổi. Cuống phổi được chia làm nhiều nhánh nhỏ hơn gọi là tiểu cuống phổi (bronchioles) khi vào sâu trong phổi. Đầu cuối của tiểu cuống phổi là các túi không khí nhỏ có tên là phế nang (alveoli). Nhiều mạch máu nhỏ li-ti đi vào các phế nang này, hấp thụ dưỡng khí (oxygen) từ không khí hít vào đến các mạch máu, và nhả ra thán khí (carbon dioxide, CO2). Hấp thụ dưỡng khí và thải thán khí từ cơ thể là nhiệm vụ chánh yếu của phổi. Phế mạc hay màng phổi (pleura) là màng mỏng ẩm ướt bọc quanh phổi để bảo vệ phổi và giúp cho phổi thở phồng ra và co vào dễ dàng khi ta thở.
Phần lớn ung thư phổi khởi đầu từ màng bọc (lining) của cuống phổi (bronchi). Ung thư từ ống dẫn hay khí-quản, tiểu cuống phổi (bronchioles), hay phế nang (alveoli) ít khi xảy ra. Ung thư phổi phát triển trong nhiều năm. Đầu tiên có một số vùng trong phổi thay đổi thành tiền-ung-thư. Các sự thay đổi này không tạo thành những khối u hay bứu.
Chụp hình quang tuyến thường không thể thấy được các vùng tiền-ung-thư này và cũng không có một triệu chứng nào. Tuy nhiên các tiền-ung-thư này có thể tìm ra bằng cách phân tích các tế bào ở màng cuống phổi của phổi bị khói thuốc lá tàn phá. Gần đây, người ta có thể tìm thấy phân-tử bất thường nghi ngờ là bị tiền-ung-thư ở các tế bào của những người có nguy cơ phát triển bệnh ung-thư (như các bệnh nhân ung thư phổi đã được chữa lành). Các tiền-ung-thư này thường phát triển thành ung thư.
Khi ung thư phát triển, các tế bào ung thư tiết ra các hóa chất làm cho cơ thể tạo ra các mạch máu gần đấy. Các mạch máu này nuôi dưỡng các tế bào ung thư tiếp tục phát triển thành bứu đủ lớn có thể thấy được khi chụp quang tuyến X.
Các tế bào ung thư từ các bứu có thể tách ra khỏi bứu và lan truyền sang các phần khác của cơ thể. Hiện tượng này gọi là di-căn (metastasis). Ung thư phổi là bệnh nguy hiểm đến tánh mạng vì ung thư thường hay lan truyền trước khi tìm ra bệnh.
Có hai loại ung thư phổi:
§ Ung thư phổi tiểu-tếâ-bào (small cell lung cancer - SCLC)
§ Ung thư phổi khác tiểu-tế-bào (non-small cell lung cancer -- NSCLC)
Nếu ung thư có đặc tính của cả hai loại, ung thư được gọi là loại hỗn hợp, bứu ung thư tiểu và đại-tế-bào (mixed small cell/ non-small cell carcinoma).
Ung Thư Phổi Loại Tiểu-Tế-Bào (Small Cell Lung Cancer, NSCLC)
Khoảng 20% ung thư phổi thuộc vào loại tiểu-tế-bào (SCLC), được gọi tên như thế vì tế bào ung thư trông thấy nhỏ so với loại kia. SCLC có khuynh hướng truyền lan khắp cơ thể. Điều quan trọng cho sự chữa trị là phải có thuốc giết được tế bào/bứu ung thư lan rộng khắp nơi.
Mặc dầu tế bào ung thư nhỏ nhưng chúng lại có thể sinh sản nhanh chóng tạo nên các bứu lớn ở các hạch hoặc các nơi khác của cơ thể như xương, não bộ, tuyến nang thượng thận, hay gan. Loại ung thư này thường bắt đầu từ cuống phổi và ăn sâu vào trung tâm của phổi.
Ung thư phổi tiểu-tế-bào hầu hết gây ra bởi khói thuốc do chính mình hút hoặc khói thuốc từ người khác hút. Rất ít người không hít phải khói thuốc mắc phải chứng ung thư phổi tiểu tế bào. Các tên khác dành cho loại ung thư này là oat cell carcinoma (ung thư tế bào nhìn giống như lúa mạch) hay bướu ung thư tiểu-tế-bào bất phân hóa (small cell undifferentiated carcinorma).
Ung Thư Phổi Không Thuộc Loại Tiểu-Tế-Bào (Non Small Cell Lung Cancer). 80% các trường hợp ung thư phổi thuộc loại không phải ung thư tiểu-tế-bào (NSCLC). Loại ung thư này được chia làm 3 nhóm nhỏ. Tế bào của các nhóm này khác nhau về kích thước, hình dạng, và thành phần hóa chất.
§ Bứớu ung thư tế-bào giống vẩy (Squamous Cell Carcinoma): Loại tế bào nhìn dưới kính hiển vi xếp lớp trông như vẩy. Vào khoảng 25% - 30% tất cả ung thư phổi là loại ung bứu tế bào có vảy. Loại này ở nơi bệnh nhân đã từng hút thuốc và có khuynh hướng mọc ở trung tâm phổi, gần cuống phổi.
§ Bứu ung thư tuyến (Adenocarcinoma): Loại ung thư này chiếm vào khoảng 40% của ung thư phổi. Bệnh nhân bị mắc phải một loại ung bứu tuyến, gọi là ung bứu cuống phổi vùng phế nang (bronchiolo-alveolar carcinoma) hoặc bronchioalveolar / bronchoalveolar carcinoma, có cơ hội sống còn (prognosis) cao hơn là các loại ung thư phổi khác.
§ Bứu ung thư đại-tế-bào không phân hóa (large cell undifferentiated carcinorma): Loại ung thư này chiếm vào khoảng 10% - 15% của ung thư phổi. Loại này có thể mọc bất cứ nơi nào của phổi, và có khuynh hướng phát triển và lan ra rất nhanh vì thế sự điều trị không thành công lắm (poor prognosis).
Các Loại Ung Thư Phổi Khác. Ngoài hai loại ung thư chiùnh yếu kể trên, các ung bứu khác có thể xuất hiện ở phổi. Vài loại bứu thuộc loại bứu lành (benign), chiếm vào khoảng 5% các ung bứu ở phổi. Phần đông là các loại bứu phát triển chậm và thường gọi là bứu tuyến thần kinh điển hình (typical carcinoid tumors) và nói chung có thể được chữa lành bằng cách giải phẫu. Mặc dầu một số bứu tuyến hạch điển hình có thể lan ra các phần khác, bệnh nhân có cơ hội chữa lành (better prognosis) cao hơn là các bứu ung thư tiểu và đại-tế-bào. Loại ung thư nằm ngay giữa bứu tuyến hạch lành và bứu ung thư tiểu-tế-bào được gọi là ung bứu tuyến hạch không điển hình (atypical carcinoid tumors).
Các loại bứu ở phổi khác, thường ít xảy ra, như là Ung Thư Tuyến (adenoid cystic carcinomas), U Mô Thừa (hamartomas), Ung thư tuyến hạch hệ bạch huyết (lymphomas), và Ung thư tế bào sơ (sarcomas). Vì các bứu này rất hiếm và được điều trị khác với các bứu ung thư thường gặp ở phổi, nên chúng tôi không đề cập đến trong bài này./.
Hội Ung Thư Việt Mỹ là tổ chức vô vụ lợi với chủ trương nâng cao sự hiểu biết về ung thư, nhằm giúp nâng cao phẩm chất đời sống và bảo tồn sinh mạng qua việc hướng dẫn, tranh đấu, và phục vụ trong cộng đồng người Việt. Mọi ý kiến đóng góp xây dựng xin liên lạc:
Hội Ung Thư Việt Mỹ VACF
11770 Warner Avenue, #113
Fountain Valley CA 92708
Phone (714) 751-5805
web: www.UngThu.org.
CƠ SỞ BẢO TRỢ: Trang Sức Khỏe được bảo trợ bởi cơ sở bất vụ lợi Hội Ung Thư Việt Mỹ. Mọi ý kiến đóng góp xây dựng xin liên lạc:
Hội Ung Thư Việt Mỹ VACF,
11770 Warner Avenue, #113
Fountain Valley CA 92708
Phone (714) 751-5805
web: www.UngThu.org.
Gửi ý kiến của bạn
